Jesteś w:
Gloria victis
Patos, czyli górnolotne wzniosłe i poważne słowa wypowiedzi związane są z poruszanym przez Orzeszkowa tematem powstania styczniowego oraz towarzyszącym mu wartościom, takim jak: wolność, miłość, ofiara, poświęcenie i śmierć. Naturalny patos utworu potęguje wprowadzenie elementów baśniowych.
W tekście odnajdziemy bezpośrednie odwołania do baśni. Dąb komentują przybycie Kaliksta z wiadomością o koncentracji nieprzyjacielskich wojsk wspomina, że przed powstańcami stoi zadanie niczym przez fantastycznymi mocarzami o nadludzkiej sile. Drzewo mówi: „Sto strzelb na jedną strzelbą. Sto pik na jedną szablę. Jak w baśniach. Lecz bywa to prawdą”. W ten sposób zostaje uwypuklony heroizm walczących. Podobnie kurierzy współpracujący z powstańcami ukazani zostali jak postaci fantastyczne. Jeden z nich „jak królewicz bajeczny dążył do zamku zaczarowanej królewny; przez zarośle cierniste, wrzawa upiorów napełnione, przez moczary bagniste, najeżone paszczękami smoków. Czasem strażnik ginął w uścisku upiora lub w paszczęce smoka, czasem docierał do celu”.
O baśniowości świadczy także nieokreśloność znaczeń. Wróg powstańców nie jest określony wprost (służą temu przenośnie i porównania), to „wojsko ogromne”, „lasy luf, pik, bagnetów”, „szara masa ogromna”. Podobnie w baśniach nazwy krain czy postaci nie są określone ani nazwane, służą rolom jakie pełnią.
Do poetyckiej baśni nawiązuje wprowadzenie uosobionych narratorów – drzew i kwiatów oraz słuchacza w postaci wiatru. Głównym zabiegiem poetyzującym jest więc antropomorfizacja polegająca na nadaniu roślinom i siłom przyrody cech ludzkich. Wiatr i drzewa nie tylko mówią ludzkim głosem, ale żartują, a nawet przyjaźnią się. Różnią się także osobowością i cechami charakteru. Doznają także i okazują ludzkie uczucia. Dąb opowiadający o losach Anielki, Marysia i Jagmina czuje „biegnące po konarach dreszcze”, a na liście występują mu „krople chłodne”. Rosa z kolei symbolizuje „łzy lasu”.
strona: - 1 - - 2 -
Patos, baśniowość i poetyckość w „Glorii victis”
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimPatos, czyli górnolotne wzniosłe i poważne słowa wypowiedzi związane są z poruszanym przez Orzeszkowa tematem powstania styczniowego oraz towarzyszącym mu wartościom, takim jak: wolność, miłość, ofiara, poświęcenie i śmierć. Naturalny patos utworu potęguje wprowadzenie elementów baśniowych.
W tekście odnajdziemy bezpośrednie odwołania do baśni. Dąb komentują przybycie Kaliksta z wiadomością o koncentracji nieprzyjacielskich wojsk wspomina, że przed powstańcami stoi zadanie niczym przez fantastycznymi mocarzami o nadludzkiej sile. Drzewo mówi: „Sto strzelb na jedną strzelbą. Sto pik na jedną szablę. Jak w baśniach. Lecz bywa to prawdą”. W ten sposób zostaje uwypuklony heroizm walczących. Podobnie kurierzy współpracujący z powstańcami ukazani zostali jak postaci fantastyczne. Jeden z nich „jak królewicz bajeczny dążył do zamku zaczarowanej królewny; przez zarośle cierniste, wrzawa upiorów napełnione, przez moczary bagniste, najeżone paszczękami smoków. Czasem strażnik ginął w uścisku upiora lub w paszczęce smoka, czasem docierał do celu”.
O baśniowości świadczy także nieokreśloność znaczeń. Wróg powstańców nie jest określony wprost (służą temu przenośnie i porównania), to „wojsko ogromne”, „lasy luf, pik, bagnetów”, „szara masa ogromna”. Podobnie w baśniach nazwy krain czy postaci nie są określone ani nazwane, służą rolom jakie pełnią.
Do poetyckiej baśni nawiązuje wprowadzenie uosobionych narratorów – drzew i kwiatów oraz słuchacza w postaci wiatru. Głównym zabiegiem poetyzującym jest więc antropomorfizacja polegająca na nadaniu roślinom i siłom przyrody cech ludzkich. Wiatr i drzewa nie tylko mówią ludzkim głosem, ale żartują, a nawet przyjaźnią się. Różnią się także osobowością i cechami charakteru. Doznają także i okazują ludzkie uczucia. Dąb opowiadający o losach Anielki, Marysia i Jagmina czuje „biegnące po konarach dreszcze”, a na liście występują mu „krople chłodne”. Rosa z kolei symbolizuje „łzy lasu”.
strona: - 1 - - 2 -