Jesteś w: Nie-Boska komedia

Nie-Boska komedia

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Okoliczności powstania „Nie-Boskiej komedii”


Dramat Zygmunta Krasińskiego „Nie-Boska komedia” napisany został w 1833 roku. Drukiem ukazał się w Paryżu w 1935 roku. Było to więc już po powstaniu listopadowym, w którym Krasiński nie brał udziału.

Autor zaplanował go jako pierwszą część trylogii. Część ta miała nosić tytuł „Mąż”. Zmienił jednak swoje zamiary i dał dramatowi tytuł „Nie-Boska komedia”. Nawiązał w ten sposób do dzieła Dantego „Boska komedia”. Tytuł sugeruje, że to, o czym autor pisze jest dziełem człowieka, dzieje się bez interwencji Boga i jest sprzeczne z boskimi planami. Zakończenie dramatu świadczy jednak, że pisarz uważał, iż ludzkie działania są ostatecznie poddane woli Boga.

Akcję sztuki Krasiński umieścił w przyszłości. Odwoływał się jednak do doświadczeń rewolucji francuskiej / 1789 - 1799 /, walk jakobinów, do powstawania w tym czasie różnych sekt i rozwijania się nowych doktryn / saintsimonizm /. Autor porusza problem konfliktu społeczno-politycznego, pokazanego jako walka arystokracji z rewolucją pod hasłami idei demokratycznych.

Wątpi on w szczerość tych idei. Rewolucję postrzega jako zemstę ludu za doznane krzywdy i zamianę ról społecznych. Nie jest ona w stanie wprowadzić nowego porządku. W wodzu rewolucji, Pankracym widzi nowego arystokratę. Nie mieści się to jednak w planie boskim, o czym świadczy końcowa scena.

W swoim utworze Krasiński poddał również krytyce typowo romantyczne nastawienie do rzeczywistości, które nakłania człowieka do pogoni za złudą i jest pewnego rodzaju zaślepieniem.

Interpretacja tytułu „Nie-Boska komedia”


Tytuł dramatu Zygmunta Krasińskiego „Nie-Boska komedia” jest parafrazą tytułu dzieła Dantego „Boska komedia”.Włoski pisarz Dante Alighieri napisał poemat „Boska komedia” w latach 1308 – 1321. Jest to synteza średniowiecznej myśli filozoficznej, historycznej, teologicznej oraz panorama świata. Poeta przedstawia wizję swojej wędrówki przez zaświaty – Piekło, Czyściec i Raj. Jego przewodniczką jest zmarła ukochana – Beatrycze. Dante swoim dziełem chciał odstraszyć ludzi od grzechów wizją okropnych kar po śmierci w Piekle i zachęcić do cnotliwego życia przez ukazanie wizji Raju jako miejsca wiecznego szczęścia.

Krasiński już na wstępie, poprzez tytuł informuje, że świat, który przedstawia nie jest dziełem Boga. Jest on tworem ludzkim. Obraz rewolucji poeta konstruuje na podstawie doświadczeń Wielkiej Rewolucji Francuskiej – 1789-1799. Doszło podczas niej do głębokich zmian społeczno-politycznych i obalenia monarchii Burbonów. W 1799 roku zakończył rewolucję zamach stanu. Przeprowadził go Napoleon Bonaparte, który ogłosił się Pierwszym Konsulem. Rok 1814 zakończył rządy Napoleona. Przywrócona została monarchia, jednak król Ludwik XVIII musiał zaakceptować parlamentaryzm i zrezygnować z systemu absolutystycznego.

Krasiński w tych działaniach ludzkich widzi wypaczenie boskich planów. Rewolucję przedstawia jako odwet za krzywdy, chęć przejęcia władzy przez najniższe warstwy społeczne, krwawą rzeź i tworzenie się nowej arystokracji. Jest to pewnego rodzaju komedia odgrywana przez ludzi dla osiągnięcia zupełnie prozaicznych celów. Przyświecają temu wzniosłe ideały głoszone przez ideologów rewolucji.

Autor nie wierzy w możliwość rewolucyjnych przemian i ich trwałość. To co trwałe jest w rękach Boga, musi odbywać się jako długotrwały proces. Takie też były doświadczenia Rewolucji Francuskiej. Nie zlikwidowała ona monarchii – osłabiła jedynie absolutyzm.

Inną nie-boską komedią jest romantyzm ze swoimi wyobrażenia o naturze, o miłości i o indywidualizmie człowieka. Jest to świat szkodliwych, zgubnych złudzeń. Nie mogą one dać szczęścia, zaburzają ocenę rzeczywistości i przypominają diabelskie sztuczki, które sprowadzają człowieka na manowce. Nie mają one nic wspólnego z wizjonerstwem a jedynie z samooszukiwaniem się. Bohater Krasińskiego, hrabia Henryk podążając za romantycznym światem
/ Dziewica, Sława, Eden / kolejno traci wszystko a w końcu musi popełnić samobójstwo przeklinając siebie i poezję.

Interpretacja motta „Nie-Boskiej komedii”


Dramat Zygmunta Krasińskiego „Nie-Boska komedia” opatrzony został mottem. Jest ono podwójne. Pierwsze z nich brzmi:
„Do błędów, nagromadzonych przez
przodków, dodali to, czego nie
znali ich przodkowie – wahanie
się i bojaźń – i stało się zatem,
że zniknęli z powierzchni ziemi
i wielkie milczenie jest po nich.”

Bezimienny

Drugie motto wzięte jest z Szekspira
„To be, or not to be, that is the question.”
Hamlet

Krasiński głównym bohaterem swojego dramatu uczynił arystokratę – hrabiego Henryka. Sam wywodził się z arystokratycznego rodu o tradycjach wojskowych. Jego ojciec był generałem napoleońskim ale później został wiernym poddanym cara. Synowi nie pozwolił na udział w powstaniu listopadowym.

Zygmunt Krasiński kreując losy swojego bohatera, przypatruje się tej elicie społecznej jaką jest arystokracja. Widzi jej schyłek, upadek wartości, w imię których kiedyś stawała do walki. Dostrzega też strach tej grupy przed ruchami społecznymi i rewolucyjnymi. Brakuje jej siły, by skupiać wokół siebie ludzi pokrewnych duchem. Przeciwko sobie ma prosty lud i jego nagromadzone krzywdy. W tej sytuacji jest grupą społeczną, która musi odejść. Tego problemu dotyczy pierwsze motto.

Drugie motto jest hamletowskim dylematem: „Być albo nie być...” Przed takim problemem staje hrabia Henryk. Wierny starym tradycjom nie chce ugody z przywódcą rewolucji Pankracym. Jest jednak za słaby, by walczyć z rewolucją. Ludzie, których skupia wokół siebie są chwiejni w poglądach, bojaźliwi i gotowi na ustępstwa w zamian za ocalenie ich życia. Mimo tego hrabia Henryk walczy. Dopiero w obliczu nieodwołalnej klęski popełnia samobójstwo, przeklinając siebie i romantyczną poezję.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 - 



„Nie-Boska komedia” - streszczenie

Autor dramatu umieścił na wstępie motto:
„Do błędów, nagromadzonych przez przodków,
dodali to, czego nie znali ich przodkowie -
wahanie się i bojaźń, i stało się zatem,
że zniknęli z powierzchni ziemi i wielkie milczenie jest po nich.”
Bezimienny
Motto odnosi się do klasy ar... wiecej



Charakterystyka dwóch obozów w „Nie-Boskiej komedii”

W dramacie Zygmunta Krasińskiego „Nie-Boska komedia” mamy przedstawione dwa walczące ze sobą obozy. Są to: obóz arystokratów i obóz rewolucjonistów. Na czele obozu arystokratów staje hrabia Henryk. Przywódcą rewolucjonistów jest Pankracy.

W obozie arystokratów nie ma jednomyślności. Już wybór hrabiego H... wiecej



Nie-Boska komedia - bohaterowie

Hrabia Henryk – charakterystyka
Hrabia Henryk jest głównym bohaterem dramatu Zygmunta Krasińskiego „Nie-Boska komedia”. Należy on do arystokracji. Oprócz tego jest poetą głęboko przekonanym o swojej niezwykłej indywidualności i zapatrzonym w siebie. Ta cecha decyduje o sposobie jego funkcjonowania.

Poznajemy g... wiecej



Rewolucja i walka klas w „Nie-Boskiej komedii”

Zygmunt Krasiński w swoim dramacie „Nie-Boska komedia” ukazał rewolucję i walkę klas. Jej obraz wzorował na wydarzeniach Wielkiej Rewolucji Francuskiej / 1789 – 1799 /. Jego główny bohater, hrabia Henryk jest arystokratą. Hrabia Henryk w imię starych wartości i dla złudnej sławy staje do walki z rewolucjonistami. J... wiecej



Rola poety i poezji w „Nie-Boskiej komedii”

Główny bohater dramatu Zygmunta Krasińskiego „Nie-Boska komedia”, hrabia Henryk oprócz tego, że jest arystokratą jest również poetą. Postrzega on siebie i poezję na sposób romantyczny. Uważa, że talent poetycki jest darem Boga. Ktoś, kto został obdarzony takim darem pozostaje w szczególnych relacjach z Bogiem. Dzięk... wiecej



Interpretacja zakończenia „Ni-Boskiej komedii”

Główny bohater dramatu Zygmunta Krasińskiego „Nie-Boska komedia” przy końcu sztuki ponosi klęskę i ginie śmiercią samobójczą. Rzecz rozgrywa się na murach św. Trójcy. Zwyciężają rewolucjoniści. Odbywa się sąd nad arystokracją. Wszystkich czeka gilotyna. Zmęczony walką wódz rewolucjonistów, Pankracy razem z Le... wiecej



„Nie-Boska komedia” jako dramat rodzinny

Dramat Zygmunta Krasińskiego „Nie-Boska komedia” zaczyna się w dniu zaślubin hrabiego Henryka z Marią. Błogosławi temu małżeństwu Anioł Stróż: „Pokój ludziom dobrej woli – błogosławiony pośród stworzeń kto ma serce – on jeszcze zbawion być może. - Żono dobra i skromna, zjaw się dla niego ̵... wiecej



„Nie-Boska komedia” - tło historyczne

„Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego wydana została w 1835 roku. Było to kilka lat po powstaniu listopadowym. Z całą pewnością dramat powstał w kontekście tego wydarzenia. Zygmunt Krasiński nie brał udziału w powstaniu. Pozostawał pod silnym wpływem swojego ojca, który był wiernym poddanym cara i traktował zryw... wiecej



Realizm i fantastyka w „Nie-Boskiej komedii”

W dramacie romantycznym, a więc również w „Nie-Boskiej komedii” Zygmunta Krasińskiego świat realny miesza się ze światem fantastycznym. Fantazje zaczynają sterować życiem człowieka, tak jak ma to miejsce w przypadku hrabiego Henryka i jego syna Orcia.

Już na wstępie dramatu pojawia się personifikacja poezj... wiecej



„Nie-Boska komedia” jako dramat społeczny. Polemika Pankracego z hrabią Henrykiem.

W „Nie-Boskiej komedii” Krasiński pokazuje starcie się dwóch ideologii. Przedstawia to w postaci
polemiki przywódcy rewolucji Pankracego z hrabią Henrykiem, który stoi na czele obozu arystokratów. Obaj bohaterowie prowadzą tę dyskusję nie tylko we własnym imieniu – reprezentują sobą grupy społeczne, na któ... wiecej



Motywy literackie w „Nie-Boskiej komedii”

Motyw szaleństwa w „Nie-Boskiej komedii”
W dramacie Zygmunta Krasińskiego „Nie-Boska komedia” pojawia się motyw szaleństwa jako reakcja bohaterów na sytuacje, które przerastają ich. Z całą pewnością szalona jest Maria – żona hrabiego Henryka. Niespełnienie się w życiu rodzinnym powoduje, że Maria wpada w obłęd.... wiecej



„Nie-Boska komedia” - najważniejsze cytaty

„Gwiazdy wkoło twojej głowy – pod twoimi nogi fale morza – na falach morzach tęcza przed tobą pędzi i rozdziela mgły – co ujrzysz jest twoim – brzegi, miasta i ludzie tobie się przynależą – niebo jest twoim. - Chwale twojej niby nic nie zrówna.” / Część I, wstęp, personifikacja poezji /.wiecej



„Nie-Boska komedia” - plan zdarzeń

Tekst dramatu poprzedza dedykacja „Dla Marii” i podwójne motto.

Część I

1. Wstęp, w którym ukazana jest personifikacja poezji.
2. Anioł Stróż czuwa nad hrabią Henrykiem.
3. Chór Złych Duchów postanawia omamić hrabiego Henryka.
4. Hrabia Henryk i Maria biorą ślub w wi... wiecej



Symbolika „Nie-Boskiej komedii” Zygmunta Krasińskiego

„Nie-Boska komedia” pod względem symboliki przypomina średniowieczny moralitet. Nic w tym dziwnego, skoro autor wcześniej pisywał powieści gotyckie a w poglądach na dzieje ludzkości odwołał się do historiozofii św. Augustyna. Są tu więc symbole chrześcijaństwa – zarówno drobne, jak i te większego kalibru. Nad ... wiecej



Dramatyzm bohaterów „Nie-Boskiej komedii”

Bohaterowie „Nie-Boskiej komedii” to postacie tragiczne. Uwikłani są w bieg zdarzeń i zdeterminowani swoim sposobem myślenia. Jest to związane z ich pochodzeniem społecznym, wpojonymi im zasadami, sposobem odczuwania oraz z ich ambicjami.

Maria poślubiając hrabiego Henryka nie przewiduje, że życie z człowieki... wiecej



Inscenizacje „Nie-Boskiej komedii” w teatrze polskim

Pierwsze wystawienie „Nie-Boskiej Komedii” w teatrze polskim miało miejsce w Krakowie pod koniec 1902 roku. Sztukę wystawił Teatr Miejski. Wśród licznej obsady znalazły się tak znakomite nazwiska jak: Michał Tarasiewicz w roli Męża, Stanisława Wysocka w roli Żony, Aleksander Zelwerowicz jako Ojciec Chrzestny. Orcia zagra... wiecej