Jesteś w:
Przedwiośnie
Problematykę „Przedwiośnia” podzielić można na problematykę społeczno-polityczną i psychologiczną. Jest to przecież opowieść nie tylko o odbudowie Polski, ale również o dojrzewającym, zagubionym młodzieńcu.
Głównym zagadnieniem „Przedwiośnia”, który łączy obydwa główne nurty problematyki jest poszukiwanie własnej drogi. Zarówno Polska po odzyskaniu niepodległości, jak i osierocony i zmuszony do ucieczki z rodzinnego miasta Cezary Baryka kuszeni są wielkimi ideami, które mają zapewnić im szczęście. Po wprowadzeniu ich w życie okazuje się jednak, że nijak mają się one do rzeczywistości.
„Przedwiośnie” jako powieść polityczna ma mocny wydźwięk publicystyczny. Dzieło Żeromskiego krytycznie odnosi się do aktualnej wówczas sytuacji społecznej i ekonomicznej Rzeczpospolitej, zarysowuje dwie możliwości dalszego rozwoju państwa (a także dostarcza ich konstruktywną krytykę) a także przedstawia wyidealizowaną wizję Polski przyszłości.
W ocenie kondycji ojczyzny Żeromski jest bezlitosny. W powieści Polska przedstawiona została w sposób bardzo naturalistyczny, niemal reporterski, jako miejsce pełne ubóstwa i zacofane. Nie tylko powierzchowność jest w fatalnym stanie (walące się domy, brak dróg, żebracy, nędznicy itp.), ale także mentalność mieszkańców kraju. Przyzwyczajeni do życia pod zaborami obywatele są pełni marazmu i starych przyzwyczajeń. Najlepiej widać to na przykładzie chłopów z Nawłoci i warszawskich Żydów. Do tego dochodzi nieporadność rządu, który stosuje coraz mocniejsze represje wobec narodu, zamiast skupić się na wprowadzaniu reform.
Jeśli chodzi o propozycje dalszej drogi Polski do osiągnięcia dobrobytu, w powieści przedstawił autor propaństwowy ewolucjonizm oraz komunizm rewolucyjny. Reprezentantem pierwszej idei jest Szymon Gajowiec, wiceminister Skarbu, który opowiada się za wprowadzaniem reform (rolnych i gospodarczych), które mają ostatecznie doprowadzić do scalenia państwa składającego się z „trzech nierównych połówek”. Myśl komunistyczną reprezentuje natomiast Antoni Lulek, dla którego państwowość nie ma znaczenia, ponieważ jedyną sprawiedliwą wizją świata jest dojście do władzy proletariatu międzynarodowego, który rządziłby ponad granicami. Lulek postuluje brutalne przejęcie sterów w państwie przez masy pracujące, a następnie wprowadzenie w życie idei Marksa.
Krytykiem obydwu stanowisk jest Cezary Baryka. Gajowcowi zarzuca zbyt powolne przemiany i brak wielkiej idei, która mogłaby porwać tłumy. Osiągnięcie dobrobytu przez stopniowe wprowadzanie reform główny bohater uznał za ryzykowne, ponieważ widział zagrożenie w szlachcie, która z pewnością nie pozwoliłaby wywłaszczyć chłopów i odsprzedać im ziemię. Jeśli chodzi zaś o krytykę komunizmu, Cezary przede wszystkim nawoływał do porzucenia retoryki rewolucyjnej, ponieważ na własnej skórze przekonał się jak straszliwa jest to siła. Ponadto powątpiewał w zdolność do rządzenia klasy robotniczej.
Wyidealizowaną wizję przyszłej Polski przedstawia Seweryn Baryka. W jego opowieści rysowała się ona jako kraj szklanych domów, który swoją potęgę zbudował na nowoczesnej myśli technologicznej. Państwo to miałoby być rządzone przez świadomy lud, który jednocześnie byłby współwłaścicielem przemysłu. Cezary również skrytykował tę wizję, uznając ją za bajkę.
Dojrzewanie Cezary Baryki jest obok wymowy politycznej, najważniejszym elementem problematyki dzieła Stefana Żeromskiego. Od pierwszej do ostatniej strony powieści czytelnik obserwuje pewien proces przemian, jaki przechodzi główny bohater, przez co możemy nazwać go dynamicznym.
strona: - 1 - - 2 -
Problematyka „Przedwiośnia”
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimProblematyka „Przedwiośnia”
Problematykę „Przedwiośnia” podzielić można na problematykę społeczno-polityczną i psychologiczną. Jest to przecież opowieść nie tylko o odbudowie Polski, ale również o dojrzewającym, zagubionym młodzieńcu.
Głównym zagadnieniem „Przedwiośnia”, który łączy obydwa główne nurty problematyki jest poszukiwanie własnej drogi. Zarówno Polska po odzyskaniu niepodległości, jak i osierocony i zmuszony do ucieczki z rodzinnego miasta Cezary Baryka kuszeni są wielkimi ideami, które mają zapewnić im szczęście. Po wprowadzeniu ich w życie okazuje się jednak, że nijak mają się one do rzeczywistości.
„Przedwiośnie” jako powieść polityczna
„Przedwiośnie” jako powieść polityczna ma mocny wydźwięk publicystyczny. Dzieło Żeromskiego krytycznie odnosi się do aktualnej wówczas sytuacji społecznej i ekonomicznej Rzeczpospolitej, zarysowuje dwie możliwości dalszego rozwoju państwa (a także dostarcza ich konstruktywną krytykę) a także przedstawia wyidealizowaną wizję Polski przyszłości.
W ocenie kondycji ojczyzny Żeromski jest bezlitosny. W powieści Polska przedstawiona została w sposób bardzo naturalistyczny, niemal reporterski, jako miejsce pełne ubóstwa i zacofane. Nie tylko powierzchowność jest w fatalnym stanie (walące się domy, brak dróg, żebracy, nędznicy itp.), ale także mentalność mieszkańców kraju. Przyzwyczajeni do życia pod zaborami obywatele są pełni marazmu i starych przyzwyczajeń. Najlepiej widać to na przykładzie chłopów z Nawłoci i warszawskich Żydów. Do tego dochodzi nieporadność rządu, który stosuje coraz mocniejsze represje wobec narodu, zamiast skupić się na wprowadzaniu reform.
Jeśli chodzi o propozycje dalszej drogi Polski do osiągnięcia dobrobytu, w powieści przedstawił autor propaństwowy ewolucjonizm oraz komunizm rewolucyjny. Reprezentantem pierwszej idei jest Szymon Gajowiec, wiceminister Skarbu, który opowiada się za wprowadzaniem reform (rolnych i gospodarczych), które mają ostatecznie doprowadzić do scalenia państwa składającego się z „trzech nierównych połówek”. Myśl komunistyczną reprezentuje natomiast Antoni Lulek, dla którego państwowość nie ma znaczenia, ponieważ jedyną sprawiedliwą wizją świata jest dojście do władzy proletariatu międzynarodowego, który rządziłby ponad granicami. Lulek postuluje brutalne przejęcie sterów w państwie przez masy pracujące, a następnie wprowadzenie w życie idei Marksa.
Krytykiem obydwu stanowisk jest Cezary Baryka. Gajowcowi zarzuca zbyt powolne przemiany i brak wielkiej idei, która mogłaby porwać tłumy. Osiągnięcie dobrobytu przez stopniowe wprowadzanie reform główny bohater uznał za ryzykowne, ponieważ widział zagrożenie w szlachcie, która z pewnością nie pozwoliłaby wywłaszczyć chłopów i odsprzedać im ziemię. Jeśli chodzi zaś o krytykę komunizmu, Cezary przede wszystkim nawoływał do porzucenia retoryki rewolucyjnej, ponieważ na własnej skórze przekonał się jak straszliwa jest to siła. Ponadto powątpiewał w zdolność do rządzenia klasy robotniczej.
Wyidealizowaną wizję przyszłej Polski przedstawia Seweryn Baryka. W jego opowieści rysowała się ona jako kraj szklanych domów, który swoją potęgę zbudował na nowoczesnej myśli technologicznej. Państwo to miałoby być rządzone przez świadomy lud, który jednocześnie byłby współwłaścicielem przemysłu. Cezary również skrytykował tę wizję, uznając ją za bajkę.
„Przedwiośnie” jako powieść o dojrzewaniu
Dojrzewanie Cezary Baryki jest obok wymowy politycznej, najważniejszym elementem problematyki dzieła Stefana Żeromskiego. Od pierwszej do ostatniej strony powieści czytelnik obserwuje pewien proces przemian, jaki przechodzi główny bohater, przez co możemy nazwać go dynamicznym.
strona: - 1 - - 2 -