Jesteś w: Mendel Gdański

„Mendel Gdański” – problematyka

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Głównym tematem noweli „Mendel Gdański” jest tragedia starego Żyda, któremu po wielu latach życia i uczciwej pracy w Polsce odmówiono prawa do polskości. Konopnicka skupiła się na klęsce człowieka odartego z uczuć przez bezmyślny tłum mieszkańców miasta, któremu stary Żyd pozostawał wierny przez całe życie. Problem ten dotyczył zamieszkującej polskie ziemie przedstawicieli ludności żydowskiej w II połowie XIX wieku i był wyrazem szerzącego się antysemityzmu oraz polskiego nacjonalizmu.

Nowela na jednostkowym przykładzie opisuje dramat Żydów, którzy uznani zostali za „obcych”, mimo że identyfikowali się ze swoją drugą ojczyzną, współistnieli z innymi obywatelami. Konopnicka głośno dopomina się o prawa mniejszości narodowej do własnej tożsamości kulturowej, religijnej i obyczajowej. Mówi także o prawie do życia w wielokulturowej społeczności, jeśli wzrastało się i uczciwie na jej rzecz pracowało, tak, jak na rzecz Warszawy pracował Mendel.

Nakaz moralny szacunku dla odmienności aktualny jest do dnia dzisiejszego, podobnie jak wciąż żywa jest, bliska poglądom Konopnickiej, krytyka nienawiści zrodzonej na tle narodowym, kulturowym, obyczajowym czy religijnym, która zawsze niesie z sobą tragiczne skutki. Odpowiedzią na nienawiść mogą być nakazy etyki chrześcijańskiej szacunku dla „Innego”.



  Dowiedz się więcej