Jesteś w:
Gloria victis
Mimo iż nowela „Gloria victis” ukazała się w 1910 roku, czyli w dobie Młodej Polski, wiele jej cech odzwierciedla pozytywistyczne założenia, którym Orzeszkowa pozostała wierna do śmierci. Realistyczny świat przedstawiony w pozytywistycznych utworach oparty był przede wszystkim na wprowadzeniu wszechwiedzącego i wszechobecnego narratora, co w noweli zastosowała autorka.
Już początkowy fragment utworu potwierdza użycie takiego zabiegu: „Leciał wiatr światem ciekawy, niespokojny, słuchał gwarzeń, opowiadań wód, zbóż, kwiatów polnych, drzew przydrożnych i — szumiał. Szumiał o wszystkim, co widział, co słyszał na szerokim, wielkim, na przedziwnym świecie i leciał, aż przyleciał do krainy, w wody, trawy i drzewa bogatej, która nazywa się Polesie litewskie.” Jednak w utworze nie występuje pojedyncza forma narracji. Poszczególne wydarzenia i wspomnienia relacjonują przedstawiciele upersonifikowanej przyrody – drzewa i kwiaty (dąb, brzoza świerk, dzwonki). Wprowadza to do narracji konwencję baśni. Z kolei słuchaczem nie jest człowiek, a wiatr, któremu zostały nadane ludzkie cechy.
Narrator w noweli to wszechobecna i wszechwiedząca natura, będąca świadkiem wydarzeń z 1963 roku oraz strażnikiem pamięci o poświęceniu powstańców styczniowych. Przypisane są jej ludzkie cechy. Drzewa i kwiaty widzą, słyszą, czują oraz potrafią mówić. Targają nimi ludzkie uczucia takie jak gniew, litość, wzruszenie. Także ich wygląd jest upersonifikowany o czym świadczy m. in. cytat: „Wtedy dąb wyniosły i silny, któremu kępa zwisających w dół gałęzi czyniła brodę długą, brzoza wysmukła i cała w długich, ku ziemi opadających warkoczach, świerk wyprostowany w hełmie z iglicą strzelistą na szczycie, odpowiedzieli chórem.” Ponadto opisy bogate są w środki poetyckie: metafory („Słońce kładło na trawy szerokie płachty złote”), epitety („głębokie jesienie”, „nieskończone deszcze”, „śnieżyste, szkliste zimy”) oraz porównania. Przyroda przedstawiona zostaje w impresjonistycznej scenerii. Buduje tło zdarzeń, tworzy nastrój, ale także jest narratorem zdarzeń.
strona: - 1 - - 2 -
„Gloria victis” – narracja i język
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimMimo iż nowela „Gloria victis” ukazała się w 1910 roku, czyli w dobie Młodej Polski, wiele jej cech odzwierciedla pozytywistyczne założenia, którym Orzeszkowa pozostała wierna do śmierci. Realistyczny świat przedstawiony w pozytywistycznych utworach oparty był przede wszystkim na wprowadzeniu wszechwiedzącego i wszechobecnego narratora, co w noweli zastosowała autorka.
Już początkowy fragment utworu potwierdza użycie takiego zabiegu: „Leciał wiatr światem ciekawy, niespokojny, słuchał gwarzeń, opowiadań wód, zbóż, kwiatów polnych, drzew przydrożnych i — szumiał. Szumiał o wszystkim, co widział, co słyszał na szerokim, wielkim, na przedziwnym świecie i leciał, aż przyleciał do krainy, w wody, trawy i drzewa bogatej, która nazywa się Polesie litewskie.” Jednak w utworze nie występuje pojedyncza forma narracji. Poszczególne wydarzenia i wspomnienia relacjonują przedstawiciele upersonifikowanej przyrody – drzewa i kwiaty (dąb, brzoza świerk, dzwonki). Wprowadza to do narracji konwencję baśni. Z kolei słuchaczem nie jest człowiek, a wiatr, któremu zostały nadane ludzkie cechy.
Narrator w noweli to wszechobecna i wszechwiedząca natura, będąca świadkiem wydarzeń z 1963 roku oraz strażnikiem pamięci o poświęceniu powstańców styczniowych. Przypisane są jej ludzkie cechy. Drzewa i kwiaty widzą, słyszą, czują oraz potrafią mówić. Targają nimi ludzkie uczucia takie jak gniew, litość, wzruszenie. Także ich wygląd jest upersonifikowany o czym świadczy m. in. cytat: „Wtedy dąb wyniosły i silny, któremu kępa zwisających w dół gałęzi czyniła brodę długą, brzoza wysmukła i cała w długich, ku ziemi opadających warkoczach, świerk wyprostowany w hełmie z iglicą strzelistą na szczycie, odpowiedzieli chórem.” Ponadto opisy bogate są w środki poetyckie: metafory („Słońce kładło na trawy szerokie płachty złote”), epitety („głębokie jesienie”, „nieskończone deszcze”, „śnieżyste, szkliste zimy”) oraz porównania. Przyroda przedstawiona zostaje w impresjonistycznej scenerii. Buduje tło zdarzeń, tworzy nastrój, ale także jest narratorem zdarzeń.
strona: - 1 - - 2 -