Jesteś w:
Mistrz i Małgorzata
Utwór „Mistrz i Małgorzata” rozpoczyna motto zaczerpnięte z dzieła Johanna Wolfganga Goethego pt. „Faust”:
„... Więc kimże w końcu jesteś?
- Jam częścią tej siły,
Która wiecznie zła pragnąc,
wiecznie czyni dobro.”
Słowa motta wypowiada diabeł - Mefistofeles - w obecności Fausta, któremu w ten sposób przedstawia się, obnażając jednocześnie swoją naturę oraz naturę zła, którego istnienie nie miałoby sensu, gdyby nie istniało dobro. Istnienie zła potwierdza istnienie dobra, obydwa te pojęcia są ze sobą skorelowane, potwierdzają niejako istnienie równowagi w świecie wartości.
W „Mistrzu i Małgorzacie” także pojawia się szatan, przybywa do ateistycznej Moskwy, by napawać się złem, które panoszy się wszędzie, przybiera różne maski i kusi na różne sposoby. Zgodnie z tradycyjnym pojmowaniem sztuk diabelskich szatan zawsze namawia do zła, szczególnie zależy mu na sprowadzeniu człowieka dobrego na złą drogę. U Bułhakowa jest inaczej, nikt z zespołu Wolanda nie kusi do zła ludzi niewinnych, a jedynie niedobrych i nieprawych. Diabły powołano tutaj nawet nie do czynienia zła, ale do zachwiania nim – starają się zepsuć do końca to, co nadpsute, dokonują naprawy przez zniszczenie zła. A zatem: zło nie jest celem, ale środkiem walki z ludzkimi ułomnościami i niesprawiedliwością.
W tym rozumieniu zło traci swój sens, staje się odmianą dobra. W ten sposób diabeł „zła pragnąc”, „czyni dobro”, pokazując zależność tych wartości. Przybyły do Moskwy Woland i jego świta zastają pełną absurdów rzeczywistość komunistyczną - pozbawioną wyższych wartości, zakłamaną, w której królują pozory, kłamstwo i oszustwa. Diabeł wprowadza porządek, demaskuje oszustów i kłamców, karze winnych. Następuje odwrócenie ról. Diabeł, w myśl motta powieści, ratuje Mistrza, twórcę powieści o Jeszui Ha-Nocri, Małgorzacie przywraca miłość, oddaje jej Mistrza. Okazuje się więc, że zło jest narzędziem dobra i sprawiedliwości. Mając na uwadze losy Fausta i jego dialog z diabłem, lepiej wnikniemy w problematykę „Mistrza i Małgorzaty”.
Interpretacja motta „Mistrza i Małgorzaty”
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimUtwór „Mistrz i Małgorzata” rozpoczyna motto zaczerpnięte z dzieła Johanna Wolfganga Goethego pt. „Faust”:
„... Więc kimże w końcu jesteś?
- Jam częścią tej siły,
Która wiecznie zła pragnąc,
wiecznie czyni dobro.”
Słowa motta wypowiada diabeł - Mefistofeles - w obecności Fausta, któremu w ten sposób przedstawia się, obnażając jednocześnie swoją naturę oraz naturę zła, którego istnienie nie miałoby sensu, gdyby nie istniało dobro. Istnienie zła potwierdza istnienie dobra, obydwa te pojęcia są ze sobą skorelowane, potwierdzają niejako istnienie równowagi w świecie wartości.
W „Mistrzu i Małgorzacie” także pojawia się szatan, przybywa do ateistycznej Moskwy, by napawać się złem, które panoszy się wszędzie, przybiera różne maski i kusi na różne sposoby. Zgodnie z tradycyjnym pojmowaniem sztuk diabelskich szatan zawsze namawia do zła, szczególnie zależy mu na sprowadzeniu człowieka dobrego na złą drogę. U Bułhakowa jest inaczej, nikt z zespołu Wolanda nie kusi do zła ludzi niewinnych, a jedynie niedobrych i nieprawych. Diabły powołano tutaj nawet nie do czynienia zła, ale do zachwiania nim – starają się zepsuć do końca to, co nadpsute, dokonują naprawy przez zniszczenie zła. A zatem: zło nie jest celem, ale środkiem walki z ludzkimi ułomnościami i niesprawiedliwością.
W tym rozumieniu zło traci swój sens, staje się odmianą dobra. W ten sposób diabeł „zła pragnąc”, „czyni dobro”, pokazując zależność tych wartości. Przybyły do Moskwy Woland i jego świta zastają pełną absurdów rzeczywistość komunistyczną - pozbawioną wyższych wartości, zakłamaną, w której królują pozory, kłamstwo i oszustwa. Diabeł wprowadza porządek, demaskuje oszustów i kłamców, karze winnych. Następuje odwrócenie ról. Diabeł, w myśl motta powieści, ratuje Mistrza, twórcę powieści o Jeszui Ha-Nocri, Małgorzacie przywraca miłość, oddaje jej Mistrza. Okazuje się więc, że zło jest narzędziem dobra i sprawiedliwości. Mając na uwadze losy Fausta i jego dialog z diabłem, lepiej wnikniemy w problematykę „Mistrza i Małgorzaty”.