Jesteś w:
Motyw matki
Definicja słowa matka jest wszystkim doskonale znana. Według „Słownika języka polskiego” matką nazywamy kobietę, która posiada własne dziecko. Matka pragnie wychować swoje pociechy na prawych, szlachetnych i uczciwych obywateli. Jest pierwszą osobą, do której zwracamy się z problemami, ale również dzielimy się z nią swoimi nie powodzeniami, szczęściem. To ona w głównej mierze kształtuje naszą osobowość, wpływając na to, kim będziemy w dorosłym życiu. A przede wszystkim ona sama wpływa na to, jak jej dzieci będą ją odbierać. Biologiczną matką jest ta kobieta, która urodzi potomstwo, ale to nie wystarczy, by kobieta czuła się spełniona w tej roli. Matka już od chwili narodzin dziecka otacza je miłością matczyną, cierpi jego cierpieniem, jest gotowa poświęcić się za nie. To czyni kobietę prawdziwą matką.
Nietrudno zauważyć, że w tekstach kultury odnajdujemy głównie stereotypowe obrazy matek - matka jest więc troskliwa, opiekuńcza, wyrozumiała i sprawiedliwa, to także zaradna gospodyni. Niewielu jest pisarzy bądź artystów, którzy zdecydowali się podważyć wyidealizowane cechy kochającej matki oraz przedstawić macierzyństwo jako trudne doświadczenie, z którym nie każda kobieta potrafi sobie poradzić.
Tymczasem miłość macierzyńska może mieć swoje negatywne oblicze - bywa przecież nadopiekuńcza, często niesprawiedliwa, okrutna i despotyczna. Zdarzają się również sytuację, gdy kobieta, która wydała na świat potomstwo, pozbawiona jest całkowicie instynktu macierzyńskiego. Chcąc w pełni zrealizować wybrany temat należy omówić zarówno zagadnienia umacniające stereotyp miłości matki jako czegoś niezachwianego, jak również przedstawić przykłady burzące tę wizję macierzyństwa.
• Mitologia – w kulturze politeistycznej pierwszą matkę spotykamy w micie „Narodziny świata”. Jest nią Gaja. Wyłoniła się, podobnie jak Uranos, z Chaosu. Nie wszystkie jej potomstwo było urodziwe, jednak jak wiemy, matka kocha wszystkie swoje dzieci. Nie mogąc patrzeć na cierpienie potomstwa i słuchać ich jęków dochodzących z Tartaru, namówiła Kronosa, swego najmłodszego syna, by okrutnego ojca pozbawił władzy. W greckich wierzeniach za zboża, płody ziemi, rolnictwo odpowiada bogini Demeter. Gdy Hades porwał do podziemi jej ukochaną córkę - Korę, bogini wpadła w rozpacz, w poszukiwaniu dziewczyny opuściła Olimp.
Ziemia stała się jałowa i przestała rodzić. Demeter opłakiwała zaginiona Korę. Demeter cierpi nie tylko z powodu nieobecności Kory, jej męka jest tym większa, że nie wie, co spotkało jej córkę, nie znalazła jej ciała, nikt z bogów nie udzielała jej żadnych informacji. Demeter szuka córki po całej ziemi, nie daje za wygraną. Nie może znieść myśli, że mogłaby zaprzestać poszukiwań, bo przez cały czas ma nadzieje, że jej dziecko żyje. Wówczas Zeus i Hades ustępują, choć nie mogą całkiem oddać Kory matce. Zawarto, więc kompromis. Kora dziewięć miesięcy spędza na ziemi z matką, a na trzy schodzi do męża, do podziemi. Wtedy życie na ziemi zamiera i panuje zima. Ale wiosną Kora powraca, a wraz z nią kiełkują nasiona i rodzi się życie. A tym samym odradza się szczęście i radość Demeter, która ma blisko swoją ukochaną córkę.
• Biblia - dzieło przedstawia dwa kontrastowe modele matki: Matkę Boską cierpiącą oraz Ewę pramatkę ludzi, grzeszną, ukaraną bólem rodzenia. Ewa to pierwsza matka i pierwsza kobieta, stworzona z żebra Adama, pierwsza towarzyszka mężczyzny, pierwsza kobieta, która dała życie. Ewa to symbol pramatki, kobiety, od której pochodzi życie na Ziemi. Pierwszymi synami Ewy byli Kain i Abel. Ewa była, więc jednocześnie matką pierwszego zbrodniarza. Maryja została wybrana przez Boga do poczęcia Zbawiciela. Towarzyszyła mu przez całe życie. Również w trakcie ostatniej drogi, drogi krzyżowej, nie opuszczała Go i cierpiała razem z Nim. Jej jedyny Syn został niesprawiedliwie oskarżony, okrutnie skatowany i ukrzyżowany. Matka była z Nim cały czas i towarzyszyła Mu w cierpieniu, stojąc pod krzyżem. Jej poświęcenie zostało wynagrodzone. Bóg wziął Ją do nieba w chwale i miłości.
• „Bogurodzica” - to najstarsza polska pieśń maryjna. W utworze podmiotem lirycznym jest lud, który zgodnie z średniowiecznym hierarchicznym porządkiem zwraca się do Maryi, jako do pośredniczki między nim a Bogiem i kieruje do niej modlitewne prośby o pomoc w otrzymaniu Bożej przychylności i wstawiennictwo u Jezusa Chrystusa. Matka Boska jest w tym utworze nie tylko Pośredniczką, ale również, a może przede wszystkim, matką Syna Bożego, wybraną i wysławioną przez Boga. Lud zwraca się do niej o pomoc, prosi o wstawiennictwo, zbawienie oraz szczęśliwe życie, gdyż jest Ona wybrana i wielbiona przez samego Boga.
• „Posłuchajcie, bracia miła...” („Lament świętokrzyski”) - to utwór, który pochodzi z ok. 1470 roku i należy do najstarszych zabytków polskiej poezji religijnej. Podmiotem lirycznym w utworze jest Matka Boża. Utwór ma formę monologu Maryi stojącej pod krzyżem, na którym wisi jej syn, Jezus. Utwór rozpoczyna się apostrofą Maryi do wszystkich ludzi, w której wyraża ona żal, rozpacz. Matka Chrystusa chce się poskarżyć na niesprawiedliwe zabójstwo jej syna i chce, aby ludzie wysłuchali jej historii. Cierpiąca kobieta podkreśla, że Chrystus był jej jedynym synem, tym większa jest jej strata. Prosi słuchaczy o współcierpienie z nią. Podmiot liryczny opisuje scenę ostatnich chwil Jezusa, zwraca uwagę, że Jego śmierci towarzyszyły ból i męka. Maryja wyraża swoją miłość do Chrystusa. Chciałaby ulżyć mu w niedoli (podeprzeć jego opadającą głowę, wytrzeć krew na ciele, dać pić, pomóc Mu w cierpieniu), ale nie może – jest bezradna w chwili Jego konania. Syn był dla niej najważniejszy, dlatego Jego śmierć jest dla niej utratą nadziei życiowej. Matka błaga go, aby przemówił do niej i dodał jej otuchy w tym cierpieniu. Podmiot liryczny zwraca się do wszystkich matek, ponieważ jedynie one mogą zrozumieć, wyobrazić sobie ból i cierpienie matki spowodowane śmiercią dziecka. Następnie kobieta utożsamia się z nimi i życzy im, aby nigdy nie spotkało je takie cierpienie, jakiego ona doznała.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -
Motyw matki
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimMotyw matki - wprowadzenie
Definicja słowa matka jest wszystkim doskonale znana. Według „Słownika języka polskiego” matką nazywamy kobietę, która posiada własne dziecko. Matka pragnie wychować swoje pociechy na prawych, szlachetnych i uczciwych obywateli. Jest pierwszą osobą, do której zwracamy się z problemami, ale również dzielimy się z nią swoimi nie powodzeniami, szczęściem. To ona w głównej mierze kształtuje naszą osobowość, wpływając na to, kim będziemy w dorosłym życiu. A przede wszystkim ona sama wpływa na to, jak jej dzieci będą ją odbierać. Biologiczną matką jest ta kobieta, która urodzi potomstwo, ale to nie wystarczy, by kobieta czuła się spełniona w tej roli. Matka już od chwili narodzin dziecka otacza je miłością matczyną, cierpi jego cierpieniem, jest gotowa poświęcić się za nie. To czyni kobietę prawdziwą matką.
Nietrudno zauważyć, że w tekstach kultury odnajdujemy głównie stereotypowe obrazy matek - matka jest więc troskliwa, opiekuńcza, wyrozumiała i sprawiedliwa, to także zaradna gospodyni. Niewielu jest pisarzy bądź artystów, którzy zdecydowali się podważyć wyidealizowane cechy kochającej matki oraz przedstawić macierzyństwo jako trudne doświadczenie, z którym nie każda kobieta potrafi sobie poradzić.
Tymczasem miłość macierzyńska może mieć swoje negatywne oblicze - bywa przecież nadopiekuńcza, często niesprawiedliwa, okrutna i despotyczna. Zdarzają się również sytuację, gdy kobieta, która wydała na świat potomstwo, pozbawiona jest całkowicie instynktu macierzyńskiego. Chcąc w pełni zrealizować wybrany temat należy omówić zarówno zagadnienia umacniające stereotyp miłości matki jako czegoś niezachwianego, jak również przedstawić przykłady burzące tę wizję macierzyństwa.
Motyw matki w literaturze
• Mitologia – w kulturze politeistycznej pierwszą matkę spotykamy w micie „Narodziny świata”. Jest nią Gaja. Wyłoniła się, podobnie jak Uranos, z Chaosu. Nie wszystkie jej potomstwo było urodziwe, jednak jak wiemy, matka kocha wszystkie swoje dzieci. Nie mogąc patrzeć na cierpienie potomstwa i słuchać ich jęków dochodzących z Tartaru, namówiła Kronosa, swego najmłodszego syna, by okrutnego ojca pozbawił władzy. W greckich wierzeniach za zboża, płody ziemi, rolnictwo odpowiada bogini Demeter. Gdy Hades porwał do podziemi jej ukochaną córkę - Korę, bogini wpadła w rozpacz, w poszukiwaniu dziewczyny opuściła Olimp.
Ziemia stała się jałowa i przestała rodzić. Demeter opłakiwała zaginiona Korę. Demeter cierpi nie tylko z powodu nieobecności Kory, jej męka jest tym większa, że nie wie, co spotkało jej córkę, nie znalazła jej ciała, nikt z bogów nie udzielała jej żadnych informacji. Demeter szuka córki po całej ziemi, nie daje za wygraną. Nie może znieść myśli, że mogłaby zaprzestać poszukiwań, bo przez cały czas ma nadzieje, że jej dziecko żyje. Wówczas Zeus i Hades ustępują, choć nie mogą całkiem oddać Kory matce. Zawarto, więc kompromis. Kora dziewięć miesięcy spędza na ziemi z matką, a na trzy schodzi do męża, do podziemi. Wtedy życie na ziemi zamiera i panuje zima. Ale wiosną Kora powraca, a wraz z nią kiełkują nasiona i rodzi się życie. A tym samym odradza się szczęście i radość Demeter, która ma blisko swoją ukochaną córkę.
• Biblia - dzieło przedstawia dwa kontrastowe modele matki: Matkę Boską cierpiącą oraz Ewę pramatkę ludzi, grzeszną, ukaraną bólem rodzenia. Ewa to pierwsza matka i pierwsza kobieta, stworzona z żebra Adama, pierwsza towarzyszka mężczyzny, pierwsza kobieta, która dała życie. Ewa to symbol pramatki, kobiety, od której pochodzi życie na Ziemi. Pierwszymi synami Ewy byli Kain i Abel. Ewa była, więc jednocześnie matką pierwszego zbrodniarza. Maryja została wybrana przez Boga do poczęcia Zbawiciela. Towarzyszyła mu przez całe życie. Również w trakcie ostatniej drogi, drogi krzyżowej, nie opuszczała Go i cierpiała razem z Nim. Jej jedyny Syn został niesprawiedliwie oskarżony, okrutnie skatowany i ukrzyżowany. Matka była z Nim cały czas i towarzyszyła Mu w cierpieniu, stojąc pod krzyżem. Jej poświęcenie zostało wynagrodzone. Bóg wziął Ją do nieba w chwale i miłości.
• „Bogurodzica” - to najstarsza polska pieśń maryjna. W utworze podmiotem lirycznym jest lud, który zgodnie z średniowiecznym hierarchicznym porządkiem zwraca się do Maryi, jako do pośredniczki między nim a Bogiem i kieruje do niej modlitewne prośby o pomoc w otrzymaniu Bożej przychylności i wstawiennictwo u Jezusa Chrystusa. Matka Boska jest w tym utworze nie tylko Pośredniczką, ale również, a może przede wszystkim, matką Syna Bożego, wybraną i wysławioną przez Boga. Lud zwraca się do niej o pomoc, prosi o wstawiennictwo, zbawienie oraz szczęśliwe życie, gdyż jest Ona wybrana i wielbiona przez samego Boga.
• „Posłuchajcie, bracia miła...” („Lament świętokrzyski”) - to utwór, który pochodzi z ok. 1470 roku i należy do najstarszych zabytków polskiej poezji religijnej. Podmiotem lirycznym w utworze jest Matka Boża. Utwór ma formę monologu Maryi stojącej pod krzyżem, na którym wisi jej syn, Jezus. Utwór rozpoczyna się apostrofą Maryi do wszystkich ludzi, w której wyraża ona żal, rozpacz. Matka Chrystusa chce się poskarżyć na niesprawiedliwe zabójstwo jej syna i chce, aby ludzie wysłuchali jej historii. Cierpiąca kobieta podkreśla, że Chrystus był jej jedynym synem, tym większa jest jej strata. Prosi słuchaczy o współcierpienie z nią. Podmiot liryczny opisuje scenę ostatnich chwil Jezusa, zwraca uwagę, że Jego śmierci towarzyszyły ból i męka. Maryja wyraża swoją miłość do Chrystusa. Chciałaby ulżyć mu w niedoli (podeprzeć jego opadającą głowę, wytrzeć krew na ciele, dać pić, pomóc Mu w cierpieniu), ale nie może – jest bezradna w chwili Jego konania. Syn był dla niej najważniejszy, dlatego Jego śmierć jest dla niej utratą nadziei życiowej. Matka błaga go, aby przemówił do niej i dodał jej otuchy w tym cierpieniu. Podmiot liryczny zwraca się do wszystkich matek, ponieważ jedynie one mogą zrozumieć, wyobrazić sobie ból i cierpienie matki spowodowane śmiercią dziecka. Następnie kobieta utożsamia się z nimi i życzy im, aby nigdy nie spotkało je takie cierpienie, jakiego ona doznała.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -