Motyw kobiety w literaturze, sztuce i filmie

Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim

Spis treści

Portrety kobiet w dwudziestoleciu międzywojennym

• Zofia Nałkowska, „Granica” - Justyna Bogutówna była wychowywana samotnie przez swoja matkę kucharkę. Jeszcze jako młoda dziewczyna zakochała się w synu pracodawców jej matki - Zenonie Ziembiewiczu, który także dostrzegał jej piękno. Kiedy po rozłące i ponownych spotkaniach zaszła w ciąże nie wiedziała, że została zdradzona, że Zenon jest zaręczony z inną i że zamierza zakończyć ich związek. Jej plany i wyobrażenia całkowicie legły w gruzach, kiedy ojciec dziecka nie zrozumiał jej i dał zaległe pieniądze za pracę jej matki. Wtedy dokonała aborcji, co doprowadziło ją do choroby psychicznej. Miała koszmarne sny, próbowała popełnić samobójstwo i ostatecznie wylała na twarz Ziembiewicza żrący płyn. Tutaj młoda, na pozór spokojna kobieta stała się ofiarą własnej naiwności, miłości, zaufania do drugiego człowieka, a także ogromnej samotności po śmierci matki i poprzez zdradę, chorobę psychiczną stała się zdolna do tak okrutnej zemsty za zniszczenie jej młodości, a w konsekwencji i całego życia. Elżbieta Biecka jeszcze w młodości poznała Zenona Ziembiewicza, który udzielał jej korepetycji. Najpierw żywiła do niego niechęć, ale później została jego żoną. Jeszcze przed ślubem Elżbieta dowiedziała się o niezakończonym romansie swojego narzeczonego z Justyną, a także o jej ciąży. Wtedy postanowiła porzucić ukochanego i „oddać” go Bogutównie, gdyż uważała, że najważniejsze jest dziecko. Tutaj można zauważyć silny charakter Elżbiety i zdolność do poświęceń, gdyż zdecydowała się zrezygnować z miłości w imię dobra jej własnej rywalki i jeszcze nienarodzonego dziecka. Jednak miłość do Zenona i obawa przed samotność zwyciężyła i Elżbieta z Zenonem się pobrali. Kobieta wybaczyła mu zdradę, pomagała w rozwiązywaniu problemów, chociaż sama stawała się coraz bardziej zagubiona. Była wyrozumiałą, lojalną i kochającą żoną, a także dobrą matką, która kocha syna, opiekuje się nim. Robiła to do śmierci Zenona, ponieważ potem, podobnie jak jej matka, wyjeżdża, zostawiając dziecko pod opieką teściowej.

• Maria Kuncewiczowa, „Cudzoziemka” - Róża Żabczyńska po zawodzie miłosnym pragnienie zemsty na wszystkim i wszystkich. Na mężczyznach, ponieważ jeden z nich skrzywdził ją, na innych kobietach, gdyż jedna z nich odebrała jej jedyną miłość, na Polsce – bo tu właśnie doznała ogromnego nieszczęścia i na sobie samej. Wrażliwa dziewczyna zmienia się w pełną nienawiści kobietę, zimną, nieprzystępną i zarozumiałą. Niezwykle piękna, emanująca erotyzmem, doskonale manipuluje swoją urodą, a cierpienie mężczyzn upaja ją niczym alkohol. Wychodzi za mąż za Adama, człowieka, który kocha ją bezgranicznie i uwielbia, lecz ona nie potrafi odwzajemnić jego uczuć. Z biegiem lat staje się osobą kapryśną, władczą, drażliwą, gardzącą ludźmi, tyranem i postrachem rodziny. W koszmar zmienia życie swoje i swoich bliskich. Pozostaje w nieustannym konflikcie z rzeczywistością, z ludźmi, przejawia skłonność do agresji i histerii. Nie potrafi okazywać czułości dzieciom. Zaborczą miłością obdarza wyłącznie synów, ponieważ obaj chłopcy są podobni do niej i w niczym nie przypominają Adama. Całemu swojemu otoczeniu narzuca własną indywidualność, pragnie być podziwiana i uwielbiana. Niezrównoważona emocjonalne, w ciągu paru minut z dumnej i nieprzystępnej staje się osobą dobrą i pokorną. Zła dla ludzi, jest wrażliwa na piękno przyrody i muzykę. Sposobem na wszelkie nieszczęścia staje się dla niej ucieczka w świat marzeń.

• Michaił Bułhakow, „Mistrz i Małgorzata” – Małgorzata to kobieta, która dzięki miłości odnajduje szczęście i cel w życiu. W momencie, gdy pierwszy raz spotkała mistrza miała 30 lat, dom i męża. Podczas spaceru ulicami Moskwy, została zagadnięta przez mistrza. Uczucie poraziło ją jak grom i już wiedziała, ze to właśnie na niego czekała całe życie i że to z nim chce resztę tego życia spędzić. Małgorzata poświęciła się mistrzowi, motywowała go w związku z książką, a gdy ta nie została wydana i ukazały się jej niekorzystne recenzje, robiła wszystko by podnieść go na duchu. Zdecydowała się nawet odejść od męża i zamieszkać z mistrzem. Niestety tego samego dnia do domu jej ukochanego, wdarli się obcy ludzie, a on sam musiała uciekać i udał się do kliniki dla psychicznie chorych. Pozbawiona wieści Małgorzata nie straciła jednak wiary. By go uratować weszła w konszachty z diabłem, stała się czarownicą i królową szatańskiego balu. W nagrodę za poświecenie i odwagę Woland przywraca jej mistrza i ich losy zostają przesądzone.

Motyw kobiety w literaturze współczesnej

• Vladimir Nabokov, „Lolita” - tytułowa bohaterka powieści jest nimfetką. Była zmienna, kapryśna, bezczelna i niewychowana, prowokacyjna i „doświadczona” jak na swoje 12 lat. Ale również samotna i nieszczęśliwa. Spostrzegła, że Humbert ma do niej słabość i prowokowała go coraz bardziej. To ona doprowadziła do ich pierwszego pocałunku i zbliżenia seksualnego. Robiła to z chęci zabawy, spróbowania, być może sprawdzenia Humberta. Zauważyła, iż posiada wielką moc, jaką stanowi jej ciało i dzięki niemu może realizować swe cele. Lolita stanowiła dla niego obiekt kultu i fascynacji, swoisty fetysz, od którego nie można się uwolnić.

• Czesław Miłosz, „Orfeusz i Eurydyka” - Eurydyka sprawia, iż Orfeusz decyduje się na niewyobrażalny krok. Idze po nią do królestwa śmierci - Hadesu, co może skończyć się dla niego śmiercią. Eurydyka uczłowiecza, jest pocieszycielką. To ona napawała go optymizmem, mówiąc ze jest dobrym człowiekiem, choć sam uważał się za poetę o zimnym sercu, to ona nadawała sens jego życiu i jego sztuce, która z kolei zapewniała mu bezpieczeństwo. Mężczyzna staje się zależny od Kobiety, wydaje mu się, że wie co to miłość, dopóki owe uczucie nie musi przetrwać próby śmierci.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 - - 12 - - 13 - - 14 - - 15 - - 16 - - 17 - - 18 -