Jesteś w: Cierpienia młodego Wertera

Cierpienie i miłość jako głowne tematy „Cierpień młodego Wertera”

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Romantyczna koncepcja miłości na podstawie „Cierpień młodego Wertera”


Johann Wolfgang Goethe twierdził, że „każdy pisarz w pewnej mierze opisuje siebie w swoich dziełach”. Dwa epizody z jego życia są podobne do losów głównych bohaterów powieści „Cierpienia młodego Wertera”. W 1772 roku poznał Charlottę Buff i jej narzeczonego Kestnera. Dość szybko zakochał się w Charlotcie, jednak, nie chcąc zniszczyć relacji między nią a Johanem, wyjechał bez pożegnania. Po pewnym czasie dowiedział się o samobójstwie przyjaciela Jeruzalema, który był także znajomym Kestnera. Jednym z powodów tego wydarzenia była nieszczęśliwa miłość do zamężnej kobiety. Jeruzalem zabił się z pistoletu pożyczonego od narzeczonego Charlotty. Zginął w męczarniach, strzał w głowę nie przyniósł natychmiastowego skutku.

Powieść epistolarna „Cierpienia młodego Wertera” napisana później przez Goethego odwzorowuje dość wiernie i łączy te dwie historie. Główny bohater tak samo jak Goethe zakochuje się w zaręczonej kobiecie a następnie wyjeżdża bez pożegnania. Występuje tutaj nawet zbieżność imion kobiet, a powieściowy Albert to rzeczywisty Johann Kestner. Dalej dostrzegamy podobieństwo Wertera do Jeruzalema. Miłość do zamężnej kobiety, niemożliwa do zaspokojenia, prowadzi do finału w postaci samobójstwa. Zarówno Werter jak i Jeruzalem użyli do tego celu broni pożyczonej od wybranka Charlotty, obaj też trafili na tyle niefortunnie, że nie stracili życia od razu i konali w męczarniach. Jak więc widać, szczegółowa analiza dzieła Goethego nie jest konieczna aby dostrzec podobieństwa do pewnych wydarzeń z życia twórcy. Opowieść osnuta wokół głównego wątku nieszczęśliwej miłości została stworzona na podstawie przeżyć własnych.

W powieści Goethego główny bohater jawi się nam jako człowiek nadzwyczaj uczuciowy. Poznaje się go powoli i stopniowo. Jest nadwrażliwy, skłonny do refleksji nad sobą i światem. Werter lubi uciekać w świat marzeń, jest p:obudliwy emocjonalnie, pożąda wzniosłych uczuć, które zaspokoiłyby jego wiecznie nienasycone serce. Miłość do Lotty to forma ucieczki przed światem, który go odtrącił. Z jednej strony młodzieniec deklaruje gorące uczucie do Lotty, ale z drugiej nie robi prawie nic, aby ich związek uczynić możliwym. Udaje mu się zyskać sympatię ojca ukochanej, jednak nawet nie próbuje go przekonywać, że będzie lepszym partnerem dla Lotty niż Albert. Dla niego kobieta ta jest jego ideałem. Opętany myślami o dziewczynie, miota się pomiędzy konwenansami a emocjami. Miłość jest dla Wertera chorobą, uczuciem niepodlegającym ludzkiej woli.

Miłość do Lotty staje się najświętszą wartością, jedyną treścią jego życia i przyczyną głębokiego cierpienia. W liście do przyjaciela pisze: „Nie znam już innej modlitwy jak do niej (...) wszystko dookoła widzę tylko w związku z nią (...). Nie widzę cierpieniu temu kresu prócz grobu”. Dramatyczne wyznanie Wertera: „Mam tak wiele, a uczucie do niej pochłania wszystko; mam tak wiele, ale bez niej wszystko staje się niczym” dowodzi, że ukochana w jego oczach przybiera rozmiar bóstwa, bo z nią jedną wiąże swoje nadzieje. Lotta pomimo tego, że jest nieosiągalna i niedostępna utrzymuje uczucie Wertera, sprawia, iż przeżywa on zewsząd ogarniającą go namiętność. To szczęście jest nieosiągalne, dlatego, nie mogąc dłużej znieść emocjonalnego napięcia, bohater ostatecznie decyduje się na śmierć samobójczą, upatrując w niej wyzwolenie. Żegnając się, z Lottą, Werter zapewnia ją: „Zobaczymy się znów (...) rozpoznamy pod wszystkimi postaciami. ” Oddaje to romantyczne przeświadczenie o możliwości połączenia przeznaczonych sobie dusz, ale dopiero po śmierci.

Goethe wykreował nowy model miłości i bohatera. Jest to miłość romantyczna: nieszczęśliwa, głęboka. Kochankowie zostają rozdzieleni przez okoliczności zewnętrzne, tu: zaręczyny Lotty i Alberta, ale w głębi duszy czują, że są sobie przeznaczeni, w pełni się rozumieją, są „bliźniaczymi duszami”. W postaci tytułowego bohatera Goethe skoncentrował wszystkie cechy romantycznego kochanka, który odtąd będzie nosił miano bohatera werterycznego. Jego cechy to: poczucie wyobcowania, niezgoda na konwenanse, brak chęci działania, bierność, przesadna uczuciowość. Bohater nie potrafi zrozumieć rzeczywistości, a zarazem nie umie w niej już żyć. Odczuwa boleśnie Weltschmertz – ból istnienia – dojrzewa w nim werteryzm, pesymistyczny światopogląd: ucieczka przed światem początkowo w prywatność (Werter rezygnuje z jałowej służby państwowej), wreszcie w śmierć.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 



  Dowiedz się więcej