Jesteś w: Motyw przemiany

Motyw przemiany

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


• Problemem przemiany zajmowano się w socjologii. Arnold Van Gennep dowodzi, że wszystkie obrzędy przejścia, przemiany, posiadają trzy fazy: oddzielenie, marginalizacja (albo limen, po łacinie próg) i ponowne włączenie. Pierwsza faza obejmuje symboliczne zachowania oznaczające odłączenie jednostki od wcześniej zajmowanej pozycji w jakiejś grupie, podczas etapu liminalnego, osobę charakteryzuje dwuznaczność, nie ma ona żadnych atrybutów przeszłego lub nadchodzącego stanu.

A. Motyw przemiany bohatera literackiego. Omów na wybranych przykładach.

Przykład wstępu:

Przemiana jest wpisana w porządek świata i życie człowieka. Każdy z nas potrzebuje zmian. Jedni lubią przemiany zewnętrzne, zmieniają często ubiór, fryzurę; eksperymentują, udoskonalając własne ciało. Często chcąc tym samym zakryć swoje wnętrze, np. różne problemy czy własne niepowodzenia. Jednak niezależnie od tego każdy człowiek przechodzi metamorfozy wewnętrzne, które są widoczne dla otoczenia. Na przestrzeni życia stajemy się inni, nabieramy nowego stosunku do siebie i otoczenia, zbieramy doświadczenia, poznajemy świat. Przemiana wewnętrzna człowieka trwa nieustannie, niezelżenie od tego czy zdajemy sobie z niej sprawę. Prawdę te doskonale wykorzystali w swoich utworach twórcy, ukazując rozwój wewnętrzny poszczególnych bohaterów w trakcie rozwoju akcji.

B. Sens przemiany bohatera literackiego. Omów na wybranych przykładach.

Przykład wstępu:

Metamorfoza to proces, który może być mniej lub bardziej świadomy. Jest to pewnego rodzaju proces rozwoju. O wiele bardziej istotna jest przemiana, która dokonuje się w człowieku stale i nie sposób ustalić początku ani końca tego procesu. Ludzkie ciało nieustannie ulega ewolucji z punktu widzenia biologicznego. Myślę, że podobnie dzieje się z naszym życiem wewnętrznym w ciągu całego naszego bytu na Ziemi. Przebieg przemiany wewnętrznej nie jest procesem łatwym, czasem trzeba wielu lat pracy nad sobą, bądź też jakiegoś dramatycznego wydarzenia, aby zmienić naszą osobowość. Tak więc widać jasno, że przemiana wewnętrzna jest integralną częścią życia każdego człowieka. Toteż nic dziwnego, że tak często motyw ten pojawia się na kartach utworów literackich różnych epok.

Motyw przemiany - tematy wypracowań


Temat przemiany można potraktować wieloaspektowo. Przy jego uściśleniu należy zastanowić się nad jedną z możliwych form jego realizacji. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnikowo:

• Motyw przemiany bohatera literackiego. Omów na wybranych przykładach.
• Motyw przemiany wewnętrznej w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
• Przemiana wewnętrzna bohatera literackiego. Przedstaw na przykładzie wybranych kreacji.
• Negatywne i pozytywne metamorfozy bohaterów. Omów na przykładzie wybranych utworów literackich.

Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu.

Innym sposobem ujęcia motywu przemiany jest ukazanie jej sensu, znaczenia:

• Metamorfoza bohatera literackiego i jej sens w literaturze. Omów sposoby ich przedstawienia i funkcje w wybranych utworach.
• Sens przemiany bohatera literackiego. Omów na wybranych przykładach.

Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:

• Przemiana wewnętrzna jako motyw określający osobowość bohatera. Podaj na wybranych przykładach.

We wszystkich wymienionych tematach prezentacji uwagę zwrócić należy na to, co sugeruje jego sformułowanie. Może pojawić się wymóg sięgnięcia do różnych lub wybranych epok.

Określenie problemu – teza

Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.

Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”:

• Człowiek przez całe swoje życie ulega przemianom, co świadczy o jego dynamicznej naturze.
• Motyw przemiany bohatera często pojawia się na kartach utworów literackich różnych epok.
• Przemiana jest wpisana w porządek świata i życie człowieka.
• Każdy człowiek przechodzi metamorfozy wewnętrzne, które są widoczne dla otoczenia.

Teza może wskazywać również na jej pozytywny bądź negatywny charakter:

• Przemiana ukazana w utworach jest częściej przemianą pozytywną, a to dlatego, że taka jest bardziej widoczna i trwała.
• Wewnętrzna przemiana nie zawsze nobilitowała jednak bohaterów literackich. Często zmieniali się oni na gorsze.
• Wielu bohaterów literackich przechodziło wewnętrzną przemianę. Nie zawsze nobilitowała ona postaci.

Wśród innych tez możemy m.in. wyróżnić:

• Metamorfoza oznacza nowy początek i jest istotna w rozpatrywaniu motywów literackich.

Przy precyzowaniu tezy można także zawęzić okres literacki, którego dotyczyć będzie praca.

Motyw przemiany - propozycje zakończenia


strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -