Jesteś w:
Motyw szatana
Ludzi od zawsze fascynowała postać szatana. Może dlatego, że nie przyjął wszystkiego tak jak Bóg to sobie wyobrażał. Diabeł sprzeciwił się Bogu, ponieważ pragnął stworzenia swojego królestwa na ziemi. W pierwszych księgach Biblii motyw Szatana powiązany jest z grzechem Adama i Ewy. Jednak w Księdze Rodzaju pojawia się wzmianka o buncie aniołów. Tam też szatan utożsamiany zostaje z ich przywódcą, Lucyferem. Legenda o buncie i wygnaniu Lucyfera stworzona została przez autorów żydowskich i chrześcijan. Jako przywódca hierarchii, najdoskonalsza istota „namaszczony cherubin” musiał być świadomy, że przebywa w stanie największej szczęśliwości. Nie docenił jednak uznania Najwyższego i na tym polegał jego grzech. Chciał być podobny do Boga nie w tym sensie, że chciał się stać drugim Bogiem, ale że chciał pokierować sam swoim zbawieniem, chciał się od Stwórcy uniezależnić. Nie jest on jednak równy Bogu, ponieważ został stworzony właśnie przez niego. Należy wspomnieć o folklorze polskim. Tam legendarne, rogate postacie nie wywodzą się od upadłych aniołów lecz od złych lub złośliwych demonów - czartów lub biesów pochodzących z mitologii słowiańskiej.
Szatan fascynował wielu twórców, zwłaszcza w tych epokach, w których światopogląd cechował się dynamizmem i przeczuciem zbliżającej się katastrofy. W kulturze europejskiej miał okresy wzlotów i upadków. Były momenty, gdy zepchnięto go pod ziemię. Został ośmieszony na przykład przez wielu pisarzy oświecenia i uznany za żałosny relikt ciemnej epoki. Wokół jego osoby narosło wiele legend, a wraz z nimi wiele niedomówień. Szatan był dość popularną postacią wśród romantyków. Przetrwał w literaturze okultystycznej XIX wieku. Ukazał się znowu jako fascynująca, pełna tragizmu postać w poezji, powieściach i malarstwie epoki neoromantycznej.
Współcześni ludzie diabła kojarzymy często z czerwonymi rogami, ogonem i bródką, jest on brzydki, często przedstawiany w piekielnych czeluściach. Czasem przybiera postać przystojnego mężczyzny, który kusi posługując się głównie inteligencją. Wybitni artyści wielu epok mieli różne wyobrażenia na temat tej interesującej postaci. Zdania co do jego wizerunku są różne, ponieważ nikt nigdy go nie widział dlatego ciągle powstają nowe spekulacje na temat jego zachowania i wyglądu.
• Biblia - w „Księdze Rodzaju” motyw szatana powiązany jest z grzechem Adama i Ewy. Kusiciel pod postacią węża, pragnący upadku człowieka, namawia Ewę do zjedzenia owocu z drzewa wiadomości dobra i zła, przez co skazuje ludzkość na poznanie grzechu. W „Księdze Rodzaju” pojawia się również wzmianka o buncie aniołów. Tam też szatan utożsamiany zostaje z ich przywódcą, Lucyferem. Legenda o buncie i wygnaniu Lucyfera stworzona została przez autorów żydowskich i chrześcijan. Jako przywódca hierarchii, najdoskonalsza istota „namaszczony cherubin” musiał być świadomy, że przebywa w stanie największej szczęśliwości. Nie docenił jednak uznania Najwyższego i na tym polegał jego grzech. Chciał być podobny do Boga nie w tym sensie, że chciał się stać drugim Bogiem, ale że chciał pokierować sam swoim zbawieniem, chciał się od Stwórcy uniezależnić. Nie jest on jednak równy Bogu, ponieważ został stworzony właśnie przez niego.
Wyraz „szatan” (jako imię) pojawia się pierwszy raz w „Księdze Hioba”: „A pewnego dnia, gdy przyszli synowie Boży, aby stać przed Panem, był też między nimi i Szatan". Pan piekieł staje się partnerem Boga w zakładzie o pobożność i prawość człowieka. Szatan będzie kusił zarówno Stwórcę, aby Ten wystawił wiernego Hioba na próbę, jak i samego Hioba. Zły duch dąży do odsunięcia człowieka od Pana. W Nowym Testamencie diabeł zostaje tam wyraźnie spersonifikowany jako nosiciel zła. W Ewangeliach jest złym duchem dręczącym człowieka, kusicielem Syna Bożego, siłą zła, władającą Judaszem, który nie potrafi przeciwstawić się mu. W Ewangelii według św. Łukasza przytoczone zostaje kuszenie Chrystusa na pustyni. Szatan ponownie zostaje zobrazowany jako głos z zaświatów jednak tym razem, pojawia się na moment u boku Jezusa, aby być Jego przewodnikiem i tym samym nakłonić Go do zdrady własnych wartości. W Apokalipsie diabeł pod postacią szkarłatnego smoka o siedmiu głowach jest „władcą tego świata”, doczesności, wszystkiego, co ziemskie i cielesne, jednak zostaje pokonany przez archanioła Michała. Według ewangelistów celem szatana jest nie tylko czynienie zła i szerzenie nieszczęścia, lecz przeszkodzenie człowiekowi w jego służbie Bogu.
• „Boska komedia” Dante Alighieri – w utworze odnajdujemy kunsztowne przedstawienie piekła. Według włoskiego prekursora odrodzenia siedziba władcy podziemi ma kształt ogromnego, zwężającego się ku dołowi leja. Powstał on na skutek upadku Lucyfera z nieba. Dante i jego przewodnik Wergiliusz weszli w piekielne bramy, ich oczom ukazała się tablica głosząca „Porzućcie wszelką nadzieję wy, którzy tu wchodzicie”. Piekło w utworze to kraina katuszy, cierpią tu różne dusze, a kara zależy od rodzaju popełnionej zbrodni. Samo miejsce piekielne ma wygląd zwężającego się ku dołowi stożka i jest podzielone na 10 kręgów (w istocie 9 kręgów i przedsionek piekła). Im bardziej poważne przewinienie, tym w dalszym kręgu znajdują się kolejne napotykane postaci. Sam książę ciemności przebywa w ostatnim – dziewiątym kręgu mrocznego królestwa. Szatan ma postać bestii o trzech paszczach, w których znajdują się najwięksi grzesznicy: Kasjusz i Brutus – zdrajcy Cezara i Judasz – zdrajca Chrystusa.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 -
Motyw szatana
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim
Spis treści
Motyw szatana - wprowadzenie
Ludzi od zawsze fascynowała postać szatana. Może dlatego, że nie przyjął wszystkiego tak jak Bóg to sobie wyobrażał. Diabeł sprzeciwił się Bogu, ponieważ pragnął stworzenia swojego królestwa na ziemi. W pierwszych księgach Biblii motyw Szatana powiązany jest z grzechem Adama i Ewy. Jednak w Księdze Rodzaju pojawia się wzmianka o buncie aniołów. Tam też szatan utożsamiany zostaje z ich przywódcą, Lucyferem. Legenda o buncie i wygnaniu Lucyfera stworzona została przez autorów żydowskich i chrześcijan. Jako przywódca hierarchii, najdoskonalsza istota „namaszczony cherubin” musiał być świadomy, że przebywa w stanie największej szczęśliwości. Nie docenił jednak uznania Najwyższego i na tym polegał jego grzech. Chciał być podobny do Boga nie w tym sensie, że chciał się stać drugim Bogiem, ale że chciał pokierować sam swoim zbawieniem, chciał się od Stwórcy uniezależnić. Nie jest on jednak równy Bogu, ponieważ został stworzony właśnie przez niego. Należy wspomnieć o folklorze polskim. Tam legendarne, rogate postacie nie wywodzą się od upadłych aniołów lecz od złych lub złośliwych demonów - czartów lub biesów pochodzących z mitologii słowiańskiej.
Szatan fascynował wielu twórców, zwłaszcza w tych epokach, w których światopogląd cechował się dynamizmem i przeczuciem zbliżającej się katastrofy. W kulturze europejskiej miał okresy wzlotów i upadków. Były momenty, gdy zepchnięto go pod ziemię. Został ośmieszony na przykład przez wielu pisarzy oświecenia i uznany za żałosny relikt ciemnej epoki. Wokół jego osoby narosło wiele legend, a wraz z nimi wiele niedomówień. Szatan był dość popularną postacią wśród romantyków. Przetrwał w literaturze okultystycznej XIX wieku. Ukazał się znowu jako fascynująca, pełna tragizmu postać w poezji, powieściach i malarstwie epoki neoromantycznej.
Współcześni ludzie diabła kojarzymy często z czerwonymi rogami, ogonem i bródką, jest on brzydki, często przedstawiany w piekielnych czeluściach. Czasem przybiera postać przystojnego mężczyzny, który kusi posługując się głównie inteligencją. Wybitni artyści wielu epok mieli różne wyobrażenia na temat tej interesującej postaci. Zdania co do jego wizerunku są różne, ponieważ nikt nigdy go nie widział dlatego ciągle powstają nowe spekulacje na temat jego zachowania i wyglądu.
Motyw szatana w literaturze
• Biblia - w „Księdze Rodzaju” motyw szatana powiązany jest z grzechem Adama i Ewy. Kusiciel pod postacią węża, pragnący upadku człowieka, namawia Ewę do zjedzenia owocu z drzewa wiadomości dobra i zła, przez co skazuje ludzkość na poznanie grzechu. W „Księdze Rodzaju” pojawia się również wzmianka o buncie aniołów. Tam też szatan utożsamiany zostaje z ich przywódcą, Lucyferem. Legenda o buncie i wygnaniu Lucyfera stworzona została przez autorów żydowskich i chrześcijan. Jako przywódca hierarchii, najdoskonalsza istota „namaszczony cherubin” musiał być świadomy, że przebywa w stanie największej szczęśliwości. Nie docenił jednak uznania Najwyższego i na tym polegał jego grzech. Chciał być podobny do Boga nie w tym sensie, że chciał się stać drugim Bogiem, ale że chciał pokierować sam swoim zbawieniem, chciał się od Stwórcy uniezależnić. Nie jest on jednak równy Bogu, ponieważ został stworzony właśnie przez niego.
Wyraz „szatan” (jako imię) pojawia się pierwszy raz w „Księdze Hioba”: „A pewnego dnia, gdy przyszli synowie Boży, aby stać przed Panem, był też między nimi i Szatan". Pan piekieł staje się partnerem Boga w zakładzie o pobożność i prawość człowieka. Szatan będzie kusił zarówno Stwórcę, aby Ten wystawił wiernego Hioba na próbę, jak i samego Hioba. Zły duch dąży do odsunięcia człowieka od Pana. W Nowym Testamencie diabeł zostaje tam wyraźnie spersonifikowany jako nosiciel zła. W Ewangeliach jest złym duchem dręczącym człowieka, kusicielem Syna Bożego, siłą zła, władającą Judaszem, który nie potrafi przeciwstawić się mu. W Ewangelii według św. Łukasza przytoczone zostaje kuszenie Chrystusa na pustyni. Szatan ponownie zostaje zobrazowany jako głos z zaświatów jednak tym razem, pojawia się na moment u boku Jezusa, aby być Jego przewodnikiem i tym samym nakłonić Go do zdrady własnych wartości. W Apokalipsie diabeł pod postacią szkarłatnego smoka o siedmiu głowach jest „władcą tego świata”, doczesności, wszystkiego, co ziemskie i cielesne, jednak zostaje pokonany przez archanioła Michała. Według ewangelistów celem szatana jest nie tylko czynienie zła i szerzenie nieszczęścia, lecz przeszkodzenie człowiekowi w jego służbie Bogu.
• „Boska komedia” Dante Alighieri – w utworze odnajdujemy kunsztowne przedstawienie piekła. Według włoskiego prekursora odrodzenia siedziba władcy podziemi ma kształt ogromnego, zwężającego się ku dołowi leja. Powstał on na skutek upadku Lucyfera z nieba. Dante i jego przewodnik Wergiliusz weszli w piekielne bramy, ich oczom ukazała się tablica głosząca „Porzućcie wszelką nadzieję wy, którzy tu wchodzicie”. Piekło w utworze to kraina katuszy, cierpią tu różne dusze, a kara zależy od rodzaju popełnionej zbrodni. Samo miejsce piekielne ma wygląd zwężającego się ku dołowi stożka i jest podzielone na 10 kręgów (w istocie 9 kręgów i przedsionek piekła). Im bardziej poważne przewinienie, tym w dalszym kręgu znajdują się kolejne napotykane postaci. Sam książę ciemności przebywa w ostatnim – dziewiątym kręgu mrocznego królestwa. Szatan ma postać bestii o trzech paszczach, w których znajdują się najwięksi grzesznicy: Kasjusz i Brutus – zdrajcy Cezara i Judasz – zdrajca Chrystusa.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 -