Jesteś w: Potop

„Potop” – znaczenie tytułu

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

W tytule swej powieści Sienkiewicz wykorzystał obiegową nazwę, jaką określano najazd Szwedów na Polskę w 1655 roku, zwanym „potopem szwedzkim”. Akcja utworu rozgrywa się w głównej mierze w latach 1655-1656 na terenach Rzeczpospolitej okupowanej przez wojska szwedzkie. Dotyczy początkowej klęski Polaków w pierwszej fazie wojny, której przyczyną były zdrada magnatów i niechęć szlachty do walki. Punktem kulminacyjnym konfliktu uczynił autor obronę klasztoru na jasnej górze, która oznaczała przełom militarny oraz moralny.

Jak pisał Sienkiewicz w jednym z listów z 1888 roku tytuł „Potop” podsunął mu jeden z przyjaciół – publicysta Dionizy Henkel. Tytuł zapowiada co będzie główną osią utworu i w jakich latach będzie się toczyła akcja. Mimo iż konflikt polsko-szwedzki zakończył się dopiero w 1660 roku pokojem w Oliwie pisarz ograniczył się do lat 1655-1656. „Potop” stanowi środkową część „trylogii” obok poprzedzającej „Ogniem i mieczem” przenoszącej czytelnika w czasy powstania Chmielnickiego na Ukrainie (1648-1651) oraz „Pana Wołodyjowskiego” ukazującej konflikt z Turcją (1668-1673).

Z tytułu możemy wnioskować, że powieść będzie miała charakter historyczny, gdyż odwołuje się do wydarzenia z siedemnastowiecznych dziejów Polski. Wiedza historyczna o przebiegu „potopu szwedzkiego” pozwala przypuszczać, że utwór będzie poruszał takie kwestie, jak patriotyzm, walka z nieprzyjacielem, odrodzenie narodu w trudnych czasach.



  Dowiedz się więcej