Jesteś w:
Motyw snu
• „Król Olch”, Johann Wolfgang Goethe - opowiada historię ojca, który zimą, podczas zamieci, wraz z chorym dzieckiem, próbuje dojechać konno do miasta do lekarza. W czasie podróży dziecko umiera, jednak przed śmiercią widzi tajemniczą postać Króla Olch, który namawia go do wspólnej zabawy. Dziecko majaczy w półśnie i malignie. Ojciec nie wierzy jego słowom, przedstawiając racjonalistyczna postawę.
• „Lalka”, Bolesław Prus - w jednym ze snów Izabeli ukazuje się Wokulski pod postacią monstrum z odrażającymi, czerwonymi dłońmi, który osacza nie tylko kobietę, ale całą jej rodzinę. Sen pojawia się bezpośrednio po poznaniu kupca, kiedy stosunek Izabeli do niego był względnie obojętny. Wyraźnie widać, że fabuła marzenia sennego zbudowana jest podstawie spostrzeżeń kobiety z dnia poprzedniego. Przejaskrawione zostały takie fakty jak czerwone dłonie Wokulskiego czy skłonność ojca do gry w pikietę. Wizja ta niezaprzeczalnie była wyrazem podświadomych obaw Łęckiej, jednak przede wszystkim to sen pozwolił jej skonstruować i uświadomić sobie teorię spisku. Izabela budzi się zdezorientowana i przerażona. Przeczuwa kto kupił srebra i kto zapłacił za weksle jej ojca. Diametralnie zmienia swój stosunek do Wokulskiego, a własne sądy argumentuje wróżebnym charakterem nocnego koszmaru. W tym wypadku sen stanowi efektowny wytwór inwencji Prusa, który potrafił wzbogacić, udramatyzować akcję utworu, zaciekawić czytelnika, ale przede wszystkim zmienić postawę bohatera, nie zmieniając jego ogólnej kreacji.
• „Dym”, Maria Konopnicka - gdy Marcysiowi śni się czerwony piorun, który w niego uderza, zapowiada to nadchodzącą tragedię i zburzenie dotychczasowego porządku. Matka, by uspokoić dziecko, interpretuje go, jako zapowiedź wesela. Nazajutrz chłopak ginie w wyniku wybuchu pieca w fabryce. Sen jest zapowiedzią katastrofy.
• „Alicja w krainie czarów”, Lewis Carroll - niezwykle bujny i fantastyczny obraz powstaje we śnie Alicji, w którym podróż małej dziewczynki rozpoczyna się spostrzeżeniem spieszącego się Białego Królika. Po raz kolejny widać zatarcie rzeczywistości i fantastyki „(...)gdy rozmyślała o tym później, przyszło jej do głowy, że powinna się była dziwić, ale wówczas rzecz wydała się jej całkiem naturalna”. W przypadku snu dziecka, następuje ciekawe połączenie czynników. Na treść snu wpływają jednocześnie czytane przez dziewczynkę bajki, zaobserwowane zachowania dorosłych oraz sytuacje, które dotyczą bezpośrednio Alicji. Świat dorosłych reprezentują niektóre z fantastycznych stworzeń np. Biały Królik. Zegarek, kamizelka, wachlarz, rękawiczki.
• „Wesele”, Stanisław Wyspiański - rzeczywiste wesele w akcie II dramatu zmienia się w momencie, kiedy na scenie zjawiają się duchy i widma, które są wytworami halucynacji uczestników biesiady. Odtąd aż do finału utworu płaszczyzna realna dramatu będzie się mieszała z fantastyczną. Bohaterów dramatu autor podzielił na dwie kategorie: postaci realistyczne to osoby, natomiast widma i zjawy to osoby dramatu, które stanowią odbicie sumień bohaterów realistycznych, ich marzeń, pragnień i skrywanych myśli. To postać Chochoła, która pośredniczy między światem rzeczywistym a fantastycznym, zapowiada zjawienie się na scenie osób dramatu. Zawołano go, więc przybył wyjaśniając znaczenie zjaw i widm, które wkrótce się pojawią: „Co się komu w duszy gra, co kto w swoich widzi snach”.
• „Proces”, Franz Kafka - życie bohatera powieści Franza Kafki przypomina senny koszmar. Wszystko zmienia się w chwili, kiedy Józef K. zostaje aresztowany. Otaczający świat staje się dla niego wrogi, przybiera odrealnione kształty, staje się groteskowy i zdominowany przez aparat władzy. Okazuje się, że sąd jest wszędzie, nawet na strychach starych domów, a wielu ludzi ma osobiste kontakty z urzędnikami sądowymi. Świat K. przybiera kształt labiryntu, po którym w poszukiwaniu prawa krąży bohater.
• „Sklepy cynamonowe”, Bruno Schulz – autor opisuje rodzinne miasteczko Drohobycz, dom, rodziców, krewnych, najbliższe otoczenie. Autor jako osoba dorosła odtwarza dzieciństwo posługując się motywem oniryzmu. W ten sposób ukazuje rzeczywistość widzianą oczami chłopca na kształt snu. Dziecko, które cechuje ogromna ciekawość życia, wyobraźnia i prostota, przeżywa świat jako coś nadzwyczajnego, dlatego też zwykłym przedmiotom, czynnościom czy najbliższym osobom przypisuje niezwykłe, magiczne cechy. Świat dziecka bogaty w znaczenia i symbolikę powoduje, że dwie przestrzenie nakładają się na siebie, przeplatają. Gęstość metafor sprawia, że nie wiadomo, które elementy należą do rzeczywistości, a które do snu. Opis rzeczywistości w pewnej chwili przechodzi w marzenie, wyobrażenie, a więc następuje pomieszanie światów. Historia rodziny chłopca to historia gdzie brak rzeczywistej akcji, brak realnego porządku czasu i powiązań przyczynowo-skutkowych. Opierając się na relacjach chłopca, który snuje wyobrażenia, posługuje się nawiązaniami do mitu, trudno określić co tak naprawdę jest realne.
• „Dusiołek”, Bolesław Leśmian - w utworze mamy do czynienia z niezwykłą sytuacją. Chłop Bajdała układa się do snu i śni o Dusiołku, który usiadł mu na piersi i dusi go. Przedziwna postać ze snu nie tylko istnieje naprawdę, jest także epifanią Boga - mówi o tym przebudzony i zdenerwowany całym wydarzeniem Badała. Dusiołek to uosobienie leków i obaw, które dręczą człowieka.
• „Ferdydurke”, Witold Gombrowicz - Józio, wszystko co go spotyka, traktuje na początku ja sen. Nie może uwierzyć, ze choć ma trzydzieści lat, wszyscy widzą w nim gimnazjalistę, nie potrafi zrozumieć, że musi chodzić do szkoły.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -
Motyw snu
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim• „Król Olch”, Johann Wolfgang Goethe - opowiada historię ojca, który zimą, podczas zamieci, wraz z chorym dzieckiem, próbuje dojechać konno do miasta do lekarza. W czasie podróży dziecko umiera, jednak przed śmiercią widzi tajemniczą postać Króla Olch, który namawia go do wspólnej zabawy. Dziecko majaczy w półśnie i malignie. Ojciec nie wierzy jego słowom, przedstawiając racjonalistyczna postawę.
• „Lalka”, Bolesław Prus - w jednym ze snów Izabeli ukazuje się Wokulski pod postacią monstrum z odrażającymi, czerwonymi dłońmi, który osacza nie tylko kobietę, ale całą jej rodzinę. Sen pojawia się bezpośrednio po poznaniu kupca, kiedy stosunek Izabeli do niego był względnie obojętny. Wyraźnie widać, że fabuła marzenia sennego zbudowana jest podstawie spostrzeżeń kobiety z dnia poprzedniego. Przejaskrawione zostały takie fakty jak czerwone dłonie Wokulskiego czy skłonność ojca do gry w pikietę. Wizja ta niezaprzeczalnie była wyrazem podświadomych obaw Łęckiej, jednak przede wszystkim to sen pozwolił jej skonstruować i uświadomić sobie teorię spisku. Izabela budzi się zdezorientowana i przerażona. Przeczuwa kto kupił srebra i kto zapłacił za weksle jej ojca. Diametralnie zmienia swój stosunek do Wokulskiego, a własne sądy argumentuje wróżebnym charakterem nocnego koszmaru. W tym wypadku sen stanowi efektowny wytwór inwencji Prusa, który potrafił wzbogacić, udramatyzować akcję utworu, zaciekawić czytelnika, ale przede wszystkim zmienić postawę bohatera, nie zmieniając jego ogólnej kreacji.
• „Dym”, Maria Konopnicka - gdy Marcysiowi śni się czerwony piorun, który w niego uderza, zapowiada to nadchodzącą tragedię i zburzenie dotychczasowego porządku. Matka, by uspokoić dziecko, interpretuje go, jako zapowiedź wesela. Nazajutrz chłopak ginie w wyniku wybuchu pieca w fabryce. Sen jest zapowiedzią katastrofy.
• „Alicja w krainie czarów”, Lewis Carroll - niezwykle bujny i fantastyczny obraz powstaje we śnie Alicji, w którym podróż małej dziewczynki rozpoczyna się spostrzeżeniem spieszącego się Białego Królika. Po raz kolejny widać zatarcie rzeczywistości i fantastyki „(...)gdy rozmyślała o tym później, przyszło jej do głowy, że powinna się była dziwić, ale wówczas rzecz wydała się jej całkiem naturalna”. W przypadku snu dziecka, następuje ciekawe połączenie czynników. Na treść snu wpływają jednocześnie czytane przez dziewczynkę bajki, zaobserwowane zachowania dorosłych oraz sytuacje, które dotyczą bezpośrednio Alicji. Świat dorosłych reprezentują niektóre z fantastycznych stworzeń np. Biały Królik. Zegarek, kamizelka, wachlarz, rękawiczki.
• „Wesele”, Stanisław Wyspiański - rzeczywiste wesele w akcie II dramatu zmienia się w momencie, kiedy na scenie zjawiają się duchy i widma, które są wytworami halucynacji uczestników biesiady. Odtąd aż do finału utworu płaszczyzna realna dramatu będzie się mieszała z fantastyczną. Bohaterów dramatu autor podzielił na dwie kategorie: postaci realistyczne to osoby, natomiast widma i zjawy to osoby dramatu, które stanowią odbicie sumień bohaterów realistycznych, ich marzeń, pragnień i skrywanych myśli. To postać Chochoła, która pośredniczy między światem rzeczywistym a fantastycznym, zapowiada zjawienie się na scenie osób dramatu. Zawołano go, więc przybył wyjaśniając znaczenie zjaw i widm, które wkrótce się pojawią: „Co się komu w duszy gra, co kto w swoich widzi snach”.
• „Proces”, Franz Kafka - życie bohatera powieści Franza Kafki przypomina senny koszmar. Wszystko zmienia się w chwili, kiedy Józef K. zostaje aresztowany. Otaczający świat staje się dla niego wrogi, przybiera odrealnione kształty, staje się groteskowy i zdominowany przez aparat władzy. Okazuje się, że sąd jest wszędzie, nawet na strychach starych domów, a wielu ludzi ma osobiste kontakty z urzędnikami sądowymi. Świat K. przybiera kształt labiryntu, po którym w poszukiwaniu prawa krąży bohater.
• „Sklepy cynamonowe”, Bruno Schulz – autor opisuje rodzinne miasteczko Drohobycz, dom, rodziców, krewnych, najbliższe otoczenie. Autor jako osoba dorosła odtwarza dzieciństwo posługując się motywem oniryzmu. W ten sposób ukazuje rzeczywistość widzianą oczami chłopca na kształt snu. Dziecko, które cechuje ogromna ciekawość życia, wyobraźnia i prostota, przeżywa świat jako coś nadzwyczajnego, dlatego też zwykłym przedmiotom, czynnościom czy najbliższym osobom przypisuje niezwykłe, magiczne cechy. Świat dziecka bogaty w znaczenia i symbolikę powoduje, że dwie przestrzenie nakładają się na siebie, przeplatają. Gęstość metafor sprawia, że nie wiadomo, które elementy należą do rzeczywistości, a które do snu. Opis rzeczywistości w pewnej chwili przechodzi w marzenie, wyobrażenie, a więc następuje pomieszanie światów. Historia rodziny chłopca to historia gdzie brak rzeczywistej akcji, brak realnego porządku czasu i powiązań przyczynowo-skutkowych. Opierając się na relacjach chłopca, który snuje wyobrażenia, posługuje się nawiązaniami do mitu, trudno określić co tak naprawdę jest realne.
• „Dusiołek”, Bolesław Leśmian - w utworze mamy do czynienia z niezwykłą sytuacją. Chłop Bajdała układa się do snu i śni o Dusiołku, który usiadł mu na piersi i dusi go. Przedziwna postać ze snu nie tylko istnieje naprawdę, jest także epifanią Boga - mówi o tym przebudzony i zdenerwowany całym wydarzeniem Badała. Dusiołek to uosobienie leków i obaw, które dręczą człowieka.
• „Ferdydurke”, Witold Gombrowicz - Józio, wszystko co go spotyka, traktuje na początku ja sen. Nie może uwierzyć, ze choć ma trzydzieści lat, wszyscy widzą w nim gimnazjalistę, nie potrafi zrozumieć, że musi chodzić do szkoły.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -