Jesteś w: Król Edyp

Konflikt tragiczny w „Królu Edypie”

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Ironia tragiczna – termin dotyczy tragedii. Oznacza sprzeczność, jaką naznaczony jest los bohatera tragedii. Sprzeczność ta wbrew jego woli i wiedzy prowadzi nieuchronnie do zagłady. Nie jest to konstrukcja słowna. Przejawia się ona w działaniach bohatera. Jej źródłem jest niezgodność pomiędzy jego stanem wiedzy o sobie samym a faktyczną sytuacja, która znana jest czytelnikowi lub widzowi.

W „Królu Edypie” Sofoklesa konflikt tragiczny polega na sprzeczności zamiarów bohatera z tym, co los mu wyznaczył. Edyp nie chce pogodzić się z wolą bogów, według której ma popełnić czyny haniebne. Podejmuje działania zmierzające ku temu, by przepowiednia wyroczni delfickiej nie mogła spełnić się.

Tragiczną ironią jest to, że chcąc zapobiec przepowiedzianym zdarzeniom, Edyp wkracza na drogę, która umożliwia spełnienie się przepowiedni. Gdyby nie opuścił Koryntu, nie spotkałby na swojej drodze króla Lajosa a jego matka nie zostałaby wdową.

Przyczyną tego jest brak wiedzy na temat swojej przeszłości. Wyrocznia delficka nie odsłania mu w odpowiednim momencie całej prawdy. Dowiaduje się, że zabije własnego ojca i poślubi własną matkę ale nikt mu nie mówi – kim są jego prawdziwi rodzice? Jest to pytanie z którym Edyp udał się do wyroczni. Zapomina jednak o nim wstrząśnięty przepowiednią.


Widać z tego, że bogowie postanowili nie dopuścić do zmiany losu Edypa. Wręcz przeciwnie – konsekwentnie kierowali go ku klęsce. Pozwolili mu jedynie na przeżycie dłuższego czasu w błogiej nieświadomości. Cios spadł w momencie, gdy sytuacja bohatera wydawała się bardzo dobra i stabilna. Jemu samemu zdawało się, że odnalezienie mordercy Lajosa rozwiąże aktualny problem plag, jakie spadły na Teby. Nie przypuszczał, że on sam okaże się mordercą i będzie musiał wymierzyć sobie karę.

Tak więc, wszystkie działania bohatera tragedii, bez względu na jego intencje, prowadzą do klęski. Edyp załamuje się pod brzemieniem nieszczęścia, jaki spotkało go, chociaż trudno obwiniać tego człowieka za ciąg złych zdarzeń. Jego tragedię spowodowało ukrywanie przed nim ważnych dla niego informacji. O tym jednak, według Sofoklesa, zadecydowali bogowie.



  Dowiedz się więcej