Jesteś w:
Kamizelka
Bolesław Prus swoją twórczość rozpoczął od nowelistyki. Małe formy prozatorskie tworzył przez całe życie, chociaż szczególny ich rozwój przypada niewątpliwie na lata 70. oraz 80. XIX wieku. Pierwszy tom opowiadań i nowel został wydany w 1881 r., autor spośród pięćdziesięciu napisanych już utworów wybrał i opublikował jedynie pięć. W 1885 roku został opublikowany tom zatytułowany „Szkice i obrazki”, a w nim między innymi „Kamizelka”.
Pierwotnie „Kamizelka” została ogłoszona drukiem w 1882 roku w piśmie „Nowiny”, dzienniku wydawanym w Warszawie w latach 1878–1883, którego redaktorem był między innymi Bolesław Prus. „Nowiny” uchodziły za radykalno-postępowy organ pozytywistów, ponieważ głosiły postęp gospodarczo-ekonomiczny i społeczny oraz powszechną oświatę.
W noweli odnajdziemy elementy autobiograficzne. W pierwszym zdaniu narrator wspomina o dramacie pisanym w gimnazjum na lekcjach łaciny. Ten dramat istniał naprawdę. Nosił tytuł Encyklopedyści. Rękopis sztuki podpisany był pseudonimem z młodych lat Głowackiego – Jan w Oleju.
W noweli „Kamizelka” mamy dokładnie zakreślony czas akcji – od kwietnia, kiedy pan i pani wprowadzają się do nowego mieszkania, do początku listopada, kiedy wdowa opuszcza lokum. W międzyczasie dowiadujemy się, że w lipcu młodych opuściła służąca, a także że wówczas rozchorował się mężczyzna. Czas, w którym narrator opowiada historię małżeństwa to najprawdopodobniej zima, gdyż pada wówczas śnieg.
Czas akcji jest współczesny Bolesławowi Prusowi. Świadczy o tym m.in. lektura „Kuriera Świątecznego” przez pana, które to pismo ukazywało się w II połowie XIX wieku i na początku wieku XX (należy pamiętać o dacie publikacji noweli – 1882 rok).
Miejscem akcji jest warszawska czynszowa kamienica. Wspomniane są także warszawskie Łazienki i Ogród Botaniczny, gdzie małżeństwo chodziło na niedzielne spacery.
Tytuł „Kamizelka” określa główny element wokół którego rozgrywać się będzie akcja utworu (zgodnie z zasadą „sokoła”). Kamizelka to przede wszystkim część garderoby, która nosił codziennie bohater. Jednak podczas choroby nabrała ona symbolicznego znaczenia – jej rozmiar pokazywał na postęp choroby, zaś zabiegi męża i żony świadczyły o ich wielkim uczuciu, o bezgranicznym oddaniu. Zwężanie kamizelki symbolizuje w noweli upływ czasu, jaki pozostał do śmierci. Pan był przekonany, że będzie chudł „do końca”.
Kamizelka pojawia się w utworze na trzech płaszczyznach. Stanowi jeden z elementów zbioru narratora, który przypomina mu smutną, bolesną i tragiczną historię małżeńskiej pary. Kamizelka to także przedmiot, który narrator kupił od handlarza starzyzną, to ostatnia rzecz jakiej pozbyła się żona przed opuszczeniem mieszkania. Przede wszystkim jednak kamizelka pojawia się w związku z historią choroby męża. Jest symbolem ich losu – tragicznego, a jednak pełnego miłości. Motyw kamizelki spaja trzy wątki noweli stanowiąc o jej przejrzystości gatunkowej. Od wspomnienia o niej rozpoczyna się utwór, przedmiot ten pojawia się także w zakończeniu.
Nowela Prusa „Kamizelka” ma budowę ramową – spaja ją przewodni motyw kamizelki, który pojawia się w kilkunastu fragmentach utworu. Rozgrywa się on na dwóch płaszczyznach – pierwszą stanowi opowieść narratora o swej pasji zbieracza i jej celu, a także o tym jak wszedł w posiadanie kamizelki. Druga dotyczy już tragicznej historii małżeństwa – sąsiadów narratora, mieszkańców warszawskiej kamienicy. Obserwuje on życie pary przez kolejnych kilka miesięcy.
W utworze wykorzystany został zabieg retrospekcji. Narrator opowiada historię, która wydarzyła się wcześniej, nie wiemy kiedy. Pretekstem do wspomnień jest przedmiot – kamizelka wywołujący smutne reminiscencje.
Elementem kompozycyjnym spajającym całość jest kamizelka. Użycie symbolicznego przedmiotu nawiązuje do „teorii sokoła” (od tytułu utworu „Sokół” Boccaccia). Zakłada on normy na jakich powinna zostać oparta klasyczna nowela. Jednym z założeń jest zbudowanie akcji wokół jednego przedmiotu. Nowela „Kamizelka” jest najlepszą polską realizacją tych założeń – kamizelka występuje już w tytule utworu, jest pretekstem do snucia opowieści, występuje jako element ją wieńczący zarówno w znaczeniu dosłownym, jak i symbolicznym.
„Kamizelka” ze względu na założenie autora ma złożoną narrację. W noweli występuje narrator pierwszoosobowy. Mówi o sobie, iż zbiera wspomnienia, przedmioty z nimi związane. Jednym z takich przedmiotów jest kamizelka. Opisując ją narrator zwraca się bezpośrednio do czytelnika: „Patrząc na to od razu domyślasz się, że właściciel odzienia zapewne co dzień chudnął”. Nadaje to wypowiedzi formę opowieści, gawędy.
Następnie narrator szczegółowo opisuje losy małżeństwa – poprzednich właścicieli kamizelki oraz przedstawia sytuację, w której wszedł w jej posiadanie. Ton wypowiedzi zbliżony jest do potocznego, język jest zwięzły i bardzo konkretny. Dowiadujemy się rzeczy najważniejszych, nie znając nawet imion i nazwiska bohaterów.
Po scenie z handlarzem starzyzny narracja zostaje zakłócona. Narrator oprócz faktów, które mógł osobiście zaobserwować wspomina o szczegółach, których nie mógł być świadkiem – mamy więc do czynienia z narratorem wszechwiedzącym. Jego opowieść – sprawozdanie zmienia się w snucie literackiej fabuły. W wypowiedź wplata uogólniające refleksje, dotyczącej np. życia biednych ludzi. Z drugiej strony unika własnych ocen sytuacji i zachowań, stara się pozostać obiektywny. Z suchych relacji można jednak domyślić się sytuacji, w jakiej znalazła się rodzina.
strona: - 1 - - 2 - - 3 -
Głównym tematem noweli „Kamizelka” Prusa jest kilkumiesięczne życie młodej małżeńskiej pracy, sąsiadów narratora, który obserwował ich z okien swej kamienicy. Mimo że młodzi ciężko pracowali – on jako urzędnik, a ona udzielając lekcji, nie zarabiali dużo. Jednak dla nich liczyło się... wiecej
Kamizelka
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimGeneza „Kamizelki”
Bolesław Prus swoją twórczość rozpoczął od nowelistyki. Małe formy prozatorskie tworzył przez całe życie, chociaż szczególny ich rozwój przypada niewątpliwie na lata 70. oraz 80. XIX wieku. Pierwszy tom opowiadań i nowel został wydany w 1881 r., autor spośród pięćdziesięciu napisanych już utworów wybrał i opublikował jedynie pięć. W 1885 roku został opublikowany tom zatytułowany „Szkice i obrazki”, a w nim między innymi „Kamizelka”.
Pierwotnie „Kamizelka” została ogłoszona drukiem w 1882 roku w piśmie „Nowiny”, dzienniku wydawanym w Warszawie w latach 1878–1883, którego redaktorem był między innymi Bolesław Prus. „Nowiny” uchodziły za radykalno-postępowy organ pozytywistów, ponieważ głosiły postęp gospodarczo-ekonomiczny i społeczny oraz powszechną oświatę.
W noweli odnajdziemy elementy autobiograficzne. W pierwszym zdaniu narrator wspomina o dramacie pisanym w gimnazjum na lekcjach łaciny. Ten dramat istniał naprawdę. Nosił tytuł Encyklopedyści. Rękopis sztuki podpisany był pseudonimem z młodych lat Głowackiego – Jan w Oleju.
Czas i miejsce akcji noweli „Kamizelka”
W noweli „Kamizelka” mamy dokładnie zakreślony czas akcji – od kwietnia, kiedy pan i pani wprowadzają się do nowego mieszkania, do początku listopada, kiedy wdowa opuszcza lokum. W międzyczasie dowiadujemy się, że w lipcu młodych opuściła służąca, a także że wówczas rozchorował się mężczyzna. Czas, w którym narrator opowiada historię małżeństwa to najprawdopodobniej zima, gdyż pada wówczas śnieg.
Czas akcji jest współczesny Bolesławowi Prusowi. Świadczy o tym m.in. lektura „Kuriera Świątecznego” przez pana, które to pismo ukazywało się w II połowie XIX wieku i na początku wieku XX (należy pamiętać o dacie publikacji noweli – 1882 rok).
Miejscem akcji jest warszawska czynszowa kamienica. Wspomniane są także warszawskie Łazienki i Ogród Botaniczny, gdzie małżeństwo chodziło na niedzielne spacery.
Znaczenie tytułu „Kamizelka”
Tytuł „Kamizelka” określa główny element wokół którego rozgrywać się będzie akcja utworu (zgodnie z zasadą „sokoła”). Kamizelka to przede wszystkim część garderoby, która nosił codziennie bohater. Jednak podczas choroby nabrała ona symbolicznego znaczenia – jej rozmiar pokazywał na postęp choroby, zaś zabiegi męża i żony świadczyły o ich wielkim uczuciu, o bezgranicznym oddaniu. Zwężanie kamizelki symbolizuje w noweli upływ czasu, jaki pozostał do śmierci. Pan był przekonany, że będzie chudł „do końca”.
Kamizelka pojawia się w utworze na trzech płaszczyznach. Stanowi jeden z elementów zbioru narratora, który przypomina mu smutną, bolesną i tragiczną historię małżeńskiej pary. Kamizelka to także przedmiot, który narrator kupił od handlarza starzyzną, to ostatnia rzecz jakiej pozbyła się żona przed opuszczeniem mieszkania. Przede wszystkim jednak kamizelka pojawia się w związku z historią choroby męża. Jest symbolem ich losu – tragicznego, a jednak pełnego miłości. Motyw kamizelki spaja trzy wątki noweli stanowiąc o jej przejrzystości gatunkowej. Od wspomnienia o niej rozpoczyna się utwór, przedmiot ten pojawia się także w zakończeniu.
Kompozycja „Kamizelki”
Nowela Prusa „Kamizelka” ma budowę ramową – spaja ją przewodni motyw kamizelki, który pojawia się w kilkunastu fragmentach utworu. Rozgrywa się on na dwóch płaszczyznach – pierwszą stanowi opowieść narratora o swej pasji zbieracza i jej celu, a także o tym jak wszedł w posiadanie kamizelki. Druga dotyczy już tragicznej historii małżeństwa – sąsiadów narratora, mieszkańców warszawskiej kamienicy. Obserwuje on życie pary przez kolejnych kilka miesięcy.
W utworze wykorzystany został zabieg retrospekcji. Narrator opowiada historię, która wydarzyła się wcześniej, nie wiemy kiedy. Pretekstem do wspomnień jest przedmiot – kamizelka wywołujący smutne reminiscencje.
Elementem kompozycyjnym spajającym całość jest kamizelka. Użycie symbolicznego przedmiotu nawiązuje do „teorii sokoła” (od tytułu utworu „Sokół” Boccaccia). Zakłada on normy na jakich powinna zostać oparta klasyczna nowela. Jednym z założeń jest zbudowanie akcji wokół jednego przedmiotu. Nowela „Kamizelka” jest najlepszą polską realizacją tych założeń – kamizelka występuje już w tytule utworu, jest pretekstem do snucia opowieści, występuje jako element ją wieńczący zarówno w znaczeniu dosłownym, jak i symbolicznym.
Narracja „Kamizelki”
„Kamizelka” ze względu na założenie autora ma złożoną narrację. W noweli występuje narrator pierwszoosobowy. Mówi o sobie, iż zbiera wspomnienia, przedmioty z nimi związane. Jednym z takich przedmiotów jest kamizelka. Opisując ją narrator zwraca się bezpośrednio do czytelnika: „Patrząc na to od razu domyślasz się, że właściciel odzienia zapewne co dzień chudnął”. Nadaje to wypowiedzi formę opowieści, gawędy.
Następnie narrator szczegółowo opisuje losy małżeństwa – poprzednich właścicieli kamizelki oraz przedstawia sytuację, w której wszedł w jej posiadanie. Ton wypowiedzi zbliżony jest do potocznego, język jest zwięzły i bardzo konkretny. Dowiadujemy się rzeczy najważniejszych, nie znając nawet imion i nazwiska bohaterów.
Po scenie z handlarzem starzyzny narracja zostaje zakłócona. Narrator oprócz faktów, które mógł osobiście zaobserwować wspomina o szczegółach, których nie mógł być świadkiem – mamy więc do czynienia z narratorem wszechwiedzącym. Jego opowieść – sprawozdanie zmienia się w snucie literackiej fabuły. W wypowiedź wplata uogólniające refleksje, dotyczącej np. życia biednych ludzi. Z drugiej strony unika własnych ocen sytuacji i zachowań, stara się pozostać obiektywny. Z suchych relacji można jednak domyślić się sytuacji, w jakiej znalazła się rodzina.
strona: - 1 - - 2 - - 3 -
„Kamizelka” - streszczenie
Narrator noweli przyznaje, że od dawnych czasów zajmował się zbieraniem różnych przedmiotów. Pewnego razu znalazł kamizelkę, która jednak była wielokrotnie przerabiana i zniszczona. Stwierdził, że chętnie by się jej pozbył. Kamizelka należała niegdyś do jego sąsiada, którego obserwował niegdyś przez okno. Mężczyzna mies... wiecejKamizelka - opracowanie, problematyka
Problematyka „Kamizelki”Głównym tematem noweli „Kamizelka” Prusa jest kilkumiesięczne życie młodej małżeńskiej pracy, sąsiadów narratora, który obserwował ich z okien swej kamienicy. Mimo że młodzi ciężko pracowali – on jako urzędnik, a ona udzielając lekcji, nie zarabiali dużo. Jednak dla nich liczyło się... wiecej