Jesteś w:
Motyw śmierci
Określenie problemu – teza
Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.
Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”:
• Śmierć jako zjawisko fascynujące człowieka od zarania dziejów.
• W literaturze problem śmierci jest podejmowany niezwykle często.
• We wszystkich epokach niemal każdy twórca podejmował temat śmierci.
• Myśl o śmierci towarzyszyła człowiekowi praktycznie od zawsze. Istnieją na to dowody w poezji, prozie, dramacie czy sztukach pięknych.
• Pomimo licznych prób ukazania śmierci w literaturze i sztuce wciąż pozostaje ona tajemnicą.
• Temat śmierci jest ciągle aktualny i fascynuje wielu artystów, dlatego też powstało mnóstwo dzieł poruszających tę kwestię.
• Śmierć jest zjawiskiem ponadczasowym, które na przestrzeni epok literackich zmienia swój wizerunek.
• Artyści próbując przybliżyć innym tajemnicę śmierci przedstawiali w swoich dziełach własne wyobrażenia umierania i życia pośmiertnego.
• Motyw życia i śmierci towarzyszy ludzkości od początku jej istnienia poprzez wszystkie epoki literackie i artystyczne.
• Z biegiem czasu zmieniał się sposób przedstawiania motywu śmierci w literaturze, niezmienna pozostaje natomiast aktualność tego tematu.
• Motyw śmierci i umierania pojawiał się często w literaturze i sztuce, jednak z biegiem czasu przybierał nowe formy oraz budził różnorodne emocje.
• W zależności od epoki historycznej, kultury, światopoglądu i głoszonych idei człowiek próbował oswajać śmierć, pojąć jej zagadkę.
• Różnorodne sposoby pojmowania motywu śmierci i sposobu umierania są ściśle uzależnione od uwarunkowań historycznych, światopoglądowych i epokowych.
• Literatura odbiega od przedstawiania śmierci wyłącznie w biologicznym wymiarze, nadając jej określony sens.
Można sformułować tezę w formie cytatu:
• „Żyć jest bardzo niezdrowo. Kto żyje, ten umiera.”
• „Ta straszna rzecz zwana trupem jest w nas obecna już dziś”
• „Śmierć otwiera człowiekowi drogę do wieczności, jest jednak sama w sobie czymś potwornym, niosąc zniszczenie i szpetotę.”
Wśród innych tez możemy wyróżnić:
• W romantyzmie twórcy ukazywali śmierć bohaterów w celu ukazania właściwej postawy patriotycznej, jednak sposoby przedstawiania zgonu bohatera były różne – praca ogranicza zasięg poszukiwań literackich do epoki romantyzmu.
• Ucieczka przed realnym życiem, zagubienie w świecie wartości oraz niedojrzałość i nieodpowiedzialność jako źródła decyzji samobójczej wybranych bohaterów literackich.
• Samobójstwo w literaturze jako potępienie aktu samoagresji.
Przy precyzowaniu tezy można także zawęzić okres literacki, którego dotyczyć będzie praca. Inny obraz śmierci występuje w średniowieczu, gdzie mamy do czynienia np. z danse macabre i wizerunkiem kościotrupa, inaczej w późniejszej literaturze ukazującej śmierć romantycznych kochanków, a w końcu masowe zagłady z XX wieku.
1. Abramowska J., Jan Kochanowski, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2001.
2. Aries P., Człowiek i śmierć, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989, s. 116-128.
3. Bolecki W., „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Warszawa 1997.
4. Camus A., Mit Syzyfa. De Agostini Polska Sp. Z o.o.. Warszawa 2001, s. 11-29.
5. Contemptus mundi, [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, pod. red. Kopaliński W., Deagostini, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967.
6. Cieśla-Kotytowska M., „Dziady” Adama Mickiewicza, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995.
7. Czerni K., Szczerski A., Śmierć - 1902. [w:] Wielcy Malarze. Ich życie, inspiracje i dzieło. Jacek Malczewski, cz. 92, Wydaw. P.O. Polska Sp. zo.o. Wrocław 2003, s.18-19.
8. Dobrzyński R., Zwycięstwa Guerniki., Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa 1988, s. 60-100.
9. Drabarek B., Falkowski J., Rowińska I., Szkolny słownik motywów literackich, Wydawnictwo Kram, Warszawa 2000, hasło: śmierć, s.434-446.
10. Epoki literackie. Od antyku do współczesności, red. M. Hanczakowski, M. Kuziak, A. Zawadzki, B. Żynis, Wydawnictwo PPU „PARK”, Bielsko-Biała 2003.
11. Grzeszczuk S., „Treny” Jana Kochanowskiego, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1988.
12. Huizinga J., Wizerunek śmierci, [w:] tegoż, Jesień średniowiecza, s.168-184, Warszawa 1974.
13. Jakimowicz A., Jacek Malczewski, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1974.
14. Jakubowski J. Z., Porozmawiajmy o poezji, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1979, str. 283-295.
15. Janion M., Romantyzm i historia, PWN, Warszawa 1978.
16. Józefczyk K., Motyw śmierci [w:] Zdasz maturę z języka polskiego. Motywy literackie cz. I, Wydawnictwo „Piątek trzynastego,” Łódź 1999.
17. Klasycyzm niemiecki. Życie i twórczość Goethego i Schillera, wybór, oprac. i red. Gunter Albrecht, Johannes Mittenzwei. [przeł. Jacek Buras et al.]. Państwowy Instytut Wydawniczy. Warszawa. 1970, s. 98-107.
18. Komorowski J., „Makbet” Williama Shakespeare`a, WSiP, Biblioteka Analiz Literackich, Warszawa 1989.
19. Kosiek T., Nawrot A., Sętkowska - Steczek G., Skrzypek Ł., „Słownik motywów literackich”, Kraków 2004, s. 354 – 360.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 -
Motyw śmierci w literaturze, malarstwie i filmie
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimOkreślenie problemu – teza
Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.
Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”:
• Śmierć jako zjawisko fascynujące człowieka od zarania dziejów.
• W literaturze problem śmierci jest podejmowany niezwykle często.
• We wszystkich epokach niemal każdy twórca podejmował temat śmierci.
• Myśl o śmierci towarzyszyła człowiekowi praktycznie od zawsze. Istnieją na to dowody w poezji, prozie, dramacie czy sztukach pięknych.
• Pomimo licznych prób ukazania śmierci w literaturze i sztuce wciąż pozostaje ona tajemnicą.
• Temat śmierci jest ciągle aktualny i fascynuje wielu artystów, dlatego też powstało mnóstwo dzieł poruszających tę kwestię.
• Śmierć jest zjawiskiem ponadczasowym, które na przestrzeni epok literackich zmienia swój wizerunek.
• Artyści próbując przybliżyć innym tajemnicę śmierci przedstawiali w swoich dziełach własne wyobrażenia umierania i życia pośmiertnego.
• Motyw życia i śmierci towarzyszy ludzkości od początku jej istnienia poprzez wszystkie epoki literackie i artystyczne.
• Z biegiem czasu zmieniał się sposób przedstawiania motywu śmierci w literaturze, niezmienna pozostaje natomiast aktualność tego tematu.
• Motyw śmierci i umierania pojawiał się często w literaturze i sztuce, jednak z biegiem czasu przybierał nowe formy oraz budził różnorodne emocje.
• W zależności od epoki historycznej, kultury, światopoglądu i głoszonych idei człowiek próbował oswajać śmierć, pojąć jej zagadkę.
• Różnorodne sposoby pojmowania motywu śmierci i sposobu umierania są ściśle uzależnione od uwarunkowań historycznych, światopoglądowych i epokowych.
• Literatura odbiega od przedstawiania śmierci wyłącznie w biologicznym wymiarze, nadając jej określony sens.
Można sformułować tezę w formie cytatu:
• „Żyć jest bardzo niezdrowo. Kto żyje, ten umiera.”
• „Ta straszna rzecz zwana trupem jest w nas obecna już dziś”
• „Śmierć otwiera człowiekowi drogę do wieczności, jest jednak sama w sobie czymś potwornym, niosąc zniszczenie i szpetotę.”
Wśród innych tez możemy wyróżnić:
• W romantyzmie twórcy ukazywali śmierć bohaterów w celu ukazania właściwej postawy patriotycznej, jednak sposoby przedstawiania zgonu bohatera były różne – praca ogranicza zasięg poszukiwań literackich do epoki romantyzmu.
• Ucieczka przed realnym życiem, zagubienie w świecie wartości oraz niedojrzałość i nieodpowiedzialność jako źródła decyzji samobójczej wybranych bohaterów literackich.
• Samobójstwo w literaturze jako potępienie aktu samoagresji.
Przy precyzowaniu tezy można także zawęzić okres literacki, którego dotyczyć będzie praca. Inny obraz śmierci występuje w średniowieczu, gdzie mamy do czynienia np. z danse macabre i wizerunkiem kościotrupa, inaczej w późniejszej literaturze ukazującej śmierć romantycznych kochanków, a w końcu masowe zagłady z XX wieku.
Motyw śmierci - literatura przedmiotowa
1. Abramowska J., Jan Kochanowski, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2001.
2. Aries P., Człowiek i śmierć, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989, s. 116-128.
3. Bolecki W., „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Warszawa 1997.
4. Camus A., Mit Syzyfa. De Agostini Polska Sp. Z o.o.. Warszawa 2001, s. 11-29.
5. Contemptus mundi, [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, pod. red. Kopaliński W., Deagostini, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967.
6. Cieśla-Kotytowska M., „Dziady” Adama Mickiewicza, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995.
7. Czerni K., Szczerski A., Śmierć - 1902. [w:] Wielcy Malarze. Ich życie, inspiracje i dzieło. Jacek Malczewski, cz. 92, Wydaw. P.O. Polska Sp. zo.o. Wrocław 2003, s.18-19.
8. Dobrzyński R., Zwycięstwa Guerniki., Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa 1988, s. 60-100.
9. Drabarek B., Falkowski J., Rowińska I., Szkolny słownik motywów literackich, Wydawnictwo Kram, Warszawa 2000, hasło: śmierć, s.434-446.
10. Epoki literackie. Od antyku do współczesności, red. M. Hanczakowski, M. Kuziak, A. Zawadzki, B. Żynis, Wydawnictwo PPU „PARK”, Bielsko-Biała 2003.
11. Grzeszczuk S., „Treny” Jana Kochanowskiego, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1988.
12. Huizinga J., Wizerunek śmierci, [w:] tegoż, Jesień średniowiecza, s.168-184, Warszawa 1974.
13. Jakimowicz A., Jacek Malczewski, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1974.
14. Jakubowski J. Z., Porozmawiajmy o poezji, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1979, str. 283-295.
15. Janion M., Romantyzm i historia, PWN, Warszawa 1978.
16. Józefczyk K., Motyw śmierci [w:] Zdasz maturę z języka polskiego. Motywy literackie cz. I, Wydawnictwo „Piątek trzynastego,” Łódź 1999.
17. Klasycyzm niemiecki. Życie i twórczość Goethego i Schillera, wybór, oprac. i red. Gunter Albrecht, Johannes Mittenzwei. [przeł. Jacek Buras et al.]. Państwowy Instytut Wydawniczy. Warszawa. 1970, s. 98-107.
18. Komorowski J., „Makbet” Williama Shakespeare`a, WSiP, Biblioteka Analiz Literackich, Warszawa 1989.
19. Kosiek T., Nawrot A., Sętkowska - Steczek G., Skrzypek Ł., „Słownik motywów literackich”, Kraków 2004, s. 354 – 360.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 -