Jesteś w:
Motyw lagrów i łagrów
• „Pięć lat kacetu”, Stanisław Grzesiuk - książka pełna jest opisów trudów życia codziennego i problemów, z jakimi musieli radzić sobie więźniowie. Problemy takie, jak głód, chłód, bicie, choroby czy ciężka praca zostały opisane w prostym języku, przez co łatwo trafiają do odbiorcy. Grzesiuk był aż w trzech obozach, kolejno w Dachau, Mauthausen i Gusen. Jego życie nieraz „wisiało na włosku”. Przytłaczająca rzeczywistość nie stłumiła w nim jednak poczucia humoru. Już we wstępie do swojej książki zaznacza: „W swoim życiu w obozie zawsze starałem się być sprawiedliwy dla innych i dla samego siebie - starałem się, żeby nigdy nie popełnić czynu, który by osiadł plamą na moim sumieniu, a przez ludzi byłby traktowany jako czyn hańbiący.” Jednak bezwzględna walka o życie była ściśle związana z brutalnością, której nie sposób było uniknąć. Grzesiuk się z tym nie kryje, co więcej, nie rozumie ludzi, którzy w swoich wspomnieniach nie łączą z tym zagadnieniem własnej osoby.
• „Kołyma, mgła i mgła”, Ryszard Kapuściński - akcja rozgrywa się, jak wskazuje sam tytuł, na Kołymie, gdzie znajdowały się jedne z najcięższych rosyjskich obozów pracy. Autor wyróżnia szereg elementów prowadzących do fizycznej zagłady człowieka.
• „Refleksje z poczekalni do gazu”, Adolf Gawalewicz autor opisuje przerażający chłód, który nieodzownie towarzyszył codziennej pracy. Opowiada o pracy przy kopaniu rowu drenarskiego na Harmenzach. Więźniowie mieli na sobie tylko drewniane chodaki, cienkie spodnie i koszule. Ponadto stali po kilka godzin dziennie w lodowatej wodzie, tracąc czucie w kończynach. W takich warunkach szybko rozwijały się liczne choroby, np gruźlica czy malaria. Gawalewicz opisuje mechanizm działania głodnego człowieka. Każdy więzień posiadał metalową puszkę, która służyła do zaspokajania dwóch podstawowych potrzeb człowieka: jedzenia oraz do wydalania. Autor opisuje grę, która nosiła nazwę „w obozie zawsze biegiem”. Więźniowie musieli w biegu nosić ciężkie przedmioty takie jak drewno czy cegły. Na końcu liczono i znoszono trupy ludzi, którzy nie wytrzymali tej rozrywki ss-manów.
• „Warkoczyk”, Tadeusz Różewicz - utwór pochodzi z tomu poetyckiego „Pięć poematów”.. Jest to wzruszająca, oszczędna wyrazie relacja z odwiedzin dawnego obozu koncentracyjnego Oświęcimia. Stosy włosów zgolonych z głów skazańców, wśród których były dzieci, przerażają masowym okrucieństwem. Relacja podmiotu lirycznego przez swą zwyczajność i najprostsze stwierdzenia, że za taki „warkoczyk” dziewczęcy zwykle pociągają „niegrzeczni chłopcy” – w zestawieniu z faktem męczeńskiej śmierci dziecka budzi grozę i przerażenie, że mogły dziać się takie rzeczy. Brak komentarza emocjonalnego, powtarzane określenia: „uduszonych w komorach gazowych”, „uduszonych” przejmują potwornością swej prawdy. Poeta odwołuje się do wrażliwych czytelników, odsłania zbrodnie hitlerowców dotyczące masowego ludobójstwa.
• „Wierny Rusłan”, Gieorgij Władimow - utwór nie tylko, jak duża część innych powieści łagrowych, wstrząsającym świadectwem tamtych czasów, ale też najlepszą analizą totalitaryzmu, wszechstronnym portretem istoty zniewolonej, głębokim analitycznym opisem metod i stopni degradacji człowieka w sowieckiej rzeczywistości.
Temat łagrów i lagrów można potraktować wieloaspektowo. Przy jego uściśleniu należy zastanowić się nad jedną z możliwych form jego realizacji. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnie:
• Łagry i lagry w oczach pisarzy i poetów polskich. Przedstaw na przykładzie wybranych utworów.
• Obraz hitlerowskich obozów i sowieckich łagrów w literaturze XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
• Obraz łagrów i lagrów w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
• Obraz okrucieństw wojny na wybranych przykładach literatury lagrowej i łagrowej.
• Motyw zsyłki i katorgi w literaturze polskiej i obcej (temat zawęża krąg lektur do związanych z łagrami sowieckimi).
Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu.
Jednym z nich może być obozowa moralność i próby zachowania człowieczeństwa. W licznych utworach odnajdujemy rozmaite postawy bohaterów i reakcje na obozową rzeczywistość. Jedni za wszelką cenę pragnęli ocalić godność, inni zdolni byli do przestępstw i nagannych czynów, których z pewnością nie dopuściliby się na wolności. Tematy mogą zostać sformułowane następująco:
• Problemy moralne bohaterów prozy obozowej.
• Czy w świecie sowieckich łagrów możliwe jest zachowanie człowieczeństwa?
• Świat wartości więźniów łagrów i lagrów i ich odzwierciedlenie w literaturze.
• Świat obozów koncentracyjnych i łagrów, ratowanie człowieczeństwa w sytuacjach ekstremalnych.
• Łagry i ich mieszkańcy - charakterystyka i ocena tego świata w odniesieniu do wybranych odpowiednio utworów literackich.
Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:
• Próby ocalenia człowieczeństwa na przykładzie literatury łagrowej i lagrowej. Przedstaw temat na podstawie wybranych utworów literackich.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 -
Motyw lagrów i łagrów
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim
Spis treści
- Motyw łagrów i lagrów - wprowadzenie
- Motyw łagrów i lagrów w literaturze
- Motyw łagrów i lagrów - propozycje tematów wypracowań
- Motyw łagrów i lagrów - propozycje wstępów
- Motyw łagrów i lagrów - propozycje zakończeń
- Motyw łagrów i lagrów - literatura podmiotowa
- Motyw łagrów i lagrów - literatura przedmiotowa
• „Pięć lat kacetu”, Stanisław Grzesiuk - książka pełna jest opisów trudów życia codziennego i problemów, z jakimi musieli radzić sobie więźniowie. Problemy takie, jak głód, chłód, bicie, choroby czy ciężka praca zostały opisane w prostym języku, przez co łatwo trafiają do odbiorcy. Grzesiuk był aż w trzech obozach, kolejno w Dachau, Mauthausen i Gusen. Jego życie nieraz „wisiało na włosku”. Przytłaczająca rzeczywistość nie stłumiła w nim jednak poczucia humoru. Już we wstępie do swojej książki zaznacza: „W swoim życiu w obozie zawsze starałem się być sprawiedliwy dla innych i dla samego siebie - starałem się, żeby nigdy nie popełnić czynu, który by osiadł plamą na moim sumieniu, a przez ludzi byłby traktowany jako czyn hańbiący.” Jednak bezwzględna walka o życie była ściśle związana z brutalnością, której nie sposób było uniknąć. Grzesiuk się z tym nie kryje, co więcej, nie rozumie ludzi, którzy w swoich wspomnieniach nie łączą z tym zagadnieniem własnej osoby.
• „Kołyma, mgła i mgła”, Ryszard Kapuściński - akcja rozgrywa się, jak wskazuje sam tytuł, na Kołymie, gdzie znajdowały się jedne z najcięższych rosyjskich obozów pracy. Autor wyróżnia szereg elementów prowadzących do fizycznej zagłady człowieka.
• „Refleksje z poczekalni do gazu”, Adolf Gawalewicz autor opisuje przerażający chłód, który nieodzownie towarzyszył codziennej pracy. Opowiada o pracy przy kopaniu rowu drenarskiego na Harmenzach. Więźniowie mieli na sobie tylko drewniane chodaki, cienkie spodnie i koszule. Ponadto stali po kilka godzin dziennie w lodowatej wodzie, tracąc czucie w kończynach. W takich warunkach szybko rozwijały się liczne choroby, np gruźlica czy malaria. Gawalewicz opisuje mechanizm działania głodnego człowieka. Każdy więzień posiadał metalową puszkę, która służyła do zaspokajania dwóch podstawowych potrzeb człowieka: jedzenia oraz do wydalania. Autor opisuje grę, która nosiła nazwę „w obozie zawsze biegiem”. Więźniowie musieli w biegu nosić ciężkie przedmioty takie jak drewno czy cegły. Na końcu liczono i znoszono trupy ludzi, którzy nie wytrzymali tej rozrywki ss-manów.
• „Warkoczyk”, Tadeusz Różewicz - utwór pochodzi z tomu poetyckiego „Pięć poematów”.. Jest to wzruszająca, oszczędna wyrazie relacja z odwiedzin dawnego obozu koncentracyjnego Oświęcimia. Stosy włosów zgolonych z głów skazańców, wśród których były dzieci, przerażają masowym okrucieństwem. Relacja podmiotu lirycznego przez swą zwyczajność i najprostsze stwierdzenia, że za taki „warkoczyk” dziewczęcy zwykle pociągają „niegrzeczni chłopcy” – w zestawieniu z faktem męczeńskiej śmierci dziecka budzi grozę i przerażenie, że mogły dziać się takie rzeczy. Brak komentarza emocjonalnego, powtarzane określenia: „uduszonych w komorach gazowych”, „uduszonych” przejmują potwornością swej prawdy. Poeta odwołuje się do wrażliwych czytelników, odsłania zbrodnie hitlerowców dotyczące masowego ludobójstwa.
• „Wierny Rusłan”, Gieorgij Władimow - utwór nie tylko, jak duża część innych powieści łagrowych, wstrząsającym świadectwem tamtych czasów, ale też najlepszą analizą totalitaryzmu, wszechstronnym portretem istoty zniewolonej, głębokim analitycznym opisem metod i stopni degradacji człowieka w sowieckiej rzeczywistości.
Motyw łagrów i lagrów - propozycje tematów wypracowań
Temat łagrów i lagrów można potraktować wieloaspektowo. Przy jego uściśleniu należy zastanowić się nad jedną z możliwych form jego realizacji. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnie:
• Łagry i lagry w oczach pisarzy i poetów polskich. Przedstaw na przykładzie wybranych utworów.
• Obraz hitlerowskich obozów i sowieckich łagrów w literaturze XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
• Obraz łagrów i lagrów w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
• Obraz okrucieństw wojny na wybranych przykładach literatury lagrowej i łagrowej.
• Motyw zsyłki i katorgi w literaturze polskiej i obcej (temat zawęża krąg lektur do związanych z łagrami sowieckimi).
Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu.
Jednym z nich może być obozowa moralność i próby zachowania człowieczeństwa. W licznych utworach odnajdujemy rozmaite postawy bohaterów i reakcje na obozową rzeczywistość. Jedni za wszelką cenę pragnęli ocalić godność, inni zdolni byli do przestępstw i nagannych czynów, których z pewnością nie dopuściliby się na wolności. Tematy mogą zostać sformułowane następująco:
• Problemy moralne bohaterów prozy obozowej.
• Czy w świecie sowieckich łagrów możliwe jest zachowanie człowieczeństwa?
• Świat wartości więźniów łagrów i lagrów i ich odzwierciedlenie w literaturze.
• Świat obozów koncentracyjnych i łagrów, ratowanie człowieczeństwa w sytuacjach ekstremalnych.
• Łagry i ich mieszkańcy - charakterystyka i ocena tego świata w odniesieniu do wybranych odpowiednio utworów literackich.
Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:
• Próby ocalenia człowieczeństwa na przykładzie literatury łagrowej i lagrowej. Przedstaw temat na podstawie wybranych utworów literackich.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 -