Jesteś w: Konrad Wallenrod

Historia w Konradzie Wallenrodzie

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Powieść poetycka Adama Mickiewicz „Konrad Wallenrod” jest według tytułu Powieścią historyczną z dziejów litewskich i pruskich. Autor umieścił jej akcję w XIV wieku, na zamku w Malborku, który był siedzibą wielkich mistrzów zakonu. Swój utwór opatrzył Przedmową. Przybliża ona czytelnikowi historię stosunków między państwem krzyżackim a Litwą w okresie średniowiecza. W jego utworze występują też postacie poświadczone historycznie. Są nimi: Mistrz Zakonu Konrad Wallenrod, książę litewski Witold i książę litewski Kiejstut. W rzeczywistości jednak pisarz traktuje historię dość swobodnie. Staje się ona raczej pretekstem do przyjrzenia się tragicznym losom jednostki stojącej wobec konieczności historycznej.

Utwór Mickiewicz miał jednak podwójne znaczenie. Odnosił się do współczesności, pomimo ze

autor zastrzegał w Przedmowie, że nie ma z nią nic wspólnego i nawet wyrażał z tego powodu zadowolenie. W rzeczywistości Zakon Krzyżacki symbolizował potęgę i zaborczość Rosji a działalność Halbana i Konrada przedstawiała walkę spiskową w warunkach zniewolenia. Był to patriotyczny szyfr złożony z metaforycznych znaków o podwójnym znaczeniu. Tło historyczne stanowiło maskę służącą zmyleniu carskiego cenzora. Jak pisze Ursel: „Ta właśnie maska i język ezopowy (…) stały się nieocenionym wręcz „wynalazkiem” polskiego romantyzmu”.

Po wybuchu powstania listopadowego w 1830 roku senator Nowosilcow zauważył to podwójne znaczenie utworu Mickiewicza. W raporcie do wielkiego księcia Konstantego pisze, że „Konrad Wallenrod” służył podsycaniu uczuć patriotycznych i przygotowywaniu przyszłych wydarzeń.

Dla Mickiewicza było to przede wszystkim przypatrzenie się zachowaniom jednostki uwikłanej w swój czas historyczny. Historia jest przedstawiona w utworze jako siła nadrzędna i często niszcząca.
To ona nie pozwala bohaterowi na szczęśliwe, spokojne życie i stawia przed nim ryzykowne zadania wymagające wyrzeczeń. Zwycięstwo Litwy w wojnie z Krzyżakami jest jednocześnie zwycięstwem i klęską Konrada. Dla niego nie ma już powrotu do zwykłego rodzinnego życia. Zrobił coś ważnego dla ojczyzny ale nie dla siebie. Jedyną pociechą może być to, że po śmierci jego imię będzie rozsławione w pieśniach.



  Dowiedz się więcej