Jesteś w: Lalka

Lalka

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim




Motywy literackie w Lalce

Motyw kobiet
Motyw kobiet w Lalce jest bardzo rozbudowany. Prócz głównej bohaterki – pięknej, lecz egoistycznej i powierzchownej Izabeli Łęckiej, mamy kilkanaście postaci kobiecych, które także skupiają na sobie uwagę czytelnika. Jest pracowita i samowystarczalna Helena Stawska, ironiczna i kpiąca wdowa Wąsowska, próbują... wiecej



Lalka - Bolesław Prus

Słowem wstępu
Powieść Lalka Bolesława Prusa jest dziełem pozytywistycznym, poruszającym temat nieszczęśliwej miłości galanteryjnego kupca oraz pięknej arystokratki. Nie oznacza to jednak, iż autor Emancypantek stworzył utwór jednowątkowy. Przeciwnie – poruszył w nim problem walki o wolność ojczyzny, poświęcenia się ... wiecej



Bolesław Prus – notatka szkolna

Bolesław Prus naprawdę nazywał się Aleksander Głowacki i według najnowszych ustaleń przyszedł na świat 20 sierpnia 1847 roku w Hrubieszowie (okolice Lublina) w rodzinie oficjalisty Antoniego i Apolonii z Trembińskich. Zmarł w Warszawie, mając sześćdziesiąt pięć lat. Został pochowany na Powązkach, w grobie na którym umieszczo... wiecej



Plan wydarzeń Lalki

Tom I
1. Rozmowa w jednej z warszawskich jadłodajni o Stanisławie Wokulskim.
2. Przedstawienie postaci przedsiębiorczego kupca.
3. Prowadzenie odziedziczonego po Minclowej sklepu Wokulskiego przez Ignacego Rzeckiego.
4. Pamiętnik starego subiekta zapisem bogatych dziejów Rzeckiego.
5. Powrót Wokuls... wiecej



Miejsce akcji Lalki

Dwutomowa powieść Bolesława Prusa rozgrywa się w przeważającej części w Warszawie. Dzięki doskonale stworzonemu narratorowi czytelnik ma wrażenie, że porusza się z bohaterami po zaciemnionych ulicach XIX-wiecznej, jesiennej stolicy, spaceruje z Wokulskim po rozkwitających na wiosnę parkach, wraz z Izabelą odwiedza ówczesne sklep... wiecej



Najważniejsze cytaty Lalki

(…) Taki sobie zwyczajny kupiec!... [Łęcki o Wokulskim]

(…)dokąd wy jedziecie, podróżni?... Dlaczego narażasz kark, akrobato?... Co wam po uściskach, tancerze?... Wykręcą się sprężyny i pójdziecie na powrót do szafy. Głupstwo, wszystko głupstwo!...a wam, gdybyście myśleli, mogłoby się zdawać, że to jest co... wiecej



Obraz Warszawy w Lalce

Powieściowa Warszawa jest jednym z bohaterów Lalki Bolesława Prusa. Autor przedstawił ją z zachowaniem wierności jej prawdziwemu obliczu. Miasto nie zostało wyidealizowane czy oszkalowane, lecz upamiętnione kilkuset stronami literackiego dzieła na miarę Nagrody Nobla.

W książce pełno jest wzmianek o prawdziwych miejsc... wiecej



Obraz Paryża w Lalce

Paryż w powieści Bolesława Prusa Lalka jest bohaterem I rozdziału II tomu, gdy główny bohater – Stanisław Wokulski jedzie do niego, aby zapomnieć o nieszczęśliwej, nieodwzajemnionej miłości do Izabeli Łęckiej. Stolica Francji – jej szerokie, wysadzane drzewami ulice, przepełnione rozmawiającymi ludźmi kawiarnie, sta... wiecej



Obraz Powiśla w Lalce

Czytelnik Lalki przenosi się do najbiedniejszej dzielnicy XIX-wiecznej Warszawy za sprawą wielogodzinnego spaceru, na jaki udaje się rozgoryczony postępowaniem ukochanej Izabeli Stanisław w rozdziale VIII tomu I. Powiśle - dzielnicę między Nowym Zjazdem i Tamką, będące symbolem nędzy klasy robotniczej, poznajemy oczyma Wokulskiego. ... wiecej



Opis sklepu Wokulskiego

Sklep Wokulskiego, do którego przeniósł się ze starego sklepu należącego jeszcze do Mincla, znajdował się na Krakowskim Przedmieściu. Składał się z pięciu pomieszczeń i tylu samo frontowych okien, oraz z dwóch magazynów, zatrudnienie znalazło w nim aż siedmiu subiektów. Jak opisywał Ignacy Rzecki w swoim Pamiętniku stareg... wiecej



Opis rozprawy sądowej w Lalce

Rozprawa sądowa dotyczyła tytułowej Lalki, o której kradzież baronowa Krzeszowska posądziła Helenę Stawską. Jej opis wypełnia jeden z rozdziałów Pamiętnik starego subiekta.

Podczas jednej z wizyt u baronowej Krzeszowskiej, dama pokazała Stawskiej i jej córeczce Helence piękną lalkę należącą niegdyś do jej ni... wiecej



Losy Heleny Stawskiej

Helenę Stawską do powieści Lalka wprowadza Ignacy Rzecki, który w swoim Pamiętniku starego subiekta rozwodzi się nad urodą i cnotami nowej mieszkanki kamienicy Wokulskiego.

Skromna, prostolinijna i dobroduszna kobieta była przeciwieństwem samolubnej i poszukującej ciągłego podziwu Łęckiej. Mimo iż miała małą cór... wiecej



Losy prezesowej Zasławskiej

Prezesowa Pasławska była dystyngowaną staruszką, którą Stanisław Wokulski poznał przy okazji balu u hrabiny Karolowej.

Mimo iż kobieta nie doczekała się dzieci, to jednak miała wiele chrzestnych córek i synów, na przykład Ewelina Janocka była jej wnuczką, dla Kazia Starskiego była cioteczną babką i matką chrze... wiecej



Historia Minclów

Rodzina Minclów pochodziła z Niemiec. Mieli sklep kolonialno-galanteryjno-mydlarski na warszawskim Podwalu.

To u Minclów pierwsze doświadczenie z handlem odebrał Ignacy Rzecki, gdy po śmierci ojca dostał się na „staż” kupca. Stary Mincel zgodził się go przyjąć za wikt i opierunek. „I tak się to zacz... wiecej



Historia rodziny Łęckich

W Lalce Bolesław Prus stworzył arystokratyczną, choć pozostającą na skraju bankructwa przez swoje złe nawyki finansowe rodzinę Łęckich. Składała się ona z owdowiałego ojca Tomasza i córki Izabeli.

Tomasz miał sześćdziesiąt parę lat, arystokratyczne pochodzenie i liczne znajomości ze światową elitą, choć je... wiecej



Historia rodziny Krzeszowskich

Małżeństwo Krzeszowskich w czasie akcji właściwej powieści Lalka przechodził kryzys, spowodowany utratą jedynego dziecka i nie radzeniem sobie z traumatycznym przeżyciem. Baronowa miała do męża pretensje, że nie wspierał się, lecz rzucił się w szpony hazardu, trwoniąc majątek rodzinny w grze na wyścigach i hazardzie.
... wiecej



Kompozycja Lalki Prusa



Na charakter rozdziałów złożył się ich pierwotny felietonowy charakter. Z racji tego, że powieść była najpierw publikowana w odcinkach, Prus zadbał, by każdy rozdział stanowił spójną, zwartą, zamkniętą całość fabularną.

Poza tym kompozycja Lalki odznacza się funkcjonowaniem wielu wątków jedno... wiecej



Gatunki literackie występujące w Lalce

Bolesław Prus w wielowątkowym epickim dziele Lalka sięgnął po gatunek powieści. Decydując się na oparcie opowieści o miłości kupca i przedsiębiorcy Stanisława Wokulskiego do arystokratki Izabeli Łęckiej na narracji, autor napisał książkę, w której można odnaleźć zarówno elementy prozy społecznej (przegląd przez wszystk... wiecej



Narracja Lalki

Narracja Lalki opiera się na tak zwanym „dwugłosie narracji”, co oznacza, że w powieści Bolesław Prus stworzył narrację prowadzoną zarówno w pierwszej, jak i trzeciej osobie, rozszerzając dzięki temu czas akcji do kilkudziesięciu lat i dając wielostronne spojrzenia na główny, jak i podoczne i epizodyczne wątki fabu�... wiecej



Język w powieści Lalka Prusa

Bolesław Prus w powieści Lalka ograniczył zabiegi językowe do minimum, dbając, by warstwa leksykalna nie odciągała uwagi od warstwy semantycznej tekstu.

Nie znaczy to jednak, że język tej powieści jest szablonowy i nudny. Wręcz przeciwnie – jest jeszcze jednym z wielu „wabików”, które sprawiają, że... wiecej



Pamiętnik Rzeckiego i jego rola w utworze

Dziewięciorozdziałowy Pamiętnik starego subiekta pełni w utworze Lalka ogromną rolę. Dzięki informacjom w nim zawartym Prus nakreśla tło polityczno-społeczne ówczesnej Warszawy i Europy, odsłania Ignacego Rzeckiego takiego, jakim był rzeczywiście, wprowadza głos komentujący wydarzenia, sytuacje o bohaterów, które trzecioosobow... wiecej



Charakterystyka Rzeckiego

Ignacy Rzecki jest drugoplanowym bohaterem powieści Bolesława Prusa Lalka oraz narratorem dziewięciu rozdziałów, zatytułowanych Pamiętnik starego subiekta.

Bohater zostaje wprowadzony do powieści słowami:

Ani jednak ciekawość ogółu, ani fizyczne i duchowe zalety trzech subiektów, ani nawet ustalona repu... wiecej



Dzieje Ignacego Rzeckiego

Ignacy Rzecki był synem żołnierza. Jego matka zmarła, gdy chłopiec był jeszcze mały, wydając uprzednio na świat jeszcze jego siostrę.

Aby utrzymać rodzinę, jego ojciec na starość zajął stanowisko woźnego w Komisji Spraw Wewnętrznych i dorabiał klejeniem kopert. Przykładając dużą uwagę do dyscypliny i musztr... wiecej



Obraz mieszczaństwa w Lalce

Mieszczaństwo, czyli mieszkańcy XIX-wiecznej Warszawy, są jednym ze zbiorowych bohaterów powieści Lalka. Bolesław Prus sportretował to obszerne środowisko społeczne bez sztucznej pompatyczności czy przemilczenia niewygodnych cech, zarysowawszy uprzednio ówczesną sytuację geopolityczną i gospodarczą kraju, zwróciwszy uwagę na fa... wiecej



Obraz biedoty w Lalce

Biedni mieszkańcy XIX-wiecznej Polski, mimo iż występujący tylko w wątkach pobocznych i epizodycznych, są zbiorowym bohaterem powieści Lalka. Bolesław Prus, podobnie jak Stefan Żeromski w Ludziach bezdomnych czy Władysław Stanisław Reymont w Ziemi obiecanej, ukazał tą warstwę społeczną jako pozostawioną samej sobie, jako ciemi... wiecej



Charakterystyka arystokracji w Lalce

Charakterystyka arystokracji w Lalce
Arystokracja jest kolejnym, oprócz mieszczaństwa, biedoty czy zdeklasowanej szlachty, zbiorowym bohaterem powieści Bolesława Prusa Lalka, który w V rozdziale I tomu dokonuje podsumowania hermetycznego świata tej zepsutej warstwy społecznej:

Ten świat wiecznej wiosny, gdzie szeleś... wiecej



Obraz społeczeństwa w Lalce

W powieści Lalka Bolesław Prus sportretował wszystkie warstwy społeczne, mieszkające pod koniec XIX wieku w Warszawie.

Reprezentantami zepsutej i pustej arystokracji są: przekonany o swojej niezwykłości bankrut Tomasz i pusta, acz piękna egoistka Izabela Łęcka, amoralny bawidamek, fircyk, rozpustnik i cyniczny utracjusz... wiecej



Wokulski – romantyk czy pozytywista? – rozprawka

Stanisław Wokulski, bohater realistycznej powieści Bolesława Prusa Lalka, jest nosicielem pokoleniowych cech dwóch epok: romantyzmu oraz pozytywizmu i nie sposób przyporządkować go do jednego z tych okresów.

O zaklasyfikowaniu Wokulskiego do romantyzmu świadczy jego biografia bogata w wątek walki o wolność oraz motyw ni... wiecej



Aspekt filozoficzny Lalki

W powieści Lalka Bolesława Prusa możemy dostrzec interpretację filozoficzną. Polega ona na odczytaniu dzieła przez pryzmat historii o pragnieniach ludzi, o ich pojmowaniu świata, o ich stosunku do otoczenia. Tworząc takie postaci, jak marzycielki Ignacy Rzecki czy racjonalny Julian Ochocki, autor próbował ukazać złożoność i wielo... wiecej



Aspekt społeczno-obyczajowy Lalki

Powieść Bolesława Prusa można odczytywać w wymiarze społeczno-obyczajowym jako panoramę społeczeństwa, zamieszkującego ziemie polskie pod koniec XIX wieku. Autor sportretował w niej wiele narodowości (Niemiec Mincel, Żyd Szlangbaum, Rosjanin Suzin), zwrócił uwagę na rodzący się wówczas antysemityzm czy kapitalizm.
W po... wiecej



Aspekt patriotyczny Lalki

Powieść Prusa ma wymiar patriotyczny, ponieważ autor zadbał o tło historyczne oraz o elementy patriotyczne w biografii głównych bohaterów.

Najwięcej elementów patriotycznych do powieści wtrąca Ignacy Rzecki. To on w swoich Pamiętnikach starego subiekta wspomina opowieści ojca o epoce napoleońskiej czy swoje doświad... wiecej



Aspekt psychologiczny Lalki

Lalka podejmuje problem eksploatowany w literaturze od zarania dziejów – wątek nieodwzajemnionej, nieszczęśliwej miłości, motyw niespełnionych pragnień i wyśmianych uczuć pojawiał się już w Mitologii.

Prus wokół tego tematu skonstruował świat przedstawiony i uczynił go osią kompozycyjną dzieła, sprawiają... wiecej



Czy Lalka to powieść pesymistyczna, czy optymistyczna?

Lalkę Bolesława Prusa można nazwać zarówno powieścią pesymistyczną, jak i optymistyczną – zakwalifikowanie jej do każdej z tych rodzajów zależy od interpretacji tego wielowątkowego i wielowymiarowego dzieła.

Za poglądem, iż powieść o losach nieszczęśliwej miłości kupca galanteryjnego do pięknej arystok... wiecej



Mieć czy być? – rozważ zagadnienie w oparciu o Lalkę Bolesława Prusa

Egzystencjalno-filozoficzne zagadnienie podjęte przez Bolesława Prusa w jego powieści Lalka zostało sformułowane w 1976 roku przez niemieckiego socjologa Ericha Fromma w jego eseju.

Podobnie jak Fromm, powieść Prusa dotyka problemu dwóch zasadniczych sposobów egzystencji: posiadania jako źródła przyjemności oraz bycia... wiecej



Lalka jako powieść o straconych złudzeniach

Niektórzy krytycy i badacze literatury nazywają utwór Bolesława Prusa powieścią o straconych złudzeniach. Potwierdzeniem tej tezy są słowa samego autora, który, zapytany w jakimś wywiadzie o powody napisania tej wielowątkowej panoramy polskiego XIX-wiecznego społeczeństwa wyznał, że Lalka powstała na gruncie jego zaniepokojenia... wiecej



Czy praca jest wyłącznie koniecznością w życiu? – rozprawka na podstawie Lalki Prusa

U nas praca ludzka wydaje mierne rezultaty: jesteśmy ubodzy i zaniedbani. Ale tam [w Paryżu] praca jaśnieje jak słońce. Cóż to za gmachy, od dachów do chodników pokryte ozdobami jak drogocenne szkatułki. A te lasy obrazów i posągów, całe puszcze machin, a te odmęty wyrobów fabrycznych i rękodzielniczych!... Dopiero w Paryżu zr... wiecej



Lalka jako powieść o rodzącym się kapitalizmie

Powieść Bolesława Prusa można interpretować jako utwór o rodzącym się kapitalizmie, co widać w postawie głównego bohatera, przekonanego o tym, że miłość ukochanej kobiety można kupić za pieniądze, jak i w dystansie, jaki bije z Pamiętników starego subiekta, hołubiących staremu, odchodzącemu już porządkowi.

wiecej



Stanisław Wokulski

Stanisław Wokulski jest głównym bohaterem powieści Bolesława Prusa – Lalka. Jego starania o piękną Izabelę stały się powodem wielu żartów. Charakterystyka Wokulskiego składa się z kilku części. Zapraszam do czytania.

Losy Stanisława Wokulskiego
Losy Stanisława Wokulskiego, bohatera powieści Lalka Bolesława ... wiecej



Interpretacja zakończenia Lalki

Zakończenie powieści Lalka jest niejednoznaczne.

Losy jej głównego bohatera Stanisława Wokulskiego kończy sprzedaż sklepu, zamknięcie wszelkich interesów i uregulowanie zobowiązań. Bohater spisuje testament i opuszcza kraj. Po jego zniknięciu krążyły sprzeczne informacje co do miejsca pobytu Wokulskiego.
Węg... wiecej



Wartości artystyczne Lalki Prusa

Powieść Lalka Bolesława Prusa w momencie opublikowania doczekała się tylu samo negatywnych, co pozytywnych opinii. Nieprzychylni jej recenzenci zarzucali autorowi zbytnie skomplikowanie fabuły poprzez wprowadzenie do rozdziałów opowiadających o akcji właściwej 9 rozdziałów retrospektywnych wspomnień Ignacego Rzeckiego. Ten sam zab... wiecej



Lalka jako powieść pozytywistyczna

Utwór Lalka Bolesława Prusa jest powieścią pozytywistyczną nie tylko dlatego, że został napisany w tej epoce literackiej.

Cechy świadczące o zaklasyfikowaniu go do tego grona dotyczą między innymi konstrukcji głównego bohatera, użytych zabiegów formalnych i podjęciu problematyki aktualnej w macierzystej epoce.
wiecej



Lalka jako powieść realistyczna

Jeżeli autor przypatrując się społeczeństwu, dostrzeże w nim jakieś nowe charaktery ludzkie, jakieś nowe cele, do których ci ludzie dążą, czyny, które spełniają i rezultaty, jakie osiągają, i w ten sposób bezstronny opisuje to, co widział, wówczas tworzy on powieść lub dramat realistyczny – słowa te dowodzą, iż po... wiecej



Charakterystyka Niemców w Lalce

W powieści Lalka reprezentantem narodowości niemieckiej jest przede wszystkim wielopokoleniowa, mieszczańska, kupiecka i spolszczona rodzina Minclów, posiadająca sklep kolonialno-galanteryjno-mydlarski na warszawskim Podwalu.

Prus wprowadził ich do utworu w Pamiętnikach starego subiekta, w których Ignacy Rzecki wspominał ... wiecej



Charakterystyka Żydów w Lalce

W powieści Lalka Bolesław Prus ukazał wielu Żydów. Wątek rodziny Szlangbaumów ukazuje, jak bardzo propagowana pod koniec XIX wieku idea asymilacji nacji wyznania mojżeszowego nie sprawdziła się w ówczesnej rzeczywistości.

Dowodem na powyższą tezę są losy Henryka Szlangbauma – zesłanego w młodości za udział w po... wiecej



Historia w Lalce

Powieść Lalka jest przez niektórych nazywana utworem historycznym, ponieważ ma bardzo rozbudowane tło wojenno-batalistyczne.

W opowieściach uwielbiającego cesarską rodzinę Bonaparte, ojca Ignacego Rzeckiego,
przewijają się w niej informacje o tak zamierzchłych czasach jak epoka napoleońska. Historie z tego okre... wiecej



Echa powstań w Lalce

W Lalce Bolesław Prus wspomniał o wielu ważnym historycznych zrywach niepodległościowych, wśród których najbliżej przyjrzał się powstaniu listopadowemu, walce na Węgrzech podczas Wiosny Ludów oraz powstaniu styczniowemu.

Pierwsze wydarzenie wplótł w biografię stryja Stanisława Wokulskiego, który jako porucznik p... wiecej



Pojmowanie miłości przez Izabelę Łęcką

Miłość dla Izabeli Łęckiej była pojęciem abstrakcyjnym. Wprawdzie czytała o nim we francuskich romansach, ale nigdy nie doświadczyła tego uczucia we własnym sercu.

Po przeanalizowaniu poglądów wygłaszanych przez tą arystokratkę, po przyjrzeniu się jej postępowaniu wobec Wokulskiego czy łańcuszka innych kawaler�... wiecej



Miłość Stanisława Wokulskiego i Izabeli Łęckiej

Miłość Stanisława Wokulskiego do Izabeli Łęckiej jest jednym z najbardziej znanych wątków miłosnych w polskiej literaturze. Prus stworzył przemawiającą postać kupca galanteryjnego, który od pierwszego wejrzenia zakochuje się w pięknej, lecz nieco pustej i egoistycznej arystokratce i od tej chwili stara się zdobyć jej względy,... wiecej



Charakterystyka Tomasza Łęckiego

Pan Tomasz Łęcki był to sześćdziesięciokilkoletni człowiek, niewysoki, pełnej tuszy, krwisty. Nosił nieduże wąsy białe i do góry podczesane włosy, tej samej barwy. Miał siwe, rozumne oczy, postawę wyprostowaną, chodził ostro. Na ulicy ustępowano mu z drogi - a ludzie prości mówili: oto musi być pan z panów. Istotnie, pan ... wiecej



Charakterystyka Polaków w Lalce

Polacy są narodowością, jakie w powieści rozgrywającej się w dużej mierze w Warszawie najwięcej. Prus opisał nas jako ludzi zaradnych (przykładem ojciec Rzeckiego, który by wykorzystać wolny czas zajął się klejeniem kopert czy pani Stawska, która dawała lekcje angielskiego czy korepetycje z muzyki, a w wolnym czasie była krawc... wiecej



Izabela Łęcka – charakterystyka

Panna Izabela była niepospolicie piękną kobietą. Wszystko w niej było oryginalne i doskonałe. Wzrost więcej niż średni, bardzo kształtna figura, bujne blond włosy z odcieniem popielatym, nosek prosty, usta trochę odchylone, zęby perłowe, ręce i stopy modelowe . Dopełnienie tego piękna stanowią oczywiści wykwintne stro... wiecej



Znaczenie tytułu

Tytuł utworu - „Lalka” może oznaczać:Izabelę Łęcką, która przypominała bezduszną lalkę, osobę niewrażliwą i pozbawioną uczuć,lalkę córki baronowej Krzeszowskiej, o której kradzież została oskarżona Stawska; w tej sprawie toczył się proces, wzorowany na podobnym, autentycznym wydarzeniu,lalki, któr... wiecej



Trzy pokolenia idealistów w „Lalce” Bolesława Prusa, czyli powieść o „straconych złudzeniach”

Zdaje się, że Prus najbardziej starał się wskazać na ten problem w swojej powieści. Świadczy o tym bez wątpienia jego propozycja „lepszego” tytułu Lalki , który miałby brzmieć Trzy pokolenia . I rzeczywiście, mamy w utworze reprezentantów owych trzech pokoleń. Są to: romantyk Rzecki, pozytywista Ochock... wiecej



Lalka - streszczenie

TOM I

Rozdział 1: Jak wygląda firma J. Mincel i S. Wokulski przez szkło butelek?

Akcja powieści rozpoczyna się w roku 1878. W renomowanej jadłodajni na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie zebrani tam goście (fabrykant powozów Deklewski, radca Węgrowicz, ajent handlowy Szprot) komentują przy ku... wiecej