Jesteś w:
Motyw rycerza
• „Ogniem i mieczem”, Henryk Sienkiewicz - wzorcem rycerza w powieści jest przede wszystkim czołowa postać - Jan Skrzetuski. To ideał Polaka, rycerza i chrześcijanina, który sprawdza się przede wszystkim w działaniu. To człowiek zdecydowany, dynamiczny ale zarazem wrażliwy i niezwykle szlachetny. Charakteryzują go cechy typowe dla najlepszych średniowiecznych wzorców rycerskich, czyli siła i sprawność fizyczna, które pozwalają mu na dokonywanie niezwykłych czynów oraz rycerskie bohaterstwo i brawurę. Sienkiewicz kreśląc postać Skrzetuskiego uświetnia go poprzez jego heroizm moralny, wierności wobec ojczyzny i ofierze złożonej z ambicji oraz pomyślności osobistej. Najważniejszym obowiązkiem jest dla niego służba ojczyźnie. Mimo wewnętrznych sprzeczności Skrzetuski rusza w pole by walczyć z wrogiem mimo, że jego ukochana jest w niebezpieczeństwie. Nawet w najtrudniejszej dla siebie chwili uznaje pierwszeństwo służby ojczyźnie. Od pierwszych do ostatnich stron powieści Skrzetuskiego charakteryzuje: wierność wobec króla i ojczyzny, nieugięta wola walki z wrogiem oraz niezachwiana wiara w to, że walka ta zakończy się zwycięstwem. Honor nie pozwolił mu skorzystać z propozycji Chmielnickiego, która uwolniła by go z niewoli. Jest on wcieleniem cech wielkiego duchem rycerza chrześcijańskiego, dla którego nienaruszalne są takie wartości jak: Bóg, honor, ojczyzna, którym służy całe swoje życie.
• „Wesele”, Stanisław Wyspiański - w dramacie pojawia się postać rycerza - Zawiszy Czarnego. Symbolizuje on wspaniałą przeszłość polskiego narodu, tęsknotę młodopolskiego poety za czynem i potrzebą działania. Rycerz miał swoje pierwowzory zarówno w malarstwie Jana Matejki, jak i w literaturze, a mianowicie w utworze Kazimierza Przerwy-Tetmajera Zawisza Czarny. Jawi się Poecie w związku z jego marzeniami o napisaniu wielkiego poematu historycznego. Podczas tej konfrontacji, Poeta uświadamia sobie, że marnuje talent, zajmując się poezją nastrojową. Za podniesioną przyłbicą Rycerza kryje się pustka, będąca symbolem krótkotrwałego zapału Poety. Rycerz jest odzwierciedleniem marzeń dekadenta, jednocześnie obnaża jego niezdolność do działania. Wyspiański wprowadzając postać średniowiecznego Rycerza, znanego z bohaterstwa, chciał udowodnić współczesnym sobie, iż w narodzie zaginął duch walki i czynu.
• „Rycerz”, Krzysztof Kamil Baczyński - autor nawiązuje tu do etosu rycerza „gór zapomnianych, zawsze sennego”, wędrującego przez poorany wojną świat dwudziestego wieku. Utwór rysuje przed naszymi oczyma jakby kryzys rycerstwa. Autor nie znajduje dawnych zwyczajów, wartości, szlachetnych ideałów. Jego miecz broniący słabych jest zardzewiały, mówi: „Jestem rycerz – Boga zamyślenie”. Ostatecznie wciąż ma nadzieje na swą skuteczność wierzy w zmartwychwstanie dawnych wartości.
• „Przesłanie Pana Cogito”, Zbigniew Herbert - autor ukazuje współczesny „kodeks rycerski”. Poeta dał wskazówki zachowań i przekazał mądrość życiową. Głównym przesłaniem jest wezwanie do heroizmu, bezinteresownego działania, w którym nie będziemy oczekiwali nagrody. Należy mieć umiar, nie poddawać się pokusom, dać świadectwo życia i swojego postępowania. „Idź wyprostowany wśród tych co na kolanach / wśród odwróconych plecami i obalonych w proch”. Najważniejsza jest duma i godność nawet w sytuacjach kryzysowych. Autor nawołuje do odwagi. Tłumaczy, że kiedy rozum nie daje nam wskazówek i gdy z góry jesteśmy przegrani. Należy być wiernym ideałom nawet w obliczu śmierci lub poniżenia, zachować godność, skromność, wrażliwość, miłość, przeciwstawiać się złu. Człowiek porównywany jest do legendarnych rycerzy: Rolanda, Gilgamesza, Hektora.
Malarstwo:
• Matejko Jan, „Bitwa pod Grunwaldem” - pracę nad obrazem malarz podjął w obliczu narastającej potęgi Niemiec, ponownie zjednoczonych w Rzeszę i nasilających się prześladowań Polaków w zaborze pruskim. Matejko chciał nie tylko ilustrować minione wydarzenia, ale także współtworzyć wciąż żywą siłę narodu. Obraz jest nasycony wieloma aluzjami i znakami. Autor wprowadza rekwizyty z różnych epok o różnym znaczeniu symbolicznym. Dużą wagę przykłada do postaci historycznych. Wszystkie są obecne na obrazie i każda posiada swoje ukryte znaczenie.
Film:
• „Krzyżacy” Aleksander Ford – w filmie widzimy jazdę polską w natarciu oraz wojska krzyżackie wychodzące im na przeciw. Można śmiało stwierdzić, że cała produkcja wymagała ogromnego wysiłku od polskiej kinematografii. Reżyser pokazuje kolejne walki między rycerzami, unika jednak pokazania bitwy w całości. Niezapomniana jest rola Jagiełły, który jako świetny strateg na bieżąco wydaje rozkazy. Autorzy filmu momentami odchodzą od książkowego pierwowzoru.
• „Potop” Jerzy Hoffman - w filmie widzimy między innymi fragment walk o Jasną Górę. Twórcy filmu wprowadzają niepowtarzalny klimat. Szczególny akcent został położony na ofiarną walkę obrońców Jasnej Góry. Reżyser skupia się na „pojedynku artyleryjskim” walczących stron. Przechodząca procesja symbolizuje oddanie twierdzy pod opiekę Boga. Śpiewy duchownych, żołnierze ginący na murach i liczne eksplozje podkreślają tragizm i bezradność obrony. Doskonałe efekty specjalne, muzyka, gra aktorów sprawiają, że widz staje się niemalże uczestnikiem bitwy. Na uwagę zasługują też wiernie oddane kreacje najbardziej znanych rycerzy Rzeczypospolitej – Wołodyjowskiego, Zagłoby, Kmicica.
• „Troja”, Wolfgang Petersen – film jest luźną adaptacją starożytnego eposu heroicznego. Liczne sceny batalistyczne ukazują potęgę wojsk starożytnych, ich siłę i spryt, umiejętność strategii i podstępnego działania, które zastąpiły doskonałość broni używanej w czasach późniejszych. Widok błyszczących w słońcu zbroi, hełmów, tarcz dających osłonę przed ugodzeniem oraz zapierające dech w piersiach obrazy walki wręcz przenoszą nas w świat IX w. p. n. e. i uczą historii.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -
Motyw rycerza
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim• „Ogniem i mieczem”, Henryk Sienkiewicz - wzorcem rycerza w powieści jest przede wszystkim czołowa postać - Jan Skrzetuski. To ideał Polaka, rycerza i chrześcijanina, który sprawdza się przede wszystkim w działaniu. To człowiek zdecydowany, dynamiczny ale zarazem wrażliwy i niezwykle szlachetny. Charakteryzują go cechy typowe dla najlepszych średniowiecznych wzorców rycerskich, czyli siła i sprawność fizyczna, które pozwalają mu na dokonywanie niezwykłych czynów oraz rycerskie bohaterstwo i brawurę. Sienkiewicz kreśląc postać Skrzetuskiego uświetnia go poprzez jego heroizm moralny, wierności wobec ojczyzny i ofierze złożonej z ambicji oraz pomyślności osobistej. Najważniejszym obowiązkiem jest dla niego służba ojczyźnie. Mimo wewnętrznych sprzeczności Skrzetuski rusza w pole by walczyć z wrogiem mimo, że jego ukochana jest w niebezpieczeństwie. Nawet w najtrudniejszej dla siebie chwili uznaje pierwszeństwo służby ojczyźnie. Od pierwszych do ostatnich stron powieści Skrzetuskiego charakteryzuje: wierność wobec króla i ojczyzny, nieugięta wola walki z wrogiem oraz niezachwiana wiara w to, że walka ta zakończy się zwycięstwem. Honor nie pozwolił mu skorzystać z propozycji Chmielnickiego, która uwolniła by go z niewoli. Jest on wcieleniem cech wielkiego duchem rycerza chrześcijańskiego, dla którego nienaruszalne są takie wartości jak: Bóg, honor, ojczyzna, którym służy całe swoje życie.
• „Wesele”, Stanisław Wyspiański - w dramacie pojawia się postać rycerza - Zawiszy Czarnego. Symbolizuje on wspaniałą przeszłość polskiego narodu, tęsknotę młodopolskiego poety za czynem i potrzebą działania. Rycerz miał swoje pierwowzory zarówno w malarstwie Jana Matejki, jak i w literaturze, a mianowicie w utworze Kazimierza Przerwy-Tetmajera Zawisza Czarny. Jawi się Poecie w związku z jego marzeniami o napisaniu wielkiego poematu historycznego. Podczas tej konfrontacji, Poeta uświadamia sobie, że marnuje talent, zajmując się poezją nastrojową. Za podniesioną przyłbicą Rycerza kryje się pustka, będąca symbolem krótkotrwałego zapału Poety. Rycerz jest odzwierciedleniem marzeń dekadenta, jednocześnie obnaża jego niezdolność do działania. Wyspiański wprowadzając postać średniowiecznego Rycerza, znanego z bohaterstwa, chciał udowodnić współczesnym sobie, iż w narodzie zaginął duch walki i czynu.
• „Rycerz”, Krzysztof Kamil Baczyński - autor nawiązuje tu do etosu rycerza „gór zapomnianych, zawsze sennego”, wędrującego przez poorany wojną świat dwudziestego wieku. Utwór rysuje przed naszymi oczyma jakby kryzys rycerstwa. Autor nie znajduje dawnych zwyczajów, wartości, szlachetnych ideałów. Jego miecz broniący słabych jest zardzewiały, mówi: „Jestem rycerz – Boga zamyślenie”. Ostatecznie wciąż ma nadzieje na swą skuteczność wierzy w zmartwychwstanie dawnych wartości.
• „Przesłanie Pana Cogito”, Zbigniew Herbert - autor ukazuje współczesny „kodeks rycerski”. Poeta dał wskazówki zachowań i przekazał mądrość życiową. Głównym przesłaniem jest wezwanie do heroizmu, bezinteresownego działania, w którym nie będziemy oczekiwali nagrody. Należy mieć umiar, nie poddawać się pokusom, dać świadectwo życia i swojego postępowania. „Idź wyprostowany wśród tych co na kolanach / wśród odwróconych plecami i obalonych w proch”. Najważniejsza jest duma i godność nawet w sytuacjach kryzysowych. Autor nawołuje do odwagi. Tłumaczy, że kiedy rozum nie daje nam wskazówek i gdy z góry jesteśmy przegrani. Należy być wiernym ideałom nawet w obliczu śmierci lub poniżenia, zachować godność, skromność, wrażliwość, miłość, przeciwstawiać się złu. Człowiek porównywany jest do legendarnych rycerzy: Rolanda, Gilgamesza, Hektora.
Motyw rycerza w malarstwie i filmie
Malarstwo:
• Matejko Jan, „Bitwa pod Grunwaldem” - pracę nad obrazem malarz podjął w obliczu narastającej potęgi Niemiec, ponownie zjednoczonych w Rzeszę i nasilających się prześladowań Polaków w zaborze pruskim. Matejko chciał nie tylko ilustrować minione wydarzenia, ale także współtworzyć wciąż żywą siłę narodu. Obraz jest nasycony wieloma aluzjami i znakami. Autor wprowadza rekwizyty z różnych epok o różnym znaczeniu symbolicznym. Dużą wagę przykłada do postaci historycznych. Wszystkie są obecne na obrazie i każda posiada swoje ukryte znaczenie.
Film:
• „Krzyżacy” Aleksander Ford – w filmie widzimy jazdę polską w natarciu oraz wojska krzyżackie wychodzące im na przeciw. Można śmiało stwierdzić, że cała produkcja wymagała ogromnego wysiłku od polskiej kinematografii. Reżyser pokazuje kolejne walki między rycerzami, unika jednak pokazania bitwy w całości. Niezapomniana jest rola Jagiełły, który jako świetny strateg na bieżąco wydaje rozkazy. Autorzy filmu momentami odchodzą od książkowego pierwowzoru.
• „Potop” Jerzy Hoffman - w filmie widzimy między innymi fragment walk o Jasną Górę. Twórcy filmu wprowadzają niepowtarzalny klimat. Szczególny akcent został położony na ofiarną walkę obrońców Jasnej Góry. Reżyser skupia się na „pojedynku artyleryjskim” walczących stron. Przechodząca procesja symbolizuje oddanie twierdzy pod opiekę Boga. Śpiewy duchownych, żołnierze ginący na murach i liczne eksplozje podkreślają tragizm i bezradność obrony. Doskonałe efekty specjalne, muzyka, gra aktorów sprawiają, że widz staje się niemalże uczestnikiem bitwy. Na uwagę zasługują też wiernie oddane kreacje najbardziej znanych rycerzy Rzeczypospolitej – Wołodyjowskiego, Zagłoby, Kmicica.
• „Troja”, Wolfgang Petersen – film jest luźną adaptacją starożytnego eposu heroicznego. Liczne sceny batalistyczne ukazują potęgę wojsk starożytnych, ich siłę i spryt, umiejętność strategii i podstępnego działania, które zastąpiły doskonałość broni używanej w czasach późniejszych. Widok błyszczących w słońcu zbroi, hełmów, tarcz dających osłonę przed ugodzeniem oraz zapierające dech w piersiach obrazy walki wręcz przenoszą nas w świat IX w. p. n. e. i uczą historii.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -