Jesteś w: Hamlet

Hamlet - co musisz wiedzieć o lekturze?

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Hamlet Szekspira - geneza


Dramat napisany przez Szekspira opiera się na faktach, które autor zaczerpnął z kronik, m.in. z duńskiej kroniki Saxo Grammaticusa z XVII wieku. Korzystał z obecnego w dramatopisarstwie tamtego okresu schematu tragedii zemsty, na który składały się takie elementy jak: zemsta i nawołujące do niej duchy i zjawy, postać dobrego i złego władcy, występujące samobójstwo jednego z bohaterów, czasem także kazirodztwo, skłonności bohaterów do monologów. Szekspir korzystając z ramowego schematu zmienia go jednak w niektórych częściach tragedii.

Niektórzy znawcy twórczości Szekspira twierdzą, iż prawzorem dla Hamleta była sztuka Tomasa Kydowa, który korzystał z tych samych co Szekspir kronik.

Czy Hamleta napisał Szekspir?
Cześć badaczy twórczości Williama Szekspira utrzymuje, iż w rzeczywistości to nie on jest autorem przypisywanych mu dzieł. Autorstwu Szekspira mają przeczyć jego niskie pochodzenie i brak dobrego, akademickiego wykształcenia. Część z nich za autora szekspirowskich sztuk przyjmuje Franciska Bacona, angielskiego filozofa.

Można jednak przypuszczać, iż to Szekspir był autorem tak wielkich dzieł jak Hamlet czy Romeo i Julia, a świadczyć o tym mogą m.in. talent pisarski, który jest przecież wrodzony, wykształcenie otrzymane w szkole podstawowej w Stratfordzie, która nauczała na wzór szkół renesansowych, kładąc nacisk na łacinę, grekę, logikę i retorykę, czyli na przedmioty klasyczne. Tam też czytał nie tylko Pismo Święte, ale także łacińskich i greckich klasyków literatury, takich jak Owidiusza, Senekę czy Horacego.

Hamlet - plan wydarzeń


- ukazanie się ducha ojca;
- rozmowa Hamleta z Klaudiuszem, stryj pociesza bratanka po stracie ojca;
- Ofelia i Hamlet – ich rozmowa o miłości;
- Duch wyznaje księciu prawdę o śmierci starego króla;
- szaleństwo Hamleta;
- plan wysłania księcia do Anglii, by tam go podstępnie zabić;
- przedstawienie na dworze;
- zabicie Poloniusza;
- szaleństwo i samobójstwo Ofelii;
- ucieczka Hamleta ze statku i uniknięcie podstępnej śmierci;
- pojedynek Hamleta z Laertesem;
- śmierć Hamleta, Klaudiusza, Gertrudy, Laertesa;
- przybycie Fortynbrasa.


William Szekspir Hamlet - konstrukcja dramatu


Antyczny dramat, który Szekspir zmodyfikował, był wierszowany, a wiersz podporządkowany był rymowi. U Szekspira występują fragmenty rymowane i nierymowane, wiersz i proza – występuje różnorodność gatunkowa. Nowatorskim pomysłem jest teatr w teatrze.

W główny tekst dramatu wpisane są informacje o zmianie czasu, akcji czy miejsca. Komizm występujący w tragedii służy rozładowaniu napięcia, a jednocześnie podkreśla tragizm sytuacji.

Szekspirowskie dramaty, w tym także Hamlet, zbudowane są na schemacie:
- Ekspozycja
- Zawiązanie konfliktu
- Narastanie konfliktu
- Punkt kulminacyjny
- Rozwiązanie akcji

W Hamlecie można wyodrębnić klasyczne w dramatach szekspirowskich elementy, takie jak:
- Siły nadprzyrodzone kierujące historią
- Negacja trzech jedności
- Sceny zbiorowe
- Motywy zaczerpnięte z kronik
- Rozbudowane didaskalia
- Synkretyzm rodzajowy i gatunkowy
- Rezygnacja z zasady decorum – wprowadzenie do dramatu scen humorystycznych
- Zmienność charakterologiczna postaci

Hamletyzm


Hamletyzm wyraża stan psychiki nadwrażliwego człowieka, rozdartego wewnętrznymi rozterkami, zwątpieniami, poszukującej tożsamości. Hamletyzm jest też postawą człowieka niezdecydowanego, wahającego się. Jest to też niezdolność do podejmowania decyzji i wprowadzania ich w czyn. Podobnie zachowującego się jak szekspirowski Hamlet.

Duńskiego księcia Hamleta gnębiła zagadkowa śmierć ojca. Pewnej nocy bohaterowi ukazuje się duch ojca, który wyjawia mu, iż został zamordowany przez brata Klaudiusza i żonę Gertrudę czyli matkę Hamleta. Duch domaga się zemsty. Hamlet dąży do poznania prawdy, ale dopadają go coraz większe wątpliwości, jego wiara w sens życia zostaje zachwiana. Oddala się od umiłowanej Ofelii. Udaje obłąkanego. Przy pomocy wędrownej trupy aktorskiej chce odkryć zabójcę; dopisuje wiersze do sztuki Morderstwo Gonzagi, którą aktorzy odgrywają na jego prośbę.

Hamletyzm jest bliską filozofii romantycznej i wpłynęła silnie na kształt literatury XIX w.


Hamlet jako dramat o władzy, władcy i państwie


Akcja dramatu dzieje się w Danii, w kraju, w którym „źle się dzieje”. Nadprzyrodzone zjawiska zwiastują nieszczęścia. Świat jawi się czytelnikowi jako więzienie, w którym zamknięty jest człowiek. Według Szekspira, światem rządzi zło i źli ludzie. Stąd aparat państwa potrzebny jest do utrzymania jedności i stabilności. Hamlet, główny bohater, źle się czuje w swoim kraju, który odbiera jako więzienie – jest ciągle pilnowany, kontrolowany.

Można powiedzieć, iż Hamlet, ze względu na osobę głównego bohatera i jego rodzinę, jest dramatem o władzy i władcy. Nowy król – Klaudiusz - jawi się jako władca, który ucztuje, podczas gdy jego poddani ciężko pracują. Liczą się dla niego tylko przyjemności, jest rozpustny i rozrzutny.

Hamlet żyje w świecie, w którym króluje władza, pieniądze, a nie prawda i uczciwość. Taki świat, w którym brat zabija brata z żądzy władzy, gdzie żona pomaga w zabójstwie męża, jest dla Hamleta trudny do zaakceptowania i przyjęcia.

Portret makiawelicznego władcy w dramacie Hamlet – postać Klaudiusza


Klaudiusz, brat starego Hamleta, króla Danii, decyduje się na zabicie go, by zdobyć jego koronę, pozycję, a nawet żonę. Zbrodnia, na którą się odważa, dokonana jest podstępnie i w wielkiej tajemnicy tak, że bodaj nikt nie domyśla się, iż źródłem korony było dla Klaudiusza morderstwo.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 



Cechy dramatu szekspirowskiego – porównanie z dramatem antycznym

Dramat antyczny do czasów Szekspira niepodzielnie panował przez ponad dwa tysiące lat. William Szekspir pisząc swoje dramaty wzorował się na dramacie antycznym. Stworzył jednak całkowicie nowy model dramatu – od jego nazwiska nazywanego dramatem szekspirowskim. Bardzo mocno jest w nim zaakcentowany wątek charakterologiczny i ... wiecej



Zbrodnia w Hamlecie i jej konsekwencje

Zbrodnia, czyli morderstwo duńskiego króla przez jego brata, Klaudiusza, ze współudziałem żony króla, kochanki Klaudiusza, staje się głównym motywem dramatu. Kolejne wydarzenia wynikają z tego morderstwa. Królewicz odkrywa, iż świat, w którym żyje, kieruje się żądzą władzy, chciwością, a nie prawdą czy uczciwością. U... wiecej



Hamlet – bohater tragiczny

Akcja dramatu oparta jest na wydarzeniu tajemniczej śmierci ojca Hamleta – króla Danii. Młody królewicz w związku z tym staje przed dylematem – musi odkryć prawdę o tej śmierci, bowiem wersja podana oficjalnie przez Klaudiusza nie pokrywa się ze stanem faktycznym. Hamlet nie uwierzył w naturalną przyczynę śmierci ojc... wiecej



Hamlet - krótkie streszczenie

Akt pierwszy –
Scena I – do pełniącego wartę przed zamkiem Francisca dołączają Horacy, Marcellus oraz Bernardo. Wszyscy wspominają wizytę ducha duńskiego króla, który niedawno zmarł. Kilka minut później sytuacja się powtarza i dołącza do nich duch. Mimo prób zatrzymania zjawy duch szybko znika, a wartownicy... wiecej