Jesteś w:
A..., B..., C...
Wstęp
Nowela jest jednym z gatunków literackich, prozaicznym utworem epickim niewielkich rozmiarów, o wyraziście zarysowanej akcji. W utworze Orzeszkowej najważniejszej roli nie odgrywa sama akcja, ale kolejność rozgrywających się wydarzeń. Kluczowe znaczenie ma tutaj droga, którą wybiera główna bohaterka oraz postawa, jaką reprezentuje.
Początkowo nowele były drukowane tylko w czasopismach. W wydaniach książkowych pojawiały się dopiero potem, niejednokrotnie z dużym opóźnieniem. W epoce pozytywizmu nowela pełniła funkcję tzw. reportażu interwencyjnego. Jej zadaniem było poruszenie czytelnika, dotarcie do jego sumienia, wywołanie refleksji oraz nakłonienie do działania.
A… B… C… to nowela Elizy Orzeszkowej, która najpierw ukazała się drukiem w Gazecie Warszawskiej w 1886 roku. Ponadto była także wydana w następujących zbiorach: W zimowy wieczór (1888), Trzy nowele (1897). W 1884 roku rozpoczęto drukowanie utworu w Świcie, jednakże druk został wstrzymany przez cenzurę. Dlatego Orzeszkowa postanowiła zmienić realia rosyjskie na niemieckie. Z kolei w wydaniu po rewolucji 1905 przywrócono tekst pierwotny. Nowela została przetłumaczona na kilka języków obcych, m. in.: szwedzki, angielski, niemiecki, ukraiński, serbsko – chorwacki.
Tematem nowelki jest walka o polską oświatę wobec uścisku zaborców. Carskie władze nie pozwalały na nauczanie dzieci w języku polskim. Była to istotna część, prowadzonej przez nie polityki rusyfikacyjnej. Zaborcom zależało na tym, aby pozbawić Polaków ich mowy ojczystej, kultury, wiedzy o przeszłości Polski, dostępu do polskich książek oraz nadziei na odzyskanie niepodległości. Prowadzono nielegalne kształcenie w języku polskim. Wielu nauczycieli pracowało nie w murach szkoły, ale w prywatnych domach. Przykładem takiej właśnie nauczycielki była główna bohaterka utworu Orzeszkowej – Joanna Lipska.
Zaborcy uznali nauczanie dzieci przez Lipską za przestępstwo. Nauczycielka pracowała głównie z dziećmi pochodzącymi z biednych rodzin, dziećmi ludzi prostych. Dla tych uczniów praca Joanny stała się jedyną okazją zdobycia chociażby minimalnego poziomu wiedzy. Działalność młodej nauczycielki możemy uznać za heroiczną. Co więcej praca Joanny jest doskonałym przykładem realizacji pozytywistycznego hasła pracy u podstaw, pojmowanej jako „praca nad ludem i dla ludu”. Wśród ówczesnych pisarzy panowało przekonanie, że działania służące naprawie Polski należy zacząć od krzewienia oświaty pośród ludzi prostych, biednych, którzy stanowili przeważającą część społeczeństwa. Determinacja bohaterki była ogromna, nawet skazujący wyrok sądu nie załamał jej. Działała bowiem w dalszym ciągu, mimo tego, że groziło jej więzienie oraz wysokie kary pieniężne.
Utwór powstał na podstawie autentycznych wydarzeń. Pierwowzorem postaci Joanny Lipskiej była Apolonia Makowska, nauczycielka w Werkach, siostra wspólnika Orzeszkowej, z którym prowadziła wileńską księgarnię i wypożyczalnię książek. Postać wykreowana przez pisarkę budzi sympatię czytelników, a jej losy bliskie są kolejom życia zwykłego człowieka, nie zaś bohatera książkowego, pozbawionego rozterek.
Zastanawiające jest dlaczego zaborcy tak bardzo potępiali działalność nauczycieli. Zapewne postrzegali ich pracę, jako przeszkodę w pozbawianiu dzieci i młodzieży narodowości polskiej. Wysiłek i poświęcenie Lipskiej były ogromne, dlatego nie wolno nam ich lekceważyć.
Czas i miejsce akcji utworu
Akcja noweli toczy się w latach siedemdziesiątych XIX wieku. Miejscem akcji jest wielkie miasto w Niemczech, ważny jest tu fakt, że to miasto było kiedyś polskie. Sprawa dotyczy zaboru rosyjskiego, jednakże autorka była zmuszona umieścić ją w zaborze niemieckim ze względu na cenzurę.
A... B... C... - opracowanie
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimWstęp
Nowela jest jednym z gatunków literackich, prozaicznym utworem epickim niewielkich rozmiarów, o wyraziście zarysowanej akcji. W utworze Orzeszkowej najważniejszej roli nie odgrywa sama akcja, ale kolejność rozgrywających się wydarzeń. Kluczowe znaczenie ma tutaj droga, którą wybiera główna bohaterka oraz postawa, jaką reprezentuje.
Początkowo nowele były drukowane tylko w czasopismach. W wydaniach książkowych pojawiały się dopiero potem, niejednokrotnie z dużym opóźnieniem. W epoce pozytywizmu nowela pełniła funkcję tzw. reportażu interwencyjnego. Jej zadaniem było poruszenie czytelnika, dotarcie do jego sumienia, wywołanie refleksji oraz nakłonienie do działania.
A… B… C… to nowela Elizy Orzeszkowej, która najpierw ukazała się drukiem w Gazecie Warszawskiej w 1886 roku. Ponadto była także wydana w następujących zbiorach: W zimowy wieczór (1888), Trzy nowele (1897). W 1884 roku rozpoczęto drukowanie utworu w Świcie, jednakże druk został wstrzymany przez cenzurę. Dlatego Orzeszkowa postanowiła zmienić realia rosyjskie na niemieckie. Z kolei w wydaniu po rewolucji 1905 przywrócono tekst pierwotny. Nowela została przetłumaczona na kilka języków obcych, m. in.: szwedzki, angielski, niemiecki, ukraiński, serbsko – chorwacki.
Tematem nowelki jest walka o polską oświatę wobec uścisku zaborców. Carskie władze nie pozwalały na nauczanie dzieci w języku polskim. Była to istotna część, prowadzonej przez nie polityki rusyfikacyjnej. Zaborcom zależało na tym, aby pozbawić Polaków ich mowy ojczystej, kultury, wiedzy o przeszłości Polski, dostępu do polskich książek oraz nadziei na odzyskanie niepodległości. Prowadzono nielegalne kształcenie w języku polskim. Wielu nauczycieli pracowało nie w murach szkoły, ale w prywatnych domach. Przykładem takiej właśnie nauczycielki była główna bohaterka utworu Orzeszkowej – Joanna Lipska.
Zaborcy uznali nauczanie dzieci przez Lipską za przestępstwo. Nauczycielka pracowała głównie z dziećmi pochodzącymi z biednych rodzin, dziećmi ludzi prostych. Dla tych uczniów praca Joanny stała się jedyną okazją zdobycia chociażby minimalnego poziomu wiedzy. Działalność młodej nauczycielki możemy uznać za heroiczną. Co więcej praca Joanny jest doskonałym przykładem realizacji pozytywistycznego hasła pracy u podstaw, pojmowanej jako „praca nad ludem i dla ludu”. Wśród ówczesnych pisarzy panowało przekonanie, że działania służące naprawie Polski należy zacząć od krzewienia oświaty pośród ludzi prostych, biednych, którzy stanowili przeważającą część społeczeństwa. Determinacja bohaterki była ogromna, nawet skazujący wyrok sądu nie załamał jej. Działała bowiem w dalszym ciągu, mimo tego, że groziło jej więzienie oraz wysokie kary pieniężne.
Utwór powstał na podstawie autentycznych wydarzeń. Pierwowzorem postaci Joanny Lipskiej była Apolonia Makowska, nauczycielka w Werkach, siostra wspólnika Orzeszkowej, z którym prowadziła wileńską księgarnię i wypożyczalnię książek. Postać wykreowana przez pisarkę budzi sympatię czytelników, a jej losy bliskie są kolejom życia zwykłego człowieka, nie zaś bohatera książkowego, pozbawionego rozterek.
Zastanawiające jest dlaczego zaborcy tak bardzo potępiali działalność nauczycieli. Zapewne postrzegali ich pracę, jako przeszkodę w pozbawianiu dzieci i młodzieży narodowości polskiej. Wysiłek i poświęcenie Lipskiej były ogromne, dlatego nie wolno nam ich lekceważyć.
Czas i miejsce akcji utworu
Akcja noweli toczy się w latach siedemdziesiątych XIX wieku. Miejscem akcji jest wielkie miasto w Niemczech, ważny jest tu fakt, że to miasto było kiedyś polskie. Sprawa dotyczy zaboru rosyjskiego, jednakże autorka była zmuszona umieścić ją w zaborze niemieckim ze względu na cenzurę.