Jesteś w: Motyw Polski i Polaków

Motyw Polski i Polaków

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


Określenie problemu – teza

Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.

Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”:

• Tematyka ukazywana przez artystów w swych utworach w odniesieniu do motywu Polski i Polaków zmieniała się na przestrzeni lat.
• Na wydarzenia polityczne i sytuację panującą w społeczeństwie polskim natychmiast reagowali poeci i pisarze.
• Przez wieki polska świadomość narodowa i postawa patriotyczna ewoluowała.

Teza może ograniczyć dobór lektur pod kontem epok literackich czy możliwych do wykorzystania tekstów kultury:

• W ukazywaniu obrazu Polaków twórcom dzieł literackich i filmowych przyświecał dydaktyzm.
• Ocena społeczeństwa polskiego - częstym motywem dzieł literackich, szczególnie w romantyzmie i Młodej Polsce.

Wśród innych tez możemy wyróżnić:

• Polacy bardzo często stanowią temat utworów satyrycznych. Twórcy ukazują głównie wady i przywary narodowe.
• Poczucie wspólnoty zrodzone z używania jednego języka, posiadania jednego władcy, połączone wkrótce z jedną religią wyznającą jednego Boga zaowocowało stworzeniem odrębnej, polskiej kultury.

Przy precyzowaniu tezy można także zawęzić okres literacki, którego dotyczyć będzie praca. Inny obraz Polski i Polaków występuje w renesansie, gdzie mamy do czynienia głównie z ideałem szlachcica – ziemianina, inne cechy nosi barokowy sarmata, zmieniają się przywary Polaków w oświeceniu, również rozbiory i dwie wojny światowe wywierają silny wpływ na narodową specyfikę mieszkańców naszego kraju.

Motyw Polski i Polaków - propozycje zakończenia


Najważniejszym elementem zakończenia są wnioski nawiązujące do postawionej tezy. Jest ono także podsumowaniem całej pracy. Warto postarać się, by zakończenie nie zamykało i nie wyczerpywało danego tematu, a ukazywało inne możliwości interpretacji, dalsze kierunki poszukiwań.

A. Wizerunek Polski i Polaków w literaturze. Przedstaw, odwołując się do wybranych utworów.

Przykład zakończenia:

Wizerunek Polaków na przestrzeni dziejów jest bardzo różny, co związane jest przede wszystkim z sytuacją historyczną kraju w czasach, kiedy dany autor tworzył swoje dzieło. Jedno jest pewne – zarówno utwory kreujące pozytywne postawy naszych przodków, jak i te traktujące przede wszystkim o ich wadach, mają za zadanie wzbudzać w nas refleksję nad naszym własnym życiem i naszą ojczyzną. Dawne utwory pokazują, że współczesna świadomość narodowa nie zrodziła się z próżni, ukształtował ją szereg wydarzeń historycznych, zarówno wzniosłych, jak i przygnębiających. Mimo współczesnej globalizacji i otwartości świata nie powinniśmy zapominać, że mieszkających na terenie Polski ludzi łączy wspólna tradycja, kultura, język i nie są to tylko puste słowa, ale wartości, które decydują o naszych wyborach i przyszłości.

B. Przedstaw różnorodne portrety Polaków, odwołując się do świadomie wybranych dzieł literackich i filmowych.

Przykład zakończenia:

Należy stwierdzić, że pisarze nie pozostają obojętni wobec swojego narodu. Analizując fakty historyczne i społeczne oraz postępowanie swoich współrodaków, dostrzegają wady polskiego społeczeństwa i piętnują ich błędy w postępowaniu. Jednakże to nie obarczanie Polaków winą, nie bezmyślne wytykanie im wad jest celem pisarzy. Ostra krytyka ze strony twórców służy przede wszystkim uświadomieniu własnemu narodowi, jakie były powody dotychczasowych niepowodzeń, czego należy się wyzbyć, nad jakimi cechami należy pracować, aby uchronić się przed moralnym upadkiem, który może zgubić cały kraj. Jednocześnie pisarze dają społeczeństwu do zrozumienia, że jest jeszcze nadzieja, że pomimo niepowodzeń związanych z odzyskaniem niepodległości nie wszystko jeszcze stracone.

Krasicki apelując o pozostanie na okręcie, prosi naród, aby nie odwracał się od własnej ojczyzny. Mickiewicz, mówiąc o zstąpieniu do głębi (lawy), nawołuje do powrotu do wartości patriotycznych; Słowacki ratunek widzi w zrzuceniu płacht ohydnych, czyli wyzbyciu się wad narodowych. Wszyscy twórcy głęboko przejęci sytuacją narodową, nawołują Polaków do poprawy, pokazują społeczeństwu polskiemu, gdzie należy szukać ratunku, narzucając sobie tym samym rolę pisarzy – moralizatorów i nauczycieli.

Motyw Polski i Polaków - literatura podmiotowa


Książka:

1. Bogurodzica (w): A. Rajca, J. Polanicki, Poezja polska w szkole średniej od średniowiecza do współczesności, Warszawa 1997.
2. Dąbrowska M., Noce i dnie, Warszawa, Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 1977.
3. Fredro A., Zemsta, Ossolineum, Wrocław 1969.
4. Gałczyński K. I., Pieśń o żołnierzach z Westerplatte [w:] Kaliński W. Poezja naszego wieku, Warszawa 1989.

5. Gałczyński K. I., [w:] tegoż, Wybór poezji, Ossolineum, Wrocław 2003.
6. Gombrowicz W., Trans-Atlantyk, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005.
7. Gombrowicz W., Ferdydurke, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1989.
8. Kochanowski J., Odprawa posłów greckich, „Promocja”, Wrocław 2001.
9. Kochanowski J., Pieśni o spustoszeniu Podola przez Tatarów [w:] Fraszki, pieśni, treny, Jan Kochanowski, Zielona Sowa, Kraków 2006.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -