Jesteś w: W pustyni i w puszczy

„W pustyni i w puszczy” – słowniczek

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

---

„Allah akbar!” – muzułmańskie wyznanie wiary, oznaczające „Bóg jest wielki!”. Zwrot ten, bardzo często używany w świecie islamu, stanowi zarówno nieformalne wyznanie wiary w Allaha, jak i jej formalną deklarację.
Beduini – mieszkańcy pustyni, koczownicze lub półkoczownicze plemiona arabskie mieszkający na pustyniach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, zajmujące się głównie hodowlą wielbłądów, koni i owiec.

derwisz - członek muzułmańskiego bractwa religijnego o charakterze mistycznym; także żebrzący, ascetyczny, wędrowny mnich muzułmański. Derwisze służyli Mahdiemu w powstaniu sudańskim, co opisuje Sienkiewicz.
dromader - gatunek dużego, udomowionego ssaka lądowego z rodziny wielbłądowatych, blisko spokrewniony z wielbłądem dwugarbnym. Jest wszechstronnie użytkowany: do jazdy wierzchem, jako zwierzę juczne, a także źródło mleka, wełny, mięsa i skóry.

emir - wódz, dowódca, książę. Tytuł muzułmańskich dostojników państwowych. Władca emiratu.
farys - jeździec, rycerz arabski.
gurda - naczynie na wodę zrobione z wydrążonej tykwy.
harem - „miejsce zakazane lub święte” – prywatna strefa w tradycyjnym muzułmańskim domu. Do części domu określonej jako harem nie mają wstępu obcy mężczyźni. Termin odnosi się również do kobiet przebywających w haremie.
Iblis - w mitologii arabskiej, nazwa diabła, szatana (inaczej szejtan) u muzułmanów.
kalif – „następca”, „namiestnik”, tytuł następców Mahometa. Kalif stał na czele kalifatu reprezentując najwyższą władzę świecka (ustawodawczą, wykonawczą, sądowniczą, militarną) i religijną (duchowy przywódca społeczności muzułmańskiej).

Kanał Sueski - kanał głębokowodny dla statków morskich łączący Morze Śródziemne z Morzem Czerwonym, wykopany w latach 1859-1869.
khamsin - suchy, gorący, piaszczysta lokalny wiatr, wiejący z południa w Afryce Północnej i na Półwyspie Arabskim.

mahdysta - uczestnik powstania zbrojnego, któremu przewodził Mahdi (właściwie: Muhammad Ahmad) w XIX wieku w Sudanie
maniok - uprawiany jest w Ameryce Południowej i Środkowej oraz Azji i Afryce. To wysoki, prawie metrowy krzew którego duże bulwy są jadalne.
massika - pora dżdżysta na kontynencie afrykańskim. Podczas jej trwania ludność szczególnie narażona jest na zachorowanie na malarię, grasuje także wiele much tse-tse.
meczet – „miejsce bicia pokłonów”, świątynia, najbardziej typowa religijna budowla muzułmańska.
minaret - wysoka, zwykle smukła wieża stawiana przy meczecie z nadwieszonym balkonem lub galeryjką, z którego muezin może nawoływać wiernych na modlitwę.
mulazem – osobisty sługa władcy arabskiego spełniający jego specjalne polecenia.

mucha tse-tse - rodzaj owadów zaliczany do rzędu muchówek, występujący w Afryce. Przypominają muchę domową, są nieco większe, brunatnoszare lub żółtobrunatne. Żywią się krwią ludzi i zwierząt, potrafią jednorazowo wessać krew w ilości dwukrotnie przekraczającej ciężar ich ciała. Przyczyniają się do roznoszenia groźnych chorób, m.in. śpiączki afrykańskiej i nagany.
muezin - w islamie mężczyzna pięć razy dziennie wzywający z minaretu wiernych do modlitwy.

pasza - wysoki urzędnik w Turcji osmańskiej; tytuł ten zazwyczaj był przyznawany gubernatorom i generałom. Jako zwrot grzecznościowy „pasza” odpowiada polskiemu tytułowi „pan”.
szejk - dosłownie „starzec”, „naczelnik”, powszechnie stosowane określenie arabskiego władcy (plemienia lub terytorium). Także tytuł honorowy wyższej rangi duchownego muzułmańskiego.
śreżoga - lekka mgła w dzień upalny.

Dowiedz się więcej

Bibliografia „W pustyni i w puszczy” Najważniejsze cytaty „W pustyni i w puszczy” Ekranizacja „W pustyni i w puszczy” Hooda (2000) Ekranizacja „W pustyni i w puszczy” Ślesickiego (1973) Egzotyczne stroje w powieści „W pustyni i w puszczy” Zjawiska meteorologiczne „W pustyni i w puszczy” Spotkanie ze słoniem – plan wydarzeń Opis spotkania ze słoniem Spotkanie z lwem – plan wydarzeń Opis spotkania z lwem Opis fatamorgany Opis burzy piaskowej „W pustyni i w puszczy” – słowniczek Zwierzęta w powieści „W pustyni i w puszczy” Porwanie Stasia i Nel Charakterystyka pozostałych bohaterów „W pustyni i w puszczy” Mahdi - charakterystyka Charakterystyka porywaczy – Chamis, Idrys Gebhr Kali – charakterystyka Nel Rawlison – charakterystyka Staś Tarkowski – charakterystyka Przyroda (fauna i flora) w powieści „W pustyni i w puszczy” Świat arabski w powieści „W pustyni i w puszczy” Motyw Afryki i jej mieszkańców – „W pustyni i w puszczy” „W pustyni i w puszczy” – przynależność gatunkowa Opis krajobrazów z powieści „W pustyni i w puszczy” Wątek przyjaźni w powieści „W pustyni i w puszczy” Wątek patriotyzmu „W pustyni i w puszczy” „W pustyni i w puszczy” – wyjaśnienie tytułu Narracja i język „W pustyni i w puszczy” Kompozycja „W pustyni i w puszczy” Główne wątki i problematyka „W pustyni i w puszczy” Czas i miejsce wydarzeń „W pustyni i w puszczy” Tło historyczne „W pustyni i w puszczy” Geneza „W pustyni i w puszczy” Henryk Sienkiewicz – notatka szkolna „W pustyni i w puszczy” – plan wydarzeń „W pustyni i w puszczy” – streszczenie