Jesteś w: Motyw buntu

Motyw buntu

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


B. Bohater zbuntowany. Przedstaw i porównaj literackie portrety bohaterów zbuntowanych i wyobcowanych odwołując się do wybranych przykładów z literatury.

Przykład zakończenia:

Motywacje buntu u bohaterów literackich są bardzo zróżnicowane. Począwszy od próby znalezienia własnego szczęścia, aż po staranie o poniesienie odpowiedzialności za cały naród. Niepogodzonymi ze światem są wybitne i wrażliwe jednostki, które mają pewne wątpliwości odnośnie życia, w przeciwieństwie do zwykłych ludzi, którzy poprzez przyzwyczajenie i obawę przed zmianami akceptują przewrotność losu. Są jednak tacy, którzy podejmują wyzwanie, podnoszą się z ziemi będąc na straconej pozycji, dążą do zamierzonego celu. Buntują się przeciwko niesprawiedliwości, cierpieniu, zasadom panującym na świecie, a także przeciw Bogu. W każdym przypadku chcą udoskonalać siebie oraz otaczający ich świat, nie zważając na konsekwencje. Poprzez swoją postawę, której ideom oddają się do reszty stają się osamotnieni, niezrozumiani; wyobcowani. Można twierdzić, że postacie te nie osiągają swojego celu i ponoszą klęskę. Przecież Werter wpada w obłęd i popełnia samobójstwo, Rodion nawraca się i porzuca swoją teorię, Konrad jest zbyt słaby do wielkich poświęceń, Tarrou umiera od dżumy, a przesłanie Pana Cogito ginie we współczesnej rzeczywistości pełnej obojętności. Jednak mimo wszystko wymienieni bohaterowie podejmują próbę, wysiłek, który często nie opłaca się, ale jest wartościowy sam w sobie. Możliwe, że najważniejszy w życiu.

Motyw buntu - propozycja wypracowań


Temat buntu można potraktować wieloaspektowo. Przy jego uściśleniu należy zastanowić się nad jedną z możliwych form jego realizacji. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnikowo:

• Motyw buntu w literaturze. Na wybranych przykładach zanalizuj źródło i sens buntowniczej postawy wybranych bohaterów.
• Literackie realizacje postawy buntu. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
• Bunt, jako wyraz niezgody na rzeczywistość. Przedstaw wybrane kreacje buntowników, odwołując się do literatury różnych epok.

Najczęściej motyw buntu wykorzystywany jest do ukazania zbuntowanych, wyobcowanych, niepogodzonych ze światem i niepokornych bohaterów, a także porównania ich postaw:

• Różne kreacje bohatera zbuntowanego w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty.
• Buntownik z wyboru. Różne kreacje bohatera zbuntowanego w literaturze różnych epok.
• Bohater zbuntowany. Przedstaw i porównaj literackie portrety bohaterów zbuntowanych i wyobcowanych odwołując się do wybranych przykładów z literatury.
• Bunt jako wyraz aktywnej postawy wobec świata. Przedstaw na wybranych przykładach literackie portrety bohaterów zbuntowanych i wyalienowanych.
• Niepogodzeni ze światem. Przedstaw literackie portrety bohaterów zbuntowanych i wyobcowanych.
• Dlaczego się buntują? Przedstaw literackie portrety bohaterów niepokornych i niepogodzonych ze światem.

Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Innym sposobem ujęcia motywu buntu jest ukazanie jego oblicza w literaturze oraz innych tekstach kultury. Poniższe tematy należą do drugiej grupy, zakładającej związek literatury z innymi dziedzinami sztuki:

• Buntownicy w literaturze różnych epok i filmie.
• Czy młodzi buntownicy są światu potrzebni? Omów problem na wybranych tekstach kultury.
• Motyw buntu i niezgody na rzeczywistość. Omów na wybranych przykładach z literatury i sztuki.

W tak sformułowanych tematach trzeba oprócz przykładów książkowych odnaleźć i zaprezentować motywy taneczne występujące w sztukach plastycznych (malarstwo, rzeźba, plakat, itp.), filmie czy muzyce. Kolejnym popularnym nawiązaniem do omawianego tematu jest możliwość ukazania źródeł, sensu czy form buntu w tekstach kultury. Temat można sformułować następująco:

• Aby istnieć, człowiek musi się buntować (A. Camus). Omów źródła i sens buntu na wybranych przykładach.
• Niepogodzeni ze światem. Zanalizuj źródła i formy buntu bohaterów literackich, odwołując się do wybranych utworów.

Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:

• Młodzi gniewni. Czy są światu potrzebni? Rozważania oprzyj na tekstach literackich i zjawiskach kulturowych.
• Bunt wobec Boga jako postawa bohatera literackiego. Omów na wybranych przykładach.
• Bunt i pokora jako dominujące postawy człowieka wobec Boga. Omów na podstawie wybranych utworów

We wszystkich wymienionych tematach prezentacji uwagę zwrócić należy na to, co sugeruje jego sformułowanie. Może pojawić się wymóg sięgnięcia do różnych lub wybranych epok.

Określenie problemu – teza

Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.

Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”:
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -  - 10 -  - 11 -