Jesteś w:
Motyw miasta
• „Kanał”, reż. Andrzej Wajda - obraz tragicznego heroizmu i bezprzykładnego cierpienia grupy warszawskich powstańców, którzy po utracie pozycji przedzierają się cuchnącymi kanałami do walczącego jeszcze Śródmieścia.
• „Lalka”, reż. Wojciech J. Has - Warszawa po powstaniu styczniowym. Na bogato zarysowanym tle społeczno-obyczajowym zostały przedstawione dzieje nieodwzajemnionej miłości bogatego kupca Stanisława Wokulskiego, który dorobił się ogromnego majątku na dostawach wojskowych dla Rosji, do pięknej, wyrachowanej arystokratki z podupadającego rodu - Izabelli Łęckiej.
• „Metropolis”, reż. Fritz Lang - historia rozgrywa się w mieście przyszłości, którego społeczeństwo podzielone jest na dwie kasty. Jedną stanowi uprzywilejowana grupa intelektualistów korzystająca z wygód i rozrywek miasta, drugą, pracujące pod ziemią rzesze robotników.
• „Niebo nad Berlinem”, reż. Wil Wenders - autor o swym dziele powiedział: „Każde dzieło ludzkich rąk rodzi się z pragnienia i na początku jest tylko pragnieniem. Pragnieniem, by wzbogacić świat o coś nowego, zachwycić innych pięknem lub prawdą, albo po prostu pokazać coś inaczej, od nieznanej zupełnie strony. Ja pragnąłem stworzyć film o Berlinie, film, w którym Berlin byłby najważniejszym z bohaterów, miastem obdarzonym duszą i uczuciem, czymś więcej niż tylko podzielonym zasiekami wspomnieniem ponurej historii.”
• „Rzym”, reż. Federico Fellini - autobiograficzny rzut oka na Rzym, jego mieszkańców i stosunki społeczne, oczami dojrzewającego Felliniego.
• „Sin City. Miasto grzechu”, reż. Robert Rodriguez - akcja filmu rozgrywa się w Basin City, zwanym Miastem Grzechu, które jest siedliskiem prostytutek, przestępców i wszelkiego rodzaju szumowin.
• „Światła wielkiego miasta”, reż. Charles Chaplin - bezdomny włóczęga Charlie szuka szczęścia w wielkim mieście.
• „Warszawa”, reż. Dariusz Gajewski - stolica z perspektywy przybysza, który szuka w niej pracy, przygody, nocnych wrażeń. Znajdujemy plątaninę ulic, zaułków, zdehumanizowane knajpy i ludzi, którzy gnają nie wiadomo gdzie i nie wiadomo za czym (pozorny chaos montażu ma oddać nastrój wielkiego miasta).
• „Ziemia Obiecana”, reż. Andrzej Wajda - epicki obraz konfliktów kapitalistycznej Łodzi końca XIX w. ukazany poprzez dzieje kariery trzech zaprzyjaźnionych przemysłowców Polaka, Żyda i Niemca, którzy za cenę rezygnacji z młodzieńczych ideałów i przejęcia bezwzględnych reguł walki o pieniądz zdobywają fortunę. Po mistrzowsku przedstawiony dzień powszedni klasy robotniczej i wyższej Łodzi końca XIX.
A. Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Zanalizuj temat, wykorzystując wybrane teksty kultury.
Przykład wstępu:
Twórcy epok ilustrują nam miasto w bardzo różnoraki sposób. Dostrzegają jego walory i wartość, częstszym jednak tematem dzieł jest jednak „ciemna strona miasta”. To miejsca, gdzie nie chadza arystokracja i bogacze, nie ma tu teatrów i filharmonii, dobrych sklepów. Kamienice to obraz najgłębszego ubóstwa, mieszkają tu emigranci, biedota, ci, których nie stać na godne życie mieszczanina, ci którzy w miastach szukali nadziei na godniejszą egzystencję, a odnaleźli nędzę. Zwłaszcza pisarze XIX – wieczni w sposób realistyczny prezentowali czytelnikowi dokładny, topograficzny obraz miasta. Powieść mogła więc służyć za przewodnik po ulicach Warszawy czy Paryża. Szkicowano tu wygląd zaułków, uliczek, opis pełnił funkcję jakby zwierciadła, pisarze niczego nie ukrywali, w swojej twórczości – mówiąc kolokwialnie – zaglądali do najnędzniejszych, zapomnianych dzielnic.
B. Obraz Warszawy w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
Przykład wstępu:
Warszawa jest miastem niezwykłym, wokół którego toczą się dyskusje o jego roli w przeszłości i teraźniejszości. Stolica często stawała się integralną częścią wydarzeń historycznych niezwykle istotnych dla losów kraju. O stolicy pisali nasi najwięksi wieszcze narodowi - Mickiewicz i Słowacki. Dla nich Warszawa była jednym z najważniejszych punktów na mapie walczącej o niepodległość Polski. Król Zygmunt podglądający stołeczne życie od 1644 r. był również świadkiem licznych scenek rodzajowych. Obserwował i obserwuje życie, które nie składało się tylko z heroicznej walki, poświęcenia i wielkiej odwagi. Warszawa to również barwna „zwykłość” języka, muzyki i obyczajowości. Stolica to także różnego rodzaju zabawy i radości, kabarety i dzielnicowe „ferajny” goszczące w szynkach. To zwykli ludzie mający zwykłe problemy, z którymi różnymi sposobami i z różnymi skutkami sobie radzą. Zarówno klasyczne czy heroiczne, jak i powszednie sceny z życia Warszawy utrwalali w swoich dziełach wybitni pisarze, poeci i malarze.
Temat miasta można potraktować wieloaspektowo. Przy jego uściśleniu należy zastanowić się nad jedną z możliwych form jego realizacji. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnikowo:
• Miasto w oczach artystów. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów literackich.
• Różne obrazy miasta w literaturze. Omów problem, odwołując się do treści i formy wybranych utworów.
Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Innym sposobem ujęcia motywu miasta jest ukazanie jego oblicza w literaturze oraz innych tekstach kultury. Poniższe tematy należą do drugiej grupy, zakładającej związek literatury z innymi dziedzinami sztuki:
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 -
Motyw miasta
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimMotyw miasta w filmie
• „Kanał”, reż. Andrzej Wajda - obraz tragicznego heroizmu i bezprzykładnego cierpienia grupy warszawskich powstańców, którzy po utracie pozycji przedzierają się cuchnącymi kanałami do walczącego jeszcze Śródmieścia.
• „Lalka”, reż. Wojciech J. Has - Warszawa po powstaniu styczniowym. Na bogato zarysowanym tle społeczno-obyczajowym zostały przedstawione dzieje nieodwzajemnionej miłości bogatego kupca Stanisława Wokulskiego, który dorobił się ogromnego majątku na dostawach wojskowych dla Rosji, do pięknej, wyrachowanej arystokratki z podupadającego rodu - Izabelli Łęckiej.
• „Metropolis”, reż. Fritz Lang - historia rozgrywa się w mieście przyszłości, którego społeczeństwo podzielone jest na dwie kasty. Jedną stanowi uprzywilejowana grupa intelektualistów korzystająca z wygód i rozrywek miasta, drugą, pracujące pod ziemią rzesze robotników.
• „Niebo nad Berlinem”, reż. Wil Wenders - autor o swym dziele powiedział: „Każde dzieło ludzkich rąk rodzi się z pragnienia i na początku jest tylko pragnieniem. Pragnieniem, by wzbogacić świat o coś nowego, zachwycić innych pięknem lub prawdą, albo po prostu pokazać coś inaczej, od nieznanej zupełnie strony. Ja pragnąłem stworzyć film o Berlinie, film, w którym Berlin byłby najważniejszym z bohaterów, miastem obdarzonym duszą i uczuciem, czymś więcej niż tylko podzielonym zasiekami wspomnieniem ponurej historii.”
• „Rzym”, reż. Federico Fellini - autobiograficzny rzut oka na Rzym, jego mieszkańców i stosunki społeczne, oczami dojrzewającego Felliniego.
• „Sin City. Miasto grzechu”, reż. Robert Rodriguez - akcja filmu rozgrywa się w Basin City, zwanym Miastem Grzechu, które jest siedliskiem prostytutek, przestępców i wszelkiego rodzaju szumowin.
• „Światła wielkiego miasta”, reż. Charles Chaplin - bezdomny włóczęga Charlie szuka szczęścia w wielkim mieście.
• „Warszawa”, reż. Dariusz Gajewski - stolica z perspektywy przybysza, który szuka w niej pracy, przygody, nocnych wrażeń. Znajdujemy plątaninę ulic, zaułków, zdehumanizowane knajpy i ludzi, którzy gnają nie wiadomo gdzie i nie wiadomo za czym (pozorny chaos montażu ma oddać nastrój wielkiego miasta).
• „Ziemia Obiecana”, reż. Andrzej Wajda - epicki obraz konfliktów kapitalistycznej Łodzi końca XIX w. ukazany poprzez dzieje kariery trzech zaprzyjaźnionych przemysłowców Polaka, Żyda i Niemca, którzy za cenę rezygnacji z młodzieńczych ideałów i przejęcia bezwzględnych reguł walki o pieniądz zdobywają fortunę. Po mistrzowsku przedstawiony dzień powszedni klasy robotniczej i wyższej Łodzi końca XIX.
Motyw miasta - przykładowe opracowania z literaturą przedmiotową i podmiotową
Przykładowy wstęp
A. Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Zanalizuj temat, wykorzystując wybrane teksty kultury.
Przykład wstępu:
Twórcy epok ilustrują nam miasto w bardzo różnoraki sposób. Dostrzegają jego walory i wartość, częstszym jednak tematem dzieł jest jednak „ciemna strona miasta”. To miejsca, gdzie nie chadza arystokracja i bogacze, nie ma tu teatrów i filharmonii, dobrych sklepów. Kamienice to obraz najgłębszego ubóstwa, mieszkają tu emigranci, biedota, ci, których nie stać na godne życie mieszczanina, ci którzy w miastach szukali nadziei na godniejszą egzystencję, a odnaleźli nędzę. Zwłaszcza pisarze XIX – wieczni w sposób realistyczny prezentowali czytelnikowi dokładny, topograficzny obraz miasta. Powieść mogła więc służyć za przewodnik po ulicach Warszawy czy Paryża. Szkicowano tu wygląd zaułków, uliczek, opis pełnił funkcję jakby zwierciadła, pisarze niczego nie ukrywali, w swojej twórczości – mówiąc kolokwialnie – zaglądali do najnędzniejszych, zapomnianych dzielnic.
B. Obraz Warszawy w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
Przykład wstępu:
Warszawa jest miastem niezwykłym, wokół którego toczą się dyskusje o jego roli w przeszłości i teraźniejszości. Stolica często stawała się integralną częścią wydarzeń historycznych niezwykle istotnych dla losów kraju. O stolicy pisali nasi najwięksi wieszcze narodowi - Mickiewicz i Słowacki. Dla nich Warszawa była jednym z najważniejszych punktów na mapie walczącej o niepodległość Polski. Król Zygmunt podglądający stołeczne życie od 1644 r. był również świadkiem licznych scenek rodzajowych. Obserwował i obserwuje życie, które nie składało się tylko z heroicznej walki, poświęcenia i wielkiej odwagi. Warszawa to również barwna „zwykłość” języka, muzyki i obyczajowości. Stolica to także różnego rodzaju zabawy i radości, kabarety i dzielnicowe „ferajny” goszczące w szynkach. To zwykli ludzie mający zwykłe problemy, z którymi różnymi sposobami i z różnymi skutkami sobie radzą. Zarówno klasyczne czy heroiczne, jak i powszednie sceny z życia Warszawy utrwalali w swoich dziełach wybitni pisarze, poeci i malarze.
Motyw miasta - propozycje wypracowań
Temat miasta można potraktować wieloaspektowo. Przy jego uściśleniu należy zastanowić się nad jedną z możliwych form jego realizacji. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnikowo:
• Miasto w oczach artystów. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów literackich.
• Różne obrazy miasta w literaturze. Omów problem, odwołując się do treści i formy wybranych utworów.
Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Innym sposobem ujęcia motywu miasta jest ukazanie jego oblicza w literaturze oraz innych tekstach kultury. Poniższe tematy należą do drugiej grupy, zakładającej związek literatury z innymi dziedzinami sztuki:
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 -