Jesteś w: Motyw samotności

Motyw samotności

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


„Pan Tadeusz”, Adam Mickiewicz - Jacek Soplica po przeżyciu nieszczęśliwej miłości do Ewy i zabiciu jej ojca postanawia zrezygnować z życia świeckiego i poświęca się samotnemu życiu w zakonie bernardynów. Pragnie w ten sposób odpokutować za swoje winy i resztę życia poświęcić działalności patriotycznej i politycznej. To właśnie samotność pozwoliła bohaterowi poświęcić się całkowicie celowi jaki sobie obrał w życiu po przemianie. Tak więc samotność i w tym przypadku była nieodzowną koniecznością, dzięki której bohater mógł się spełnić. Mając na uwadze odrzucenie przez społeczeństwo Soplicowa poddaje się samotności.

• „Kordian”, Juliusz Słowacki - Kordian, najważniejsza postać dramatu Juliusza Słowackiego o tym samym tytule to samotny młodzieniec, niezrozumiany nawet przez ukochaną kobietę – Laurę. Poczucie osamotnienia, braku akceptacji popchnęło Kordiana do próby samobójczej. Zdesperowany i zawiedziony samotnie ruszył w świat, by znaleźć w końcu cel i swoje miejsce na ziemi. Niestety, mimo przyjęcia patriotycznej postawy, po decyzji o zabójstwie cara - nie uzyskuje on poparcia wśród innych, Kordian pragnie tego dokonać na własną rękę, samotnie, wbrew woli innych spiskowców.

• „Smutno mi Boże”, Juliusz Słowacki - Kolejne zwrotki opisują różne odcienie smutku. Podmiot liryczny pragnie otworzyć przed Bogiem „głąb serca”, bo czuje się samotny. Porównuje się do "pustego kłosa", wyzbytego radości i pragnień. Przed obcymi ludźmi musi ukrywać swe uczucia, ozdabiając twarz maską, "ciszą błękitu", ale w głębi serca buntuje się. Wie, że jest to bunt bezsilny, dziecinny, dlatego porównuje swój lament do płaczu dziecka żalącego się na odejście matki. Niepewny los tułacza wzbudza w nim uczucie zazdrości wobec tych popiołów, które spoczywają w rodzinnych grobowcach na ojczystej ziemi. Stworzony przez Niego wspaniały świat budził podziw, a także napawał poetę wygnańca bezbrzeżnym smutkiem. Osobiste przeżycia i doznania były jednocześnie wyrazem niedoli polskich emigrantów, zmuszonych do opuszczenia ojczyzny i tułaczej pielgrzymki, której kresem będzie śmierć.

• „Moja Piosnka II”, Cyprian Kamil Norwid - poeta świadomie wybrał samotność, poprzez skazanie się na życie emigranta. Tęsknota za rodzinnym krajem i pobyt na obcej ziemi uświadomiły mu, że jest samotnym pielgrzymem. Nostalgia i wielki smutek, który przeżywa, powodują bezsilność jednostki. Jest zagubiony w otaczającym go świecie, w którym stale przeplatają się fałsz i obłuda. Nieszczęśliwy z aktualnego położenia, pogrąża się we wspomnieniach z lat dzieciństwa. Bohater idealizując ukochaną ojczyznę, stara się zmienić swoje negatywne odczucia, by się nie zatracić i nie popaść w skrajny stan bezradności. Świadom, że jego samotność nacechowana jest doświadczeniem, nie jest w stanie zmienić swoich emocji dopóki nie postanie na ojczystej ziemi.

• „Lalka”, Bolesław Prus - główny bohater - Wokulski nie chciał żyć w samotności. Zakochany romantyczną miłością w Izabeli uczynił wszystko by zdobyć jej względy. To jednak nie wystarczyło i ostatecznie zrozumiał, że kapryśna panna nigdy nie odwzajemni jego uczuć. Kupiec nie potrafił związać się z kobietą, której nie kochał. Miał świadomość beznadziejności swej sytuacji, gdyż zdawał sobie sprawę, że nie pokocha nigdy innej kobiety i nie zdoła zapomnieć o Izabeli. Wokulski, choć otoczony licznym towarzystwem, nie miał wielu przyjaciół. Większość osób ceniła jego osobę wyłącznie dlatego, że miał dużo pieniędzy. Stanisław był w rzeczywistości nieszczęśliwym, samotnym człowiekiem, który nie chciał się zwierzać nawet wieloletniemu znajomemu, a być może jedynemu przyjacielowi, Ignacemu Rzeckiemu.

• „Zbrodnia i kara”, Fiodor Dostojewski – głównym bohaterem powieści jest Rodion Romanow Raskolnikow. Jego wyalienowanie ze środowiska z jednej strony jest wyborem, a z drugiej przymusem. Młody student prawa mocno odczuwa swoją samotność i nędzę. Zachowuje się inaczej niż rówieśnicy, więc jest przez nich niezrozumiany. Buntuje się przeciw byciu zwykłym człowiekiem. Ma swoje przekonania, które doprowadzają go do zbrodni, jest inteligentny, więc nosi w sobie pewne uczucie obowiązku w stosunku do ludzkości - czuje, że musi coś zmienić, coś wnieść. Raskolnikow przez swoje próby przechodzi istne piekło i co najgorsze - jest w nim sam. Większość ludzi jest mu przeciwna, część nim gardzi, a ta niewielka grupka, w której jest jego najbliższa rodzina, przyjaciel i ukochana, zostaje przez niego odepchnięta.

• „Ludzie bezdomni”, Stefan Żeromski - przykładem człowieka, który sam skazuje się na samotność jest Tomasz Judym, który dla biednych, rezygnuje z miłości, możliwości założenia rodziny i domu. Życie Judyma to wieczna tułaczka- wędrujemy z nim przez Paryż, Warszawę, Cisy, Zagłębie. Bohater nigdzie nie potrafi zagrzać miejsca, wędruje tam gdzie uda mu się naprawić zło świata. Pokusa, by porzucić swoje ideały, ożenić się z Joasią i stworzyć własny dom, jest bardzo silna. Wybór, którego dokonuje Judym jest dla niego wielkim dramatem moralnym. Kocha Joasię, ale jednocześnie czuje się zobowiązany by pracować dla ludzi biednych i pokrzywdzonych. Symbolem rozdarcia, które przeżywa Judym jest rozdarta sosna. Bohater wypowiada słowa: „Nie mogę mieć ani ojca, ani matki, ani żony, ani jednej rzeczy, którą bym przycisnął do serca z miłością dopóki z oblicza ziemi nie znikną te podłe zmory. Muszę wyrzec się szczęścia. Muszę być sam jeden.” Nie decyduje się na wygodne życie lekarza, odrzuca wszelkie pokusy wzbogacenia się. Zatem Judym należy do szeregu bohaterów literackich, którzy samotnie walczyli o naprawę świata i o realizację życiowych programów. Ten rodzaj samotności daje człowiekowi poczucie spełnienia, bywa dla jego psychiki czynnikiem budującym, dlatego też upatruję w nim szereg doznań pozytywnych.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -