Jesteś w:
Motyw arkadii
• Zbigniew Herbert, „U wrót doliny” - po ziemskiej apokalipsie ludzie - „beczące stado dwunogów” - zebrani są u wrót doliny. Aniołowie, zgodnie z doktryną mówiącą, że każdy ma zostać zbawiony indywidualnie, oddzielają dzieci od matek. Następnie autor przedstawia dramaty trzech ludzi – kobiety pragnącej pozostać z ukochanym mężczyzną, staruszki, która nie chce rozstać się z ciałem zmarłego kanarka i drwala, który postanawia nie oddać siekiery będącej przez całe życie źródłem jego utrzymania. Nikt z ludzi nie chce rozstania, jednak ulegają rozkazom aniołów. Pragną jednak ocalić pamiątki: „strzępy listów wstążki włosy ucięte i fotografie”. Ostatnia zwrotka wyjaśnia cel wędrówki ludzi – mają oni być podzieleni na tych dobrych, idących do nieba - „śpiewający psalmy” i potępionych - „zgrzytający zębami”. Sąd ostateczny daleki jest od wyobrażenia miłosierdzia bożego i sprawiedliwości, przypomina raczej obrazy z transportów ludzi do obozów koncentracyjnych.
• Zbigniew Herbert, „Sprawozdanie z raju” - obraz Edenu w wierszu odbiega od biblijnego. Mimo iż praca jest zdecydowanie lżejsza, a płace rosną, to jednak przez zbiurokratyzowanie rajskiego świata, odbiega on od krain szczęśliwości i radości. Powodem, dla którego raj nie wygląda tak, jak opisano go w Biblii jest fakt, że: „[…] nie udało się oddzielić dokładnie / ciała od duszy i przychodziła tutaj / z kroplą sadła nitką mięśni”. Wizja zbawienia jest tu więc pozbawiona sacrum. Herbert wspomina o istnieniu innych „odstępstw od doktryny”, co każe przypuszczać, że miejsce przebywania nieskazitelnych dusz, nie jest tak kolorowe, jak to obiecywano. Nawet kontakty z Bogiem są ograniczone. Herbertowski Raj to miejsce przypominające ziemską rzeczywistość, podobnie jak w normalnym świecie rytm wyznacza dźwięk fabrycznych syren.
• Jonasz Kofta, „Pamiętajcie o ogrodach” - już na początku autor zwraca uwagę na rolę przyrody. Fragment: drzewem co stoi uspokojeniem wśród tylu spraw zwraca uwagę na „rajskość ogrodu” i jego moc uspokojenia, ukojenia. Kwiaty, trawy, drzewa, nić pajęcza, zapach bzu, świeżość – to wszystko tworzy niepowtarzalna wizję raju. W kontekście całego utworu autor tłumaczy, że nic nie zastąpi przyrody, która daje prawdziwe piękno, skłania do refleksji, jest oazą bezpieczeństwa. Kofta w swej piosence kontrastuje opis ogrodu z betonową rzeczywistością XX wieku. Przypomina, że obowiązkiem i powinnością człowieka jest ciągła pamięć o miejscu, z którego wyszedł, o Edenie. Ogród Kofty jest ucieczką przed cywilizacją, powrotem, dzięki sferze marzeń i pamięci, do przejrzystych rzek, do raju.
• Jacek Kaczmarski, „Powrót” - autor przekonuje, że w świecie po apokalipsie, gdy: „Ścichł wrzask, szczęk i śpiew(...)” i „nie istnieją już narody” rajem dla człowieka może stać się idealizm. Podmiot liryczny mówi: „Żyć dopiero mogę sam(...)”, „Wszystkie drogi teraz moje kiedy wiem jak dojść do zgody. / Żadna cisza, susza, burza nie zakłóci mojej drogi.” wskazując, że prawdziwe szczęście i brak trwogi można odzyskać wyłącznie godząc się z samym sobą, odwracając się od zewnętrznego świata i zamykając wewnątrz własnej rzeczywistości. W pieśni „Powrót” indywidualne dążenie do osiągnięcia wewnętrznej wolności w postaci czystości etycznej jest aktem dramatycznym, wynika z konieczności przetrwania.
• Hieronim Bosch, „Raj” – malarz przedstawił Arkadię jako rajski ogród. Najbardziej rozpoznawalni są Adama i Ewa. Są oni nadzy, a nad nimi stoi postać kobiety z czymś, co przypomina miecz w ręce. W oddali widać inne postacie, które rozmawiają ze sobą, odpoczywają i wyraźnie są czymś przejęte. Na samej górze, w obłokach, w świetlistej łunie widzimy postać. Jest nią prawdopodobnie Bóg, do którego wznoszą się różne kształty. Można w nich rozpoznać ludzi, ptaki, czy owady. Całość obrazu jest bardzo tajemnicza i mroczna. Nie ma w nim radości, spontaniczności, ani spokoju. Rajski ogród Boscha nie jest bajkowy, ani przyciągający.
• Józef Mehoffer, „Dziwny ogród” - malarz przedstawia rozbawionych ludzi podczas spaceru w ogrodzie. Nie ulega wątpliwości, że Staff znał ten obraz, na co wskazuje aluzyjność tytułu i główne elementy dzieł. Ogród Mehoffera kojarzony jest ze spokojem, bezpieczeństwem, szczęściem i życiem. Nagi chłopiec, o jasnych włosach jest znakiem beztroski i niewinności, a kwiaty w jego dłoniach symbolizują piękno i jego nietrwałość. Stojąca na drugim planie kobieta to uosobienie miłości i bezpieczeństwa. Bogate w owoce i chylące się od ciężaru ku ziemi drzewa są symbolem dostatku. Całość jest obrazem niezwykłej, sielankowej krainy Edenu. Spokój ten burzy nienaturalnych rozmiarów ważka. Intryguje obserwatora, stając się zapowiedzią nieokreślonego bliżej niebezpieczeństwa, śmierci i przemijania jakie są konsekwencją wygnania z Edenu. Obraz zachwyca siłą barw i finezją, nasycony jest radosnymi emocjami. W harmonijną całość łączy porządek ludzi z porządkiem natury. W obu dziełach widoczne są liczne podobieństwa. Zarówno w wierszu, jak i na płótnie, można dostrzec powtarzające się motywy symboliczne: ogród, kwiaty, dzieci, trawa i krzewy. Oba dzieła ukazują sielankowy ogród.
• Hans Memling, „Sąd Ostateczny” - lewe skrzydło tryptyku przedstawia dusze sprawiedliwych wstępujące do Królestwa Niebieskiego, gdzie wręczane są im szaty, które nosili za życia. Procesję prowadzi grupa znanych osobistości kościoła. Św. Piotr - z kluczem w dłoni - wita dusze sprawiedliwych na kryształowych schodach prowadzących ku niebiosom. Ta część obrazu jest kolorowa. Zieleń trawy i kwiaty na pewno uspokajają zbawionych, którzy idą po szklanych schodach do aniołów po szaty. Ludzie witani przez św. Piotra i anioły są szczęśliwi. Widać wyraźny uśmiech na ich twarzy. Zbawieni witani są pieśniami śpiewanymi przez aniołów, którzy również grają na instrumentach. Bramy nieba są szeroko otwarte. Zza bramy widać kawałek Królestwa Niebieskiego. Widać, że to jest miejsce jasne i pełne szczęścia.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -
Motyw arkadii
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim• Zbigniew Herbert, „U wrót doliny” - po ziemskiej apokalipsie ludzie - „beczące stado dwunogów” - zebrani są u wrót doliny. Aniołowie, zgodnie z doktryną mówiącą, że każdy ma zostać zbawiony indywidualnie, oddzielają dzieci od matek. Następnie autor przedstawia dramaty trzech ludzi – kobiety pragnącej pozostać z ukochanym mężczyzną, staruszki, która nie chce rozstać się z ciałem zmarłego kanarka i drwala, który postanawia nie oddać siekiery będącej przez całe życie źródłem jego utrzymania. Nikt z ludzi nie chce rozstania, jednak ulegają rozkazom aniołów. Pragną jednak ocalić pamiątki: „strzępy listów wstążki włosy ucięte i fotografie”. Ostatnia zwrotka wyjaśnia cel wędrówki ludzi – mają oni być podzieleni na tych dobrych, idących do nieba - „śpiewający psalmy” i potępionych - „zgrzytający zębami”. Sąd ostateczny daleki jest od wyobrażenia miłosierdzia bożego i sprawiedliwości, przypomina raczej obrazy z transportów ludzi do obozów koncentracyjnych.
• Zbigniew Herbert, „Sprawozdanie z raju” - obraz Edenu w wierszu odbiega od biblijnego. Mimo iż praca jest zdecydowanie lżejsza, a płace rosną, to jednak przez zbiurokratyzowanie rajskiego świata, odbiega on od krain szczęśliwości i radości. Powodem, dla którego raj nie wygląda tak, jak opisano go w Biblii jest fakt, że: „[…] nie udało się oddzielić dokładnie / ciała od duszy i przychodziła tutaj / z kroplą sadła nitką mięśni”. Wizja zbawienia jest tu więc pozbawiona sacrum. Herbert wspomina o istnieniu innych „odstępstw od doktryny”, co każe przypuszczać, że miejsce przebywania nieskazitelnych dusz, nie jest tak kolorowe, jak to obiecywano. Nawet kontakty z Bogiem są ograniczone. Herbertowski Raj to miejsce przypominające ziemską rzeczywistość, podobnie jak w normalnym świecie rytm wyznacza dźwięk fabrycznych syren.
• Jonasz Kofta, „Pamiętajcie o ogrodach” - już na początku autor zwraca uwagę na rolę przyrody. Fragment: drzewem co stoi uspokojeniem wśród tylu spraw zwraca uwagę na „rajskość ogrodu” i jego moc uspokojenia, ukojenia. Kwiaty, trawy, drzewa, nić pajęcza, zapach bzu, świeżość – to wszystko tworzy niepowtarzalna wizję raju. W kontekście całego utworu autor tłumaczy, że nic nie zastąpi przyrody, która daje prawdziwe piękno, skłania do refleksji, jest oazą bezpieczeństwa. Kofta w swej piosence kontrastuje opis ogrodu z betonową rzeczywistością XX wieku. Przypomina, że obowiązkiem i powinnością człowieka jest ciągła pamięć o miejscu, z którego wyszedł, o Edenie. Ogród Kofty jest ucieczką przed cywilizacją, powrotem, dzięki sferze marzeń i pamięci, do przejrzystych rzek, do raju.
• Jacek Kaczmarski, „Powrót” - autor przekonuje, że w świecie po apokalipsie, gdy: „Ścichł wrzask, szczęk i śpiew(...)” i „nie istnieją już narody” rajem dla człowieka może stać się idealizm. Podmiot liryczny mówi: „Żyć dopiero mogę sam(...)”, „Wszystkie drogi teraz moje kiedy wiem jak dojść do zgody. / Żadna cisza, susza, burza nie zakłóci mojej drogi.” wskazując, że prawdziwe szczęście i brak trwogi można odzyskać wyłącznie godząc się z samym sobą, odwracając się od zewnętrznego świata i zamykając wewnątrz własnej rzeczywistości. W pieśni „Powrót” indywidualne dążenie do osiągnięcia wewnętrznej wolności w postaci czystości etycznej jest aktem dramatycznym, wynika z konieczności przetrwania.
Motyw arkadii w malarstwie
• Hieronim Bosch, „Raj” – malarz przedstawił Arkadię jako rajski ogród. Najbardziej rozpoznawalni są Adama i Ewa. Są oni nadzy, a nad nimi stoi postać kobiety z czymś, co przypomina miecz w ręce. W oddali widać inne postacie, które rozmawiają ze sobą, odpoczywają i wyraźnie są czymś przejęte. Na samej górze, w obłokach, w świetlistej łunie widzimy postać. Jest nią prawdopodobnie Bóg, do którego wznoszą się różne kształty. Można w nich rozpoznać ludzi, ptaki, czy owady. Całość obrazu jest bardzo tajemnicza i mroczna. Nie ma w nim radości, spontaniczności, ani spokoju. Rajski ogród Boscha nie jest bajkowy, ani przyciągający.
• Józef Mehoffer, „Dziwny ogród” - malarz przedstawia rozbawionych ludzi podczas spaceru w ogrodzie. Nie ulega wątpliwości, że Staff znał ten obraz, na co wskazuje aluzyjność tytułu i główne elementy dzieł. Ogród Mehoffera kojarzony jest ze spokojem, bezpieczeństwem, szczęściem i życiem. Nagi chłopiec, o jasnych włosach jest znakiem beztroski i niewinności, a kwiaty w jego dłoniach symbolizują piękno i jego nietrwałość. Stojąca na drugim planie kobieta to uosobienie miłości i bezpieczeństwa. Bogate w owoce i chylące się od ciężaru ku ziemi drzewa są symbolem dostatku. Całość jest obrazem niezwykłej, sielankowej krainy Edenu. Spokój ten burzy nienaturalnych rozmiarów ważka. Intryguje obserwatora, stając się zapowiedzią nieokreślonego bliżej niebezpieczeństwa, śmierci i przemijania jakie są konsekwencją wygnania z Edenu. Obraz zachwyca siłą barw i finezją, nasycony jest radosnymi emocjami. W harmonijną całość łączy porządek ludzi z porządkiem natury. W obu dziełach widoczne są liczne podobieństwa. Zarówno w wierszu, jak i na płótnie, można dostrzec powtarzające się motywy symboliczne: ogród, kwiaty, dzieci, trawa i krzewy. Oba dzieła ukazują sielankowy ogród.
• Hans Memling, „Sąd Ostateczny” - lewe skrzydło tryptyku przedstawia dusze sprawiedliwych wstępujące do Królestwa Niebieskiego, gdzie wręczane są im szaty, które nosili za życia. Procesję prowadzi grupa znanych osobistości kościoła. Św. Piotr - z kluczem w dłoni - wita dusze sprawiedliwych na kryształowych schodach prowadzących ku niebiosom. Ta część obrazu jest kolorowa. Zieleń trawy i kwiaty na pewno uspokajają zbawionych, którzy idą po szklanych schodach do aniołów po szaty. Ludzie witani przez św. Piotra i anioły są szczęśliwi. Widać wyraźny uśmiech na ich twarzy. Zbawieni witani są pieśniami śpiewanymi przez aniołów, którzy również grają na instrumentach. Bramy nieba są szeroko otwarte. Zza bramy widać kawałek Królestwa Niebieskiego. Widać, że to jest miejsce jasne i pełne szczęścia.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -