Jesteś w: Motyw kobiety

Motyw kobiety w literaturze, sztuce i filmie

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


Henryk Sienkiewicz, „Potop” - Aleksandra Billewiczówna posiada prawie wszystkie cnoty niewiasty. Oleńka to piękna i dumna panna, która budzi w ludziach przede wszystkim respekt i szacunek. Jest dumna, ale jest to duma, która daje jej siłę i pewność siebie, potrzebne do bronienia swoich racji. Tak dzieje się wtedy, gdy wygania bez udzielenia pomocy towarzyszy Kmicica. Konieczność robienia tego, co słuszne jest podstawową zasadą, którą kieruje się w życiu Aleksandra Billewiczówna. Panna nienawidzi zdrajców. Jest wielką patriotką. Oleńka wielokrotnie zaskakuje mężczyzn ze swojego otoczenia roztropnością. Jedną z najbardziej widocznych cech Oleńki jest jej pobożność. Jest po prostu wzorem kobiety idealnej.

Henryk Sienkiewicz, „Krzyżacy” - Danusia urzekła Zbyszka swoim śpiewem, grą na lutni, delikatnością oraz niewinną, dziewczęcą urodą. Była bardzo wstydliwa i zawsze chowała się za suknią księżnej Anny Danuty. Często siadała smutna i zamyślona wspominając umarłą matkę. Mimo młodego wieku potrafiła zając się rannym ukochanym, wykazując się opiekuńczością oraz ocaliła Zbyszka od śmierci, czym go sobie bezwzględnie zjednała i tym samym zgodziła się na zaręczyny. Zawsze była wzorowa i miała dworskie maniery. Jej niewinność rozczulała i zachwycała ludzi. Jednak jej delikatność, brak stanowczości oraz kruchość stały się przyczyną śmierci, gdyż nie potrafiła przeżyć brutalnego porwania przez Krzyżaków, przez co popadła w obłęd i umarła.

Władysław Stanisław Reymont, „Chłopi” - Jagna Paczesiówna to wiejska piękność. Poznajemy ją jako 19-letnią silną indywidualność, zdecydowanie różniącą się od ogółu lipieckich kobiet niezwykłą urodą, niespotykaną u innych mieszkanek wsi. To urodzona artystka, głęboko przeżywająca muzykę organów, wzruszającą opowieść Rocha czy piękno wiosennego krajobrazu. Sama zresztą posiada pewne uzdolnienia artystyczne, robiąc piękne wystrzyganki i kraszanki. Żyje w świecie marzeń, fantazji, lubi muzykę, opowieści o świecie, baśni. Jagna jest żoną najzamożniejszego gospodarza we wsi, Macieja Boryny. Nie dorosła jednak do małżeństwa i roli żony. Wychodzi za niego ze względu na wolę matki. Nie potrafi panować nad swoimi namiętnościami, nie umie oprzeć się pokusom. W tym należy upatrywać jej nieokiełznanego aspektu życia biologicznego. To właśnie popęd płciowy wpływa na jej romanse z Antkiem, wójtem, z młodym księdzem, Jasiem. Ma skłonności do łamania wszelkich norm moralnych i religijnych. Będąc żoną Macieja Boryny, wdaje się w kazirodczy romans z jego synem Antkiem. Jagna nie jest jednak kobietą złą, wstydzi się niektórych swych postępków, obawia się wiejskiej opinii. Niszczy życie wielu mężczyzn, łamie ich serca, postępuje wbrew utartym zasadom, jednak tak naprawdę jest postacią samotną, tragiczną i odrzuconą przez wiejską społeczność. Naruszając normy obowiązujące w społeczności, spotyka ją okrutna kara - wywiezienie ze wsi na wozie z gnojem, w wyniku czego traci zdrowie psychiczne. Hanka jest przeciwieństwem Jagny. Poznajemy ją jako kobietę słabą, podporządkowana mężowi, nie posiadającą szacunku w oczach tak męża, jak i teścia. Wydarzenia związane z postawą Antka, jego romans z Jagną, zrezygnowanie i brak poczucia odpowiedzialności za rodzinę, zmuszają Hankę do zmiany swego zachowania. Z osoby wystraszonej przeistacza się w zdecydowaną i zdeterminowaną kobietę, która doskonale wie co, musi czynić. Dzięki swemu oddaniu i determinacji zdobywa powszechny szacunek i uznanie we wsi.

Wizerunek kobiet w Młodej Polsce


Kazimierz Przerwa - Tetmajer, „Narodziny Afrodyty” - Afrodyta w utworze została ukazana jako kobieta o nieprzeciętnej urodzie. Jasna skóra, długie złociste włosy i szafirowe oczy sprawiają, że „dziwna jej potęga aż do Hadesu bram nieprzekroczonych sięga” co pokazuje moc, jaką według Tetmajera niesie piękno. Wymowę wiersza zmienia ostatni wers: „sprawczyni wyszła mąk najsroższych dla ludzkości”. Świadczy on o wpływie piękna kobiety na losy świata - należy pamiętać, iż sama Afrodyta była współsprawczynią wojny trojańskiej.

Stefan Żeromski, „Ludzie bezdomni” - postać Joanny Podborskiej poznajemy dokładnie, dzięki prowadzonemu przez nią dziennikowi. Joasia, której los nie oszczędzał i który przyniósł wiele przykrych doświadczeń uczynił z nią kobietę silną i samodzielną. Wcześnie osierocona i zmuszona do zdania na samą siebie odbywa podróż do nieznanej Warszawy i podejmuje pracę nauczycielki. Utrzymuje nie tylko siebie, ale także dwóch braci. Jest wrażliwą, skromną, pełną zrozumienia i refleksyjną postacią. Nie boi się wyzwań i ciężkiej pracy, jest gotowa na poświęcenia.

Stefan Żeromski, „Siłaczka” - Stanisławą Bozowską swe życie czyni manifestem haseł „pracy u podstaw” i „pracy z ludem”. Dlatego zamieszkuje na wsi, podejmuje nierówną walkę z ciemnotą tam obecną, pisze książkę „Fizyka dla ludu”, czym zyskuje sobie szacunek i miłość prostego otoczenia. Czuje potrzebę zmiany zastanej rzeczywistości, zdolna jest, więc przyjmować heroiczne postawy kosztem szczęśliwego, rodzinnego życia.

Gabriela Zapolska, „Moralność pani Dulskiej” - Aniela Dulska – wszystko, co robi, robi na pokaz. Ponadto jest bardzo oszczędna, ale tym samym zaradna. Żałuje też pieniędzy na kulturę i oświatę, dlatego jest niewykształcona i ma ograniczone horyzonty. Jej charakterystyczną cechą jest despotyzm. Poza tym brak jej kontaktu z dziećmi. Nie rozmawia ze swoimi córkami, tylko na nie krzyczy i nigdy nie stara się zrozumieć. Zbyszka chce zatrzymać w domu poprzez zaakceptowanie jego romansu ze służącą. Kiedy Dulska dowiaduje się o ciąży, ani na chwilę nie traci zimnej krwi ale myśli tylko o tym jakby się jej pozbyć. Gabriela Zapolska przedstawia Dulską jako postać noszącą maskę, za którą ukryła przed otoczeniem swoją prawdziwą naturę: zakłamanie, chciwość, i okrucieństwo.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -  - 10 -  - 11 -  - 12 -  - 13 -  - 14 -  - 15 -  - 16 -  - 17 -  - 18 -