Jesteś w: Motyw zbrodni

Motyw zbrodni

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


• „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego - główny bohater, były student prawa - Rodion Romanowicz Raskolnikow, wynajmujący mały pokoik na poddaszu i cierpiący nędzę, planuje zamordowanie starej, bogatej lichwiarki Alony Iwanowny. Raskolnikow zadaje sobie pytanie dlaczego ma nie zabijać? Pytanie to wyrosło z teorii wyznawanej przez bohatera. Teoria owa bowiem dzieli ludzkość na dwie kategorie- ludzi zwykłych i niezwykłych. Zgodnie z teorią Raskolnikowa za zabicie lichwiarki nie powinna spotkać go żadna kara, bowiem poprzez morderstwo nadczłowiek nie popełnia żadnej winy. Jednak przykazanie „nie zabijaj” ostatecznie zwycięża. Zmagania z uporczywymi myślami, ciągłymi wspomnieniami wprowadzają bohatera w stan duchowych katuszy. Wreszcie Raskolnikow przyznaje się do przestępstwa publicznie. Okazał się bowiem zbyt słaby, by żyć z piętnem zbrodni. Zostaje za to ukarany ośmioma latami robót katorżniczych na Syberii.

• „Pies Baskerville`ów” Artura Conana Doyla - motywem zbrodni w utworze była chęć zagarnięcia spadku rodu Baskerville`ów przez Stapletona. Był on następny w kolejności do odziedziczeni spadku. Przy czym do tej pory rodzina nie wiedziała, że należy on do grona ewentualnych spadkobierców. Gdy tylko się o tym dowiedział postanowił odzyskać majątek, zabijając innych dziedziców. Posługiwał się psem.

• „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza – Neron, jeden z drugoplanowych bohaterów utworu, od początku jest zepsuty i żądny władzy, dla której zabija żonę, brata i matkę. Choroba psychiczna i wysokie mniemanie o sobie jako artyście dają mu prawo zabijać i spalić Rzym, choć on sam się za okrutnego nie uważa. Jest bezwzględny wobec chrześcijan, których wiarę uważa za groźną dla swojej tyrańskiej władzy. Bawią go nieludzkie sceny na igrzyskach. Kiedy przychodzi kres jego dni, a zbrodnicze czyny mają zostać ukarane, u Nerona pogłębia się choroba psychiczna. Despota ma myśli samobójcze, ale tchórzostwo nie pozwala mu zdecydować się na ten ostateczny krok. Ostatnie chwile życia cezara pełne są szaleństwa i sprzecznych myśli.

• „Granica” Zofii Nałkowskiej - Głównego bohatera Zenona Ziembiewicza można postrzegać jako nietypowego zbrodniarza. Zbrodniarza, który dopuścił się zbrodni na psychice innych osób. Do tych zbrodni możemy zaliczyć romans z Justyną, związek z Elżbietą czy też niestosowanie się do zasad etycznych i moralnych w osiąganiu sukcesu. Dokonując wyborów Zenon przekroczył granicę "za którą nie wolno przejść, za którą przestaje się być sobą". Sprzeniewierzył się sobie i swoim ideałom.

• „Dziesięć Murzynków” Agaty Christi – w utworze motywów zbrodni jest wiele. Sędzia Wargrave wybrał swoje ofiary nieprzypadkowo. Każda z nich popełniła jakąś mniej lub bardziej tragiczną zbrodnię, lecz zrobiła to w taki sposób, że nie można jej było tego udowodnić. Wargrave uznał, że sam powinien wymierzyć sprawiedliwość, ponieważ byli to ludzie winni swoich czynów. Zabijał ich po kolei według znanego wierszyka o dziesięciu murzynkach. Najpierw ginęli ci którzy popełnili najmniejsze zbrodni a na końcu ci, którzy zabili z zimną krwią.

• „Rozmowy z katem” Kazimierza Moczarskiego - J�rgen Stroop to ludobójca i zbrodniarz wojenny, który został osadzony w jednej celi z autorem powieści. Od najmłodszych lat był wychowywany w duchu żołnierskiego posłuszeństwa. Po zaciągnięciu do 55. Pułku piechoty został ranny na froncie we Francji i odesłany do Detmoldu w celu rekonwalescencji. Józef wstąpił do SS – organizacji przestępczej, gdzie zostaje mu wpojona fałszywa historia narodu niemieckiego. Od tej pory Żydzi, Słowianie, masoni oraz wywiad anglosaski stali się jego głównymi wrogami. Bohater zrobił momentalną i bezmyślną karierę. Został wybrany na dowódcę likwidacji getta warszawskiego tzw. „Grossaktion” – zagłady tysięcy ludzi narodowości żydowskiej. Wcześniej został przygotowany wstępnie w Wielkopolsce i na Litwie, gdzie wydawał wyroki stając się pośrednim katem. Żydzi są dla niego bandytami, strzelanie do ludzi wyskakujących z okien nazywa dobrą zabawą, a wysadzenie Wielkiej Synagogi wspaniałym widowiskiem i alegorią tryumfu nad żydostwem. Do końca nie zdaje sobie sprawy z popełnionej zbrodni, twierdzi, iż „Kto chciał być wtedy prawdziwym człowiekiem, to znaczy silnym, musiał działać jak ja. Niech będzie błogosławione to, co czyni człowieka twardym.” Nawet w momencie egzekucji nie odczuł żalu, zachował stoicki spokój, do ostatniej chwili wierzył w to co robi.

• „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall – autorka przedstawiają likwidację getta warszawskiego od drugiej strony, z punktu widzenia powstańców. Ukazują jak ludzie postawieni w nieludzkich warunkach zmieniają się i łamią podstawowe prawa natury. Chęć przeżycia i uzyskania numerka gwarantującego życie doprowadza do wyrzeczenia się najbliższych, egoistycznego dbania o własne sprawy. Czyny niemoralne w wolnym świecie stają się powszechnie wywyższane przez społeczeństwo np. pielęgniarka podająca obcym dzieciom truciznę, aby uchronić je przed cierpieniem. W kolejnym przypadku młoda Żydówka Ryfka z głodu nadgryza ciało zmarłego dziecka, inna matka porzuca ciało dziecka na ulicy, bo nie ma pieniędzy na jego pogrzeb. Nie można oceniać zachowania tych ludzi, ponieważ zostali postawieni w nieludzkich warunkach.

Motyw zbrodni w filmie


„Cześć, Tereska!”, reż. Gliński Robert, autor obalił on mit dobrego i niewinnego dziecka uświadamiając nam, iż zło zakorzenione jest w psychice człowieka niezależnie od wieku. Film Glińskiego to portret skromnej dziewczyny z dużego miasta, która na pierwszy rzut oka niczym szczególnym się nie różni od swoich rówieśników. Brak zainteresowania ze strony rodziców doprowadza do ślepego podążania koleżanki, która postanowiła nauczyć ją życia. Tereska zostaje zgwałcona. Samotna, zagubiona i zamknięta w sobie dziewczyna odnajduje strzępy przyjaźni w Edziu, kalekim portierze, który dostrzega w niej kobietę, nie szanując jej intymności i wrażliwości. Tereska wpada w szał. Chwyta w dłoń metalową rurkę i zaczyna bić kalekę. Na jej twarzy nie widać ani lęku, ani zawahania, zabija swoją najbliższą sobie osobę.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -