Jesteś w: Środki stylistyczne

Hiperbola, czyli metaforyczna przesada

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Jednym z rodzajów metafor jest hiperbola, nazywana też potocznie przesadą. Hiperbola jest celowym wyolbrzymieniem lub pomniejszeniem jakiejś cechy (człowieka, przedmiotu, zjawiska, wydarzenia i tak dalej).

Przykłady hiperboli użytej w literaturze:

Przebóg!
Tak rozpoczyna się sonet „Cuda miłości” Jana Andrzeja Morsztyna. Przedrostek -prze potęguje tutaj rozpaczliwy charakter utworu i hiperbolizuje znaczenie postaci Boga dla podmiotu lirycznego.

Wstąpiłem na działo
I spojrzałem na pole; dwieście armat grzmiało.
Artyleryi ruskiej ciągną się szeregi,
Prosto, długo, daleko, jako morza brzegi


"Reduta Ordona" Adama Mickiewicza. Wyolbrzymienie liczebności rosyjskich wojsk.

Oto przykład hiperboli z życia codziennego:

Odkąd Tomek zostawił Anię, ta wylała morze łez.


Wiadome jest, że nie da się wylać morza łez. Jednocześnie morze jest tutaj symbolem dużej ilości, wręcz ogromnej ilości łez, biorąc pod uwagę, że spływają nam one z oczu kroplami. Właśnie dlatego morze łez staje się hiperbolą. Już z samego kontekstu łatwo możemy wywnioskować, że Ania jest bardzo smutna z powodu rozstania z Tomkiem.

Decydując się na zastosowanie hiperboli, trzeba być bardzo ostrożnym. Jej nadmierne lub niedopasowane użycie może wywołać wrażenie przesady. Co za tym idzie, autor stwierdzenia może stracić wiarygodność, wydać się śmieszny lub wręcz histeryzujący. Jeżeli taki jest zamysł, to wszystko w porządku. Jeżeli jednak rolą hiperboli jest wyłącznie podkreślenie cechy, to wówczas stosuj ją z umiarem.



  Dowiedz się więcej