Jesteś w: Motyw miasta

Motyw miasta

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


• Miasto przestrzenią egzystencji człowieka. Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł kultury.
• Motyw miasta w literaturze i sztuce. Omów na podstawie wybranych utworów z literatury, muzyki i malarstwa.
• Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Zanalizuj temat, wykorzystując wybrane teksty kultury.

W tak sformułowanych tematach trzeba oprócz przykładów książkowych odnaleźć i zaprezentować motywy taneczne występujące w sztukach plastycznych (malarstwo, rzeźba, plakat, itp.), filmie czy muzyce. Kolejnym popularnym nawiązaniem do omawianego tematu jest możliwość ukazania wizerunku określonego miasta lub określonych miast w wybranych tekstach kultury. Temat można sformułować następująco:

• Warszawa w literaturze i malarstwie. Omów temat odwołując się do wybranych przykładów.
• Obraz Warszawy w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
• Warszawa w oczach artystów różnych epok. Jak kreowany jest obraz stolicy przez twórców z różnych okresów literackich?
• Warszawa oczyma bohaterów literackich różnych epok. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.
• Paryż i jego mieszkańcy. Omów różne wizje Paryża w literaturze polskiej i światowej.
• Przedstaw różne wizje Petersburga w twórczości wybranych pisarzy.
• Paryż, Warszawa, Petersburg - obrazy miast w literaturze. Przedstaw na wybranych przykładach.

Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:

• Powieść XIX i XX w. portretem miasta i jego mieszkańców. Omów temat na wybranych przykładach z literatury polskiej i europejskiej.
• Literacki obraz miasta i jego mieszkańców w twórczości wybranych pisarzy. Oceń wpływ miasta na losy bohaterów.
• Miasto – moloch czy środowisko naturalne człowieka? Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł kultury.
• Miasta - organizmy i miasta sentymentalne. Rola motywu miasta w literaturze polskiej i obcej.
• Miejsce magiczne, cywilizacyjna dżungla, przestrzeń destrukcji. Obraz miasta w literaturze.

Przy formułowaniu konkretnych tematów prezentacji uwagę zwrócić należy na to, co sugeruje jego sformułowanie. Może pojawić się wymóg sięgnięcia do różnych lub wybranych epok. Temat może być również zawężony np. do XIX i XX wieku.

Określenie problemu – teza

Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.

Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”:

• Obraz miasta w literaturze najczęściej służy poetom i pisarzom do ukazania mechanizmów i zasad rządzących społeczeństwem, jego rozwarstwienia i absurdów codziennego życia.
• Miasto nigdy nie jest przestrzenią neutralną, choćby dlatego, że może być traktowane jako największe dzieło sztuki.
• Oceny miasta w literaturze mogą być bardzo różne i często ze sobą sprzeczne.
• W literaturze możemy spotkać różnorodne opisy miast.

Teza może ograniczyć dobór lektur, wskazując na zainteresowanie wyłącznie wybraną aglomeracją:

• Chwile chwały i upadku Warszawy, a także opis jej architektury i mieszkańców odnajdziemy, spacerując z bohaterami lektur po jej ulicach, lub, przemykając się wraz z walczącymi patriotami, zarówno w XIX, jak i XX wieku.
• Obraz Warszawy zmieniał się w twórczości artystów i był ściśle powiązany z historią kraju i społeczeństwa.
• Warszawa dla wielu artystów nie jest tylko miejscem, w którym się mieszka, ale często posiada znaczenie metafizyczne.
• Warszawa w literaturze i sztuce jest miastem wielobarwnym. Artyści prezentują zarówno jasne, jak i ciemne strony miasta.
• Kiedy mówimy Paryż, od razu przychodzą na myśl określenia – miasto miłości, mekka artystów itp. Obraz Paryża w literaturze nie jest jednak tak jednoznacznie pozytywny.
• Petersburg prezentowany jest w literaturze negatywnie. Szare miasto pogłębia negatywne emocje bohaterów stając się jednym z źródeł ich nieszczęścia.

Przy wykorzystaniu motywu miasta można odwołać się do jego znaczenia dla jednostki lub zbiorowości:

• Miasto pełni niezwykle istotną funkcję w literaturze, ma wpływ na jednostkę, warunkuje jej działania. Wpływ ten ma często charakter negatywny.
• Miasto w społeczeństwach rozwiniętych jest przestrzenią życiową dla wielu ludzi. Nie jest to jednak zawsze przestrzeń przyjazna człowiekowi.
• Miasto postrzegane jest jako świadectwo rozwoju cywilizacji, ale też jako źródło zagrożenia.
• Dla jednych miasto jest siedliskiem grzechu i deprawacji, dla innych szansą zrealizowania swoich marzeń.
• Metropolie dostarczają swym mieszkańcom zarówno chwil szczęścia, jak i smutku.
• Mechanizmy rządzące metropolią nie pozostają bez wpływu na jednostkę ludzką.
• Zgiełk wielkiego miasta przytłacza człowieka, który wkrótce staje się istotą anonimową i wyobcowaną.

Wśród innych tez możemy wyróżnić:

• „Jedyne lekarstwo dla znużonego życiem w gromadzie: życie w wielkim mieście. To jedyna pustynia, jaka jest dziś dostępna”.
• Miasto w literaturze było przedstawiane w różnych ujęciach – realistycznym i fantastycznym.

Przy precyzowaniu tezy można także zawęzić okres literacki, którego dotyczyć będzie praca. Inny obraz miasta występuje w średniowieczu, inaczej przestrzeń miejska została uchwycona w XVIII wieku na przykład na obrazach Canaletta, inaczej w późniejszej literaturze ukazane zostały rozwarstwione społecznie miasta epoki pozytywizmu, zupełnie odmienne opisane jest walczące miasto, a odmiennie metropolie przyszłości.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -  - 10 -  - 11 -