Jesteś w: Świętoszek

„Świętoszek” - streszczenie

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Akcja sztuki rozgrywa się w domu, którego właścicielem jest Orgon. Rzecz dzieje się w Paryżu. Już w pierwszym akcie widz poznaje bohaterów sztuki. Pani Pernelle jest matką Orgona. Przebywa właśnie u syna z wizytą i poddaje krytyce wszystkie osoby w tym domu. Twierdzi, że nikt nie liczy się z jej zdaniem. Urażona chce opuścić dom syna.


Wszyscy obecni starają się uspokoić starszą panią. Najpierw próbuje odezwać się Doryna, która jest pokojówką. Pani Pernelle natychmiast uznaje to za impertynencję służby. W rozmowę wtrąca się Damis, jej wnuk. Słyszy od babki, że jest źle wychowanym błaznem. Jego siostra, Marianna próbująca ingerować w całe to zamieszanie, dowiaduje się, że jest „cichą wodą”, która ukrywa swoje wybryki. Żona Orgona, Elmira też próbuje uspokoić teściową. Pod jej adresem padają zarzuty: rozrzutności, płochego charakteru i nadmiernego strojenia się. Elmira jest drugą żoną Orgona, dużo młodszą od niego. Marianna i Demis są jej pasierbami. Kleantowi, który jest bratem Elmiry pani Pernell mówi, że nic do niego nie ma, ale byłoby lepiej, gdyby wyniósł się z tego domu.

Rozmowa schodzi na temat Tartuffe`a. Jest to człowiek, który wkradł się w łaski Orgona i pani Pernelle. Pozostali domownicy nie lubią go i nazywają Świętoszkiem. Damis uważa, że źle się dzieje, gdy obcy człowiek zaczyna rządzić w cudzym domu. Doryna dorzuca, że pan Tartuffe we wszystkim dopatruje się grzechu. Od niej też dowiadujemy się, że Tartuffe jest człowiekiem ubogim, który zapomniał o swojej nędzy, gdy tylko zaczął w obłudny sposób pozyskiwać zaufanie Orgona. Pani Pernelle żarliwie broni Tartuffa, utrzymując, że dba on o dobro ich rodziny, żyje jak święty i mówi wszystkim prawdę w oczy.

Z tej rozmowy wynika sprawa zakazu hucznych zabaw w ich domu, co stało się za sprawą Tartuffe`a. Tym sposobem spowodował, że odwrócili się od nich przyjaciele. Według Doryny kierowała nim zazdrość o Elmirę i zamiar uwiedzenia jej. Oburzona pani Pernell jest zdania, że nadmierne kontakty z przyjaciółmi doprowadziły tylko do plotek o ich rodzinie, które krążą po okolicy. Rozmowa na temat plotek spowodowała, że Doryna z panią Pernelle zaczęła plotkować na temat okolicznych plotkarek. W końcu rozzłoszczona tym, że nikt nie zgadza się z jej zdaniem pani
Pernell opuszcza dom Orgona, policzkując przed wyjściem swoją służącą Filipotę i wyładowując na
niej swoją złość.

Wszyscy stwierdzają, że Tartuffe oprócz Orgona omamił również panią Pernelle. Doryna opowiada jak bardzo zmienił się Orgon od momentu, gdy poznał Tartuffe`a – dzieli się z nim swoimi tajemnicami, słucha go we wszystkim i bardziej kocha niż własną rodzinę.

Tymczasem, Kleant ma jakąś sprawę do Orgona, który tego dnia ma wrócić z dłuższej podróży na wieś. W pokoju zostają z nim Damis i Doryna. Damis prosi Kleanta, by ten przypomniał Orgonowi, gdy zobaczy go, że obiecał rękę Marianny Waleremu. Damisowi zależy na tym, bo sam zakochał się w siostrze Walerego. Obawia się, że Orgon może zmienić zdanie pod wpływem Tartuffe`a.

Orgon przyjeżdża do domu i z miejsca jest rozczarowany tym, że zamiast Tartuffe`a wita go Kleant. Pyta Dorynę co działo się w domu w czasie jego nieobecności? Doryna mówi o chorobie pani Elmiry, Orgon tymczasem ciągle wypytuje o Tartuffa i z rozczuleniem użala się nad nim, chociaż tamten ma się bardzo dobrze.

Rozmowa Kleanta z Orgonem zaczyna się od krytyki osoby Tartuffe`a przez Kleanta. Próbuje wytłumaczyć on Orgonowi, że ten człowiek jest oszustem. Orgon informuje go, że jest przeciwnego zdania. Zamierza nawet oddać mu rękę swojej córki, Marianny. Klean postanawia ostrzec narzeczonego Marianny, Walerego, że jej ojciec może nie dotrzymać danego mu słowa.

Orgon, tymczasem wzywa na rozmowę Mariannę, by przekonać ją o konieczności wyjścia za mąż za Tartuffe`a. Marianna jest bardzo zdziwiona tym, co słyszy i przekonana, że ojciec nie mówi poważnie. Rozmowie przysłuchuje się Doryna, która ukradkiem weszła do pokoju. Wtrąca się w rozmowę i stara się udowodnić Orgonowi jak błędną decyzję podjął. Doprowadza go tym do wściekłości. Gdy Doryna zostaje sam na sam z Marianną, usiłuje zmobilizować ją do przeciwstawienia się ojcu. Z ironią traktuje deklarację Marianny, że popełni samobójstwo, jeśli ojciec będzie zmuszał ją do poślubienia Tartuffe`a i szydzi z niej. W trakcie ich rozmowy nadchodzi Walery. Kochankowie zaczynają kłócić się. Zarzucają sobie wzajemnie, że żadne z nich nie stara się powstrzymać Orgona. Doryna siłą godzi ich.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 



  Dowiedz się więcej