Jesteś w: Mistrz i Małgorzata

„Mistrz i Małgorzata” jako powieść...

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

„Mistrz i Małgorzata” jako powieść o moralności


Powieść „Mistrz i Małgorzata” możemy rozpatrywać w aspekcie etycznym. Zawiera ona uniwersalne i ponadczasowe przesłanie moralne. Przede wszystkim zawiera tezę o tym, że walka sił Dobra i Zła jest wieczna.

Mimo iż w swej powieści Bułhakow odnosił się do rzeczywistości totalitarnej władzy w Moskwie w latach trzydziestych zdołał uchwycić ponadczasowe stosunki obywatela z totalnym ustrojem. Pokazuje, jak w zastraszonym społeczeństwie ludzie zatracają poczucie sprawiedliwości i gubią sens prawdy. Zaczyna wówczas dominować obłuda, chęć zysku za wszelką cenę, łapówkarstwo i kłamstwo. Totalitarny system depcze podstawowe wartości, takie jak wolność i godność człowieka.

Widać to na przykładzie literatów, którzy muszą pisać utwory na zamówienie władz. Jeśli są niepokorni mogą zostać zamknięci w szpitalu wariatów lub zniknąć ze społeczeństwa jak m. in. lokatorzy domu przy ulicy Sadowej. Są oni zniewoleni przez system i przyjmują bierną, tchórzliwą postawę wobec niego.

Pogłębioną problematykę moralności odnajdujemy w fragmentach poświęconych czasom Poncjusza Piłata. Godną postawę zachowuje Jeszua, który jest wierny prawdzie. Wierzy także w naturalne dobro każdego człowieka. Z pokorą przyjmuje wyrok skazujący go na śmierć, nie buntuje się przeciw decyzji. Piłat, podobnie jak moskiewska elita, nie potrafią przeciwstawić się złu, a nawet go nie dostrzegają. Są zniewoleni przez Zło i nie potrafią się od niego oderwać.

Bułhakow stara się pokazać, że zniewolone, zakłamane i bierne społeczeństwo pozostaje w chaosie. Jedynie Dobro, wierność sobie, miłosierdzie nadają porządek i czynią rzeczywistość przejrzystą. Nawet jeśli wybór osobistej wolności wiąże się z klęską, jak to się stało w przypadku mistrza, jego wybór czyni go wolnym wewnętrznie. Największym grzechem okazuje się tchórzostwo, które cechuje Piłata, za które zostaje on skazany na wieczną samotność.

Zło, jak pokazuje autor „Mistrza i Małgorzaty” wpisane jest w ludzką naturę, jest odwieczne i tworzy odwieczny porządek. Jednak dzięki odkupieniu i miłosierdziu, którego tak nie znosi szatan, możliwe jest przełamanie Zła. Dzięki temu Piłat w końcu odzyskuje wolność i możliwość rozmowy z Jeszuą, a mistrz i Małgorzata otrzymują na wieczność dom, w którym panuje spokój. Bułhakow w powieści ściśle odwołuje się do chrześcijańskiej filozofii, która wierzy w triumf Dobra nad Złem, a takie wartości jak miłosierdzie i prawda stawia na pierwszym miejscu, wierząc, ze każdy człowiek dąży jednak do Dobra i go poszukuje.

„Mistrz i Małgorzata” jako arcydzieło literatury światowej


Arcydziełem literatury nazwać można utwór, który niesie z sobą ponadczasowe i uniwersalne wartości, czytelne dla wielu ludzi wychowanych w tej samej kulturze, niezależnie od języka jakim się posługują. „Mistrz i Małgorzata” odnosząc się do biblijnych tradycji, a także całej spuścizny literackiej i kulturowej, wpisuje się w wielowiekowe rozmyślania człowieka o istnieniu Dobra i Zła na świecie, a także relacjom między nimi. Ponadto porusza tematykę miłości, relacji władzy do obywatela, a także wolności twórcy i roli, jaką spełnia literatura.

Na artyzm „Mistrza i Małgorzaty” oprócz doniosłej i ponadczasowej tematyki składa się także kształt powieści. Imponujące jest wprowadzenie do utworu wielu płaszczyzn czasowych i przestrzennych, które wzajemnie się przenikają spajając w jednoznaczną puentę i przesłanie. Wprowadzenie do realistycznego świata Moskwy z I połowy dwudziestego wieku postaci i zdarzeń fantastycznych pozwala na zdemaskowanie ułomności totalitaryzmu. Parodia i groteska służy krytyce totalnego systemu, który rodzi zniewolenie, zakłamanie, nieuczciwość i bierność.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 - 



  Dowiedz się więcej