Jesteś w: Pan Tadeusz

Kompozycja „Pana Tadeusza”

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

---

Poemat „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza składa się z dwunastu tytułowanych ksiąg (razem 9720 wersów) oraz Epilogu (129 wersów), w którym narrator przybliża okoliczności powstania dzieła.

Tekst został napisany trzynastozgłoskowcem ze średniówką przypadającą po siódmej sylabie. Rozpoczyna go inwokacja traktująca o miłości i bezwarunkowym przywiązaniu do ukochanej ojczyzny, którą zna chyba każdy absolwent szkoły średniej:

„Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.
(…)”

Kompozycję fabularną utworu stanowi połączenie kilku zasadniczych wątków: głównych (miłości Zosi i Tadeusza, sporu o zamek Horeszków, walki narodowo-wyzwoleńczej organizowanej przez tajemniczego księdza Robaka) oraz pobocznych (spór o Kusego i Sokoła, zaloty Hrabiego i Telimeny, romans Telimeny i Tadeusza). Ich rozwiązanie – zaręczyny, zakończenie sporu oraz wkroczenie wojsk Napoleona na Litwę) ma miejsce dopiero w XI i XII księdze, przez co cała akcja została zbudowana wokół nich.

Jak trafnie zauważyła Urszula Lementowicz w opracowaniu problemu, „Całością rządzi zasada symetrii. Kulminację stanowi plan zajazdu (koniec księgi V). Do tego momentu akcja skupia się wokół mieszkańców i gości soplicowskiego dworu, po nim – otwiera się na wydarzenia ukazujące przeciwników Sędziego i mieszkańców zaścianka. W księdze V następuje też uporządkowanie spraw sercowych Tadeusza i odtąd jest on już jednoznacznie wielbicielem Zosi”.

Dowiedz się więcej

Pan Tadeusz - streszczenie Bohaterowie Pana Tadeusza Szlachta w Panu Tadeuszu Pan Tadeusz jako epos Funkcja przymiotnika ostatni w Panu Tadeuszu Pan Tadeusz - plan wydarzeń Najważniejsze cytaty w „Panu Tadeuszu” Czy „Pan Tadeusz” powinien znaleźć się w spisie lektur szkolnych? – rozprawka Dlaczego warto przeczytać „Pana Tadeusza”? Obraz kraju lat dziecinnych w „Panu Tadeuszu” Opis grzybobrania w „Panu Tadeuszu” Opis koncertu Jankiela w „Panu Tadeuszu” Charakterystyka Jankiela Opis gry Wojskiego na rogu Spór o zamek w „Panu Tadeuszu” Epilog w „Panu Tadeuszu” Obraz Rosjan w „Panu Tadeuszu” Obraz Polaków w „Panu Tadeuszu” Historia w „Panu Tadeuszu” Spowiedź księdza Robaka Charakterystyka postaci historycznych w „Panu Tadeuszu” Opis polowania na niedźwiedzia w „Panu Tadeuszu” Pan Tadeusz opracowanie „Pan Tadeusz” jako przykład epopei „Pan Tadeusz” - arcydzieło czy kicz – rozprawka „Pan Tadeusz” jako utwór romantyczny Przyroda w „Panu Tadeuszu” - poetycko-malarski obraz natury Dawne tradycje i obyczaje w „Panu Tadeuszu” Motyw miłości w „Panu Tadeuszu” Motyw literackie w „Panu Tadeuszu” Charakterystyka szlachty w „Panu Tadeuszu” Inwokacja „Pana Tadeusza” – interpretacja Opisy wschodów i zachodów słońca w „Panu Tadeuszu” Charakterystyka Maćka nad Maćkami i szlachty dobrzyńskiej Podkomorzy – charakterystyka Rejent – charakterystyka Asesor – charakterystyka Protazy – charakterystyka Klucznik Gerwazy – charakterystyka postaci Hrabia Horeszko – charakterystyka postaci Telimena – charakterystyka postaci Zosia – charakterystyka postaci Tadeusz Soplica – charakterystyka postaci Sędzia Soplica – charakterystyka postaci Jacek Soplica (Ksiądz Robak) - charakterystyka i jego ocena Spór Asesora z Rejentem Plan wydarzeń „Pana Tadeusza” Opis uczty w „Panu Tadeuszu” Historia Domeyki i Doweyki Streszczenie „Pana Tadeusza”