Jesteś w: Motyw kobiety

Motyw kobiety w literaturze, sztuce i filmie

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Motyw kobiety - wprowadzenie


Kobieta i kobiecość to temat, który od zawsze pasjonował wielu artystów, dla wielu z nich kobieta była inspiracją do stworzenia dzieła. Kobiety portretowano, rzeźbiono, opisywano. Występują w rożnych rolach. Bywają idealnymi istotami niosącymi ukojenie, lub demonami sprowadzającymi mękę, są kochane, uwielbiane i szanowane lub nienawidzone i potępiane.

Kobiety bardzo często występują u boku mężczyzn, są ich towarzyszkami, a także ich dopełnieniem. Ale zdarzają się również takie niewiasty, które są wrogami płci przeciwnej, uosobieniem chaosu wszechświata. Kobieta w literaturze, przez stulecie pozostającej domeną przede wszystkim mężczyzn, przedstawiana jest głownie jako kochanka, żona i matka, a także obiekt męskiego pożądania uwielbienia i zazdrości. Motyw kobiety jest nieodłączną częścią takich tematów, jak miłość, macierzyństwo, rodzina.

Liczne dzieła usiłują zgłębić kobiecą naturę. Większość oddaje zmienność oraz zagadkowość natury przedstawicielek płci pięknej. Kobieta nigdy nie odkrywa się w pełni przed mężczyzną i zawsze pozostawia ziarno tajemnicy. Posiada w sobie cechy zarówno dobre jak i złe, a to, jaka cecha w niej dominuje, zależy od wydarzeń, które miały miejsce w jej życiu.

Często do podjęcia radykalnej zmiany zmuszał ją los, wiedziała ze musi podjąć dane ryzyko dla dobra ogółu. Myślała wtedy przede wszystkim o bliźnich, zapominając o własnym szczęściu. Zdarzało się również, że kobieta całą swoją uwagę kierowała na siebie, stawała się egoistyczna i w podejmowanych decyzjach patrzyła na dobro własne i korzyści, które może osiągnąć.

W literaturze możemy spotkać się również z połączeniem obu tych portretów, mamy wtedy do czynienia z kobietą, która tylko w niektórych sytuacjach na pierwszym miejscu stawia dobro bliskich - dzieci, męża, a z natury jest egoistyczna i zachłanna, lub też odwrotnie przeważają w niej uczucia dobre, a złe są tylko drobnymi epizodami.

Literatura podsuwa wiele portretów kobiet. Na pierwszy plan wysuwają się pewne archetypy, które często goszczą na łamach literatury. Kobieta - anioł będąca ucieleśnieniem wszystkich cnót, będące marzeniem i istotą idealną.

Kobieta - demon, jednoznacznie zła, jednoznacznie potępiona, przybierająca często formę szkaradnej czarownicy. Ponadto kobieta - opiekunka domowego ogniska. Znakomicie odnajdująca się w patriarchalnej idylli, gdzie jej jedyną zajęciem jest doglądania kuchni i dzieci oraz usługiwanie mężczyźnie. Wydaje mi się jednak, że te wszystkie literackie portrety bohaterek są do bólu banalne, przewidywalne, a ich świat to wyraźny podział na czarne i białe. Na tym tle wyróżniają się jednak kobiety złożone, których natura obfituje w rażące sprzeczności i na ich przykładzie możemy podziwiać fascynujące oblicza kobiecej psychiki.

Motyw kobiety w literaturze


Obraz kobiety w antyku i Biblii


Biblia - Bóg ulepił kobietę z żebra mężczyzny. Z żebra, ponieważ leży ono blisko serca. Miało to ukazać nierozerwalny związek kobiety z mężczyzną. I tak kobieta została „wzięta” z mężczyzny, a więc od niego pochodzi. Bóg wypowiedział w gniewie słowa, które jednoznacznie określiły rolę kobiety w małżeństwie:
Obarczę cię niezmiernie wielkim trudem twej brzemienności, w bólu będziesz rodziła dzieci, ku twemu mężowi będziesz kierowała swe pragnienia, on zaś będzie panował nad tobą.


Ewa – imię pochodzące z języka hebrajskiego od rdzenia hawwa , co oznacza „dająca życie”. Ewa była pierwszą kobietą, towarzyszką Adama w raju i pramatką całej ludzkości. W Raju to waśnie ona okazała się tą, która przez swą ciekawość i chęć spróbowania czegoś nowego, pobawiła nas wiecznego szczęścia. Nie wystarczył jej rajski dobrobyt: nie mogła znieść myśli, że w edenie jest drzewo, na którym rosną zakazane owoce. Skuszona przez Szatana zerwała jeden z nich, posmakowała i dała go mężczyźnie. Cechami, które zgubiły Ewę były: nadmierna ciekawość, dociekliwość, a także chęć bycia kimś innym i nieufność wobec Boga. Jej karą miał być trud codziennej pracy, ból rodzenia dzieci i całkowite podporządkowywanie się woli męża.

Salome była ona córką Heroda Boethosa i jego żony Herodiady. To z jej winy został ścięty Jan Chrzciciel. Oczarowała swym tańcem Heroda Antypasa do tego stopnia, że obiecał spełnić jej prośbę, niezależnie od tego, jak byłaby ogromna. Jest jedyną kobietą zmysłową w Nowym Testamencie. Taniec Salome, jaki wykonała ona na przyjęciu u Heroda Antypasa, był bardzo uwodzicielski. Wykorzystana została przez matkę, gdyż ona sama była dość naiwną dziewczyną. Nie wiedziała, czego zażądać od Heroda. Poprosiła, więc swą matkę o radę. Stała się narzędziem śmierci w jej rękach.

W Nowym Testamencie Maryja posłusznie przyjęła wolę Boga. Niewątpliwie została ona wyróżniona przez Stwórcę. Pierwszą i najważniejszą rolą Maryi jest bycie matką. Została wybrana spośród wielu kobiet, a zatem jej fundamentalną tożsamością jest macierzyństwo. Jest ona obecna przy wszystkich ważnych chwilach w życiu Chrystusa. Maria Magdalena pochodziła z wioski Magdal, należała do uczniów Chrystusa. Jezus wypędził z niej siedem złych duchów. Zapewne po tym zdarzeniu dołączyła ona do Jego uczniów. Była wdzięczna Jezusowi za uratowanie życia.

Wszyscy Ewangeliści zgodnie twierdzą, że ona jako jedna z pierwszych dowiedziała się o zmartwychwstaniu Chrystusa. I to właśnie ona wezwała Apostołów. Jako pierwsza spotkała osobiście Zmartwychwstałego. On nakazał jej oznajmiać Dobrą Nowinę, dlatego też uważa się ją za pierwszą głosicielkę zbawienia. Maria Magdalena jest przykładem kobiecej wdzięczności za niesłychany dar, jakim było uwolnienie z opętania.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -  - 10 -  - 11 -  - 12 -  - 13 -  - 14 -  - 15 -  - 16 -  - 17 -  - 18 -