Jesteś w:
Motyw śmierci
• „Dżuma”, Albert Camus - pisarz opisał ludzi, zachowania i wydarzenia z miasta Oran. Miasto to zostało zaatakowane przez nieuleczalną, śmiertelną chorobę - dżumę. W książce ukazane są opisy męczeńskiej śmierci setek ludzi, kobiet, dzieci, silnych mężczyzn. Nikt nie mógł się schronić przez dżumą, nikt nie mógł przewidzieć postępu choroby. Ludzie byli bezbronni. Ginęli w wielkich męczarniach, nie wiedząc dlaczego akurat ich to spotkało. Wojna, jak i choroba, są przyczyną śmierci milionów osób. Camus szczegółowo opisuje zachowania ludzi w obliczu nadchodzącej i nieuniknionej śmierci: Doktor Rieux to człowiek oddający się bez reszty walce z śmiercią, Paneloux traktuje dżumę jak karę za grzechy popełnione przez ludzkość, Tarrou jest osobą gotową poświęcać się w walce z dżumą, Cottard – korzysta na nieszczęściu innych.
• „Obcy”, Albert Camus – autor ,tworząc postać Mersaulta, dał kliniczny opis osoby cierpiącej na atrofię moralną i emocjonalną. Jest ona kwintesencją bezsensownej egzystencji, samotnej wśród ludzi, z którymi żyje. W obliczu zbliżającej się śmierci uzyskał pełną świadomość samego siebie, wygłosił credo, w którym objawił swoje prawdziwe myśli. Do końca pozostaje – jak pisał Camus – „człowiekiem, który nie chce się usprawiedliwiać. Woli wyobrażenia, jakie o nim maja inni. Umiera sam ze swoja prawdą – daremność tej pociechy”.
• „Pokolenie”, Krzysztof Kamil Baczyński – autor poprzez pryzmat losów całego pokolenia Kolumbów ukazuje kształt dramatów ludzi, których historia przeznaczyła na śmierć. W świecie, w którym równolegle obfitość natury i piękno świata skonfrontowane zostają z niszczycielskimi siłami kataklizmu wojny człowiek nie ma ucieczki przed nieuchronnym końcem. Życie pokolenia staje się jedynie oczekiwaniem na zbliżającą się zagładę przy braku wiary w to, że przyszłość doceni ofiary złożone na ołtarzu okrutnej historii. Wykreowana przez Baczyńskiego wizja śmierci i umierania nabiera zatem kształtu dalece pesymistycznego, stając się świadectwem katastroficznego, okrutnego losu człowieka, którego szczęściu, młodości i egzystencji bezwzględnie kładzie kres. Staje się także świadectwem bezsensu i absolutnego zła, jakim jest wojna.
• „Medaliony”, Zofia Nałkowska – książka to cykl opowiadań opisujących zbrodnie hitlerowskie, a także życie i zachowanie ludzi więzionych. Opowiadanie „Profesor Spanner” ukazuje proces wyrobu mydła z ludzkiego tłuszczu. Opowiadanie „Dno” opisuje historię więzionych kobiet, które z głodu zjadają zwłoki swoich koleżanek. Z kolei opowiadanie „Dorośli i dzieci w Oświęcimiu” pokazuje chęć przeżycia więźniów. Małe dzieci wspinają się na palcach by dotknąć belki, usłyszeć, że są wystarczająco wysokie by przeżyć.
• „Opowiadania”, Tadeusz Borowski – pisarz ukazuje człowieka zlagrowanego, który obcując na co dzień z masową śmiercią, zbrodnią, staje się zobojętniały na otaczającą go rzeczywistość. Więzień obserwuje przerażającą technikę uśmiercania. Narrator stwierdza: „Między jednym a drugim kornerem za moimi plecami zagazowano trzy tysiące ludzi”. Więzień doświadcza stale przejmującego głodu i jest bezsilny wobec otaczającego go zła i przemocy. Obojętniejąc na ból i rozpacz egoistycznie troszczy się o własne przetrwanie. „Kto ma żarcie w obozie, ten ma siłę” - stwierdza jeden z więźniów. Więźniowie nie mieli wyboru między dobrem a złem, a jedynie między złem mniejszym lub większym. Narrator opowiadań wybrał to pierwsze. Wynosił z wagonu trupy niemowląt, ale: „nie mógł przemóc wzbierającego w nim dzikiego strachu”. Milczał, gdy kobiety, idąc na śmierć, pytały go, co z nimi będzie.
• „Inny świat”, Gustaw Herling-Grudziński - autor opisuje wszechobecną świadomość śmierci. Najbardziej objawiała się ona w nocy, gdy pośród snu słychać było krzyki będące objawem lęku przed śmiercią, która w obozie była anonimowa. Nikt nie wiedział co robiono ze zwłokami i czy ktokolwiek powiadamiał o śmierci rodziny, więźniowie czuli się bezradni. Często umawiano się, że kto przetrwa obóz, przekaże wieści rodzinom kolegów, którym się to nie udało.
• „Zdążyć przed Panem Bogiem”, Hanna Krall - autorka ukazuje autentyczne doświadczenia i losy Żydów związane z pobytem w warszawskim getcie i wybuchem powstania. Losy przedstawionych tu ludzi były niezwykle zróżnicowane, jednak wiązały się zawsze i nieustannie z wyborami pomiędzy życiem a wszechobecną śmiercią. Była ona nieludzka i upadlająca, jako wynik zbiorowych mordów, jednostkowych zabójstw, wycieńczenia, głodu czy chorób. Żydzi zorganizowali powstanie, nie po to, by w nim zwyciężyć, gdyż świadomi byli oczywistej klęski. Postanowili w ten sposób zawalczyć o jedyną rzecz, dzięki której ocalić mogli resztki swoich ludzkich praw i godności, którą było decydowanie o własnym końcu i godnym umieraniu w karabinem w ręku czy poprzez samobójstwo, nie zaś w komorach gazowych, w poniżeniu, milczeniu i bezradności.
• „Mały Książę”, Antonie De Saint – Exupery - Mały Książę nie doceniał tego co posiadał. Złościła go monotonia, narzekania Róży, i niekończąca się praca. Wybrał się więc podróż podczas której poznał ludzi, którzy także nie byli zadowoleni ze swego życia, zawarł przyjaźń pilotem, a dzięki pomocy lisa zrozumiał, że Róża była dla niego najważniejsza. Właśnie te przemyślenia skłoniły go decyzji o samobójstwie, które było jedyna możliwością powrotu do ukochanego kwiatu.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 -
Motyw śmierci w literaturze, malarstwie i filmie
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimMotyw śmierci w literaturze współczesnej
• „Dżuma”, Albert Camus - pisarz opisał ludzi, zachowania i wydarzenia z miasta Oran. Miasto to zostało zaatakowane przez nieuleczalną, śmiertelną chorobę - dżumę. W książce ukazane są opisy męczeńskiej śmierci setek ludzi, kobiet, dzieci, silnych mężczyzn. Nikt nie mógł się schronić przez dżumą, nikt nie mógł przewidzieć postępu choroby. Ludzie byli bezbronni. Ginęli w wielkich męczarniach, nie wiedząc dlaczego akurat ich to spotkało. Wojna, jak i choroba, są przyczyną śmierci milionów osób. Camus szczegółowo opisuje zachowania ludzi w obliczu nadchodzącej i nieuniknionej śmierci: Doktor Rieux to człowiek oddający się bez reszty walce z śmiercią, Paneloux traktuje dżumę jak karę za grzechy popełnione przez ludzkość, Tarrou jest osobą gotową poświęcać się w walce z dżumą, Cottard – korzysta na nieszczęściu innych.
• „Obcy”, Albert Camus – autor ,tworząc postać Mersaulta, dał kliniczny opis osoby cierpiącej na atrofię moralną i emocjonalną. Jest ona kwintesencją bezsensownej egzystencji, samotnej wśród ludzi, z którymi żyje. W obliczu zbliżającej się śmierci uzyskał pełną świadomość samego siebie, wygłosił credo, w którym objawił swoje prawdziwe myśli. Do końca pozostaje – jak pisał Camus – „człowiekiem, który nie chce się usprawiedliwiać. Woli wyobrażenia, jakie o nim maja inni. Umiera sam ze swoja prawdą – daremność tej pociechy”.
• „Pokolenie”, Krzysztof Kamil Baczyński – autor poprzez pryzmat losów całego pokolenia Kolumbów ukazuje kształt dramatów ludzi, których historia przeznaczyła na śmierć. W świecie, w którym równolegle obfitość natury i piękno świata skonfrontowane zostają z niszczycielskimi siłami kataklizmu wojny człowiek nie ma ucieczki przed nieuchronnym końcem. Życie pokolenia staje się jedynie oczekiwaniem na zbliżającą się zagładę przy braku wiary w to, że przyszłość doceni ofiary złożone na ołtarzu okrutnej historii. Wykreowana przez Baczyńskiego wizja śmierci i umierania nabiera zatem kształtu dalece pesymistycznego, stając się świadectwem katastroficznego, okrutnego losu człowieka, którego szczęściu, młodości i egzystencji bezwzględnie kładzie kres. Staje się także świadectwem bezsensu i absolutnego zła, jakim jest wojna.
• „Medaliony”, Zofia Nałkowska – książka to cykl opowiadań opisujących zbrodnie hitlerowskie, a także życie i zachowanie ludzi więzionych. Opowiadanie „Profesor Spanner” ukazuje proces wyrobu mydła z ludzkiego tłuszczu. Opowiadanie „Dno” opisuje historię więzionych kobiet, które z głodu zjadają zwłoki swoich koleżanek. Z kolei opowiadanie „Dorośli i dzieci w Oświęcimiu” pokazuje chęć przeżycia więźniów. Małe dzieci wspinają się na palcach by dotknąć belki, usłyszeć, że są wystarczająco wysokie by przeżyć.
• „Opowiadania”, Tadeusz Borowski – pisarz ukazuje człowieka zlagrowanego, który obcując na co dzień z masową śmiercią, zbrodnią, staje się zobojętniały na otaczającą go rzeczywistość. Więzień obserwuje przerażającą technikę uśmiercania. Narrator stwierdza: „Między jednym a drugim kornerem za moimi plecami zagazowano trzy tysiące ludzi”. Więzień doświadcza stale przejmującego głodu i jest bezsilny wobec otaczającego go zła i przemocy. Obojętniejąc na ból i rozpacz egoistycznie troszczy się o własne przetrwanie. „Kto ma żarcie w obozie, ten ma siłę” - stwierdza jeden z więźniów. Więźniowie nie mieli wyboru między dobrem a złem, a jedynie między złem mniejszym lub większym. Narrator opowiadań wybrał to pierwsze. Wynosił z wagonu trupy niemowląt, ale: „nie mógł przemóc wzbierającego w nim dzikiego strachu”. Milczał, gdy kobiety, idąc na śmierć, pytały go, co z nimi będzie.
• „Inny świat”, Gustaw Herling-Grudziński - autor opisuje wszechobecną świadomość śmierci. Najbardziej objawiała się ona w nocy, gdy pośród snu słychać było krzyki będące objawem lęku przed śmiercią, która w obozie była anonimowa. Nikt nie wiedział co robiono ze zwłokami i czy ktokolwiek powiadamiał o śmierci rodziny, więźniowie czuli się bezradni. Często umawiano się, że kto przetrwa obóz, przekaże wieści rodzinom kolegów, którym się to nie udało.
• „Zdążyć przed Panem Bogiem”, Hanna Krall - autorka ukazuje autentyczne doświadczenia i losy Żydów związane z pobytem w warszawskim getcie i wybuchem powstania. Losy przedstawionych tu ludzi były niezwykle zróżnicowane, jednak wiązały się zawsze i nieustannie z wyborami pomiędzy życiem a wszechobecną śmiercią. Była ona nieludzka i upadlająca, jako wynik zbiorowych mordów, jednostkowych zabójstw, wycieńczenia, głodu czy chorób. Żydzi zorganizowali powstanie, nie po to, by w nim zwyciężyć, gdyż świadomi byli oczywistej klęski. Postanowili w ten sposób zawalczyć o jedyną rzecz, dzięki której ocalić mogli resztki swoich ludzkich praw i godności, którą było decydowanie o własnym końcu i godnym umieraniu w karabinem w ręku czy poprzez samobójstwo, nie zaś w komorach gazowych, w poniżeniu, milczeniu i bezradności.
• „Mały Książę”, Antonie De Saint – Exupery - Mały Książę nie doceniał tego co posiadał. Złościła go monotonia, narzekania Róży, i niekończąca się praca. Wybrał się więc podróż podczas której poznał ludzi, którzy także nie byli zadowoleni ze swego życia, zawarł przyjaźń pilotem, a dzięki pomocy lisa zrozumiał, że Róża była dla niego najważniejsza. Właśnie te przemyślenia skłoniły go decyzji o samobójstwie, które było jedyna możliwością powrotu do ukochanego kwiatu.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 -