Jesteś w: Dziady

Pustelnik/Gustaw – charakterystyka postaci

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Postać znana z ostatnich scen drugiej części „Dziadów” jako widmo o krwawiącym sercu pojawia się także w części czwartej, tym razem jako Pustelnik. Jego wygląd od razu budzi skojarzenia z upiorem – „ubrany dziwacznie” przybysz wywołuje u dzieci okrzyki: „Ach, trup, trup!, upiór, ladaco!”. Jednak u Księdza nie budzi on takich podejrzeń. Zamiast ducha, ten widzi w nim obłąkanego włóczęgę, który od lat zdaje się być w drodze, prawdopodobnie przed czymś uciekając.

Zanim zdemaskował się jako Gustaw, dawny uczeń Księdza, którego ten traktował niczym syna (fakt, iż go nie rozpoznał świadczy o tym jak wyniszczony był Pustelnik) dał się poznać jako nieszczęśliwie zakochany pomyleniec (uważał gałązkę za swojego przyjaciela). Na pierwszy plan w charakterystyce postaci Pustelnika/Gustawa wyłania się jego uduchowienie, a zwłaszcza fatalny stan jego duszy. Bohater emanował wręcz rozpaczą i rozgoryczeniem po odtrąceniu jego miłości przez kobietę. Stan ten powodował, że nie był on w stanie porozumieć się z Księdzem, a w oczach dzieci szybko stał się obiektem drwin.

Co charakterystyczne dla bohaterów romantycznych Pustelnik/Gustaw koncentruje się wyłącznie na swoich problemach i przeżyciach, co widać w momencie, gdy Ksiądz opowiada mu swoją wzruszającą i tragiczną historię miłosną. Przybysz upatruje źródeł swojej nadmiernej wrażliwości w dziełach największych romantyków – Rousseau („Nowa Heloiza”) i Goethego („Cierpienia młodego Wertera”).

Gustaw (już po wyjawieniu swojej tożsamości) do tego stopnia zatracony jest w romantycznej i nieszczęśliwej miłości, że postanawia podążyć za wzorcem znanym właśnie z najwybitniejszego dzieła Goethego i postanawia targnąć się na własne życie. Jak wiemy, nie przynosi to skutku, ponieważ już dawno nie żył, ale należy przypuszczać, że w taki właśnie sposób zginął jakiś czas temu.



  Dowiedz się więcej