Jesteś w: Opowiadania Borowskiego

Zmagania człowieka ze złem w opowiadaniach Borowskiego

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Dla kultury chrześcijańskiej najprostszym wzorcem właściwego postępowania jest Dekalog wyprowadzony z tekstów biblijnych. Jest to Dziesięć Przykazań, które regulują stosunek człowieka do Boga i zasady harmonijnego współżycia we wspólnocie. Wojna jest zawsze zburzeniem ładu społecznego, wytrąceniem ludzi z ich normalnego funkcjonowania, zagrożeniem dla ich życia.


Faszystowskie Niemcy rozpętały wojnę światową. Było to państwo totalitarne, ze skrajnie nacjonalistyczną ideologią, nastawione na planowe wyniszczenie pewnych grup ludności i całkowite podporządkowanie sobie innych grup. Swoją politykę realizowało przez terror wprowadzony na terenach okupowanych i przez eksterminację ludności zajętych krajów / masowe likwidowanie ludzi w obozach koncentracyjnych /.

Tadeusz Borowski w swoich opowiadaniach pokazuje sytuację w okupowanej przez Niemców Polsce. Jego wczesne opowiadanie „Matura na Targowej” przedstawia obraz sterroryzowanej Warszawy, której życie zeszło do podziemia. Już w tym opowiadaniu widać, że przeciwstawianie się terrorowi daje tragiczne efekty. Jeszcze bardziej pesymistyczne jest opowiadanie „Pożegnanie z Marią”. Otwiera ono cykl opowiadań obozowych.

Obóz koncentracyjny jest miejscem całkowitego zniewolenia ludzi. W opowiadani „U nas, w Auschwitzu” bohater Borowskiego, Tadek rozgląda się po obozie tak, jakby chciał sprawdzić co da się tutaj zrobić? Z następnych opowiadań wynika, że można tutaj jedynie chronić za wszelką cenę własne życie, bez oglądania się na innych. Obowiązuje tu jakby „odwrócony Dekalog”. Dzięki takim zasadom można przetrwać. Jeśli złu nie da się przeciwstawić, trzeba je zaakceptować bez narażania siebie.

Dążenie więźniów do przetrwania skłania ich do drastycznych zachowań – matka wypiera się własnego dziecka, Żyd Beker zabija syna za kradzież żywności, Żyd Abramek opowiada, jak wyprawił do gazu swojego ojca. Bohater Borowskiego, Tadek nie zabija ale musi uczestniczyć w rozładowywaniu transportów ludzi kierowanych do likwidacji / „Proszę państwa do gazu”/. W obozie koncentracyjnym walka ze złem polega na utrzymywaniu się przy życiu i biernym oczekiwaniu. W opowiadaniu „Śmierć Powstańca” Borowski pokazuje jak trywialna jest śmierć w takich warunkach.



  Dowiedz się więcej