Jesteś w: Proces

Proces Kafki - czas i miejsce akcji

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Czas i miejsce akcji nie są w powieści skonkretyzowane. Wydarzenia rozgrywają się ponad określoną rzeczywistością i historią. Miejsce akcji, zwłaszcza w sensie geograficznym, nie ma w powieści zasadniczego znaczenia. Możliwe jest natomiast określenie czasu wewnątrzpowieściowego (ramy czasowe powieści). Mianowicie w chwili aresztowania, bohater ma 30 lat, powieść kończy się śmiercią Józefa w przeddzień jego 31 urodzin. Czyli proces trwał rok. Toczył się natomiast w jakimś mieście, który nie ma swojego odpowiednika w rzeczywistości.

W utworze zdecydowanie dominuje przestrzeń zamknięta (tylko w jednym rozdziale jest otwarta przestrzeń): pokoje, biura, zamknięte podwórka, korytarze, strychy, rupieciarnie. Ta przestrzeń jest labiryntem, deformowana, dodatkowo ograniczana, by jeszcze bardziej wzmocnić wrażenie osaczenia, zagrożenia. Wokół panuje półmrok, zacierają się kontury, ludzkie twarze. Wszystko to w rezultacie daje nadrealny charakter powieści Kafki. Przestrzeń opiera się na paru najważniejszych opozycjach:

zamknięte – otwarte
światło – ciemność
ciepło – chłód

Wydarzenia rozgrywają się w zaskakujących miejscach, np. sądy zajmują strychy czynszowych kamienic, kaźni strażników dokonuje się w rupieciarni. Powieść nie wydaje się realna, jest sennym koszmarem, w którym wszystko jest możliwe, ulega deformacji. Cały świat przedstawiony został odrealniony, to rzeczywistość subiektywna, wewnętrzna, być może proces jest formą samooceny, dokonanej przez autora, toczy się wyłącznie w psychice głównego bohatera. Przestrzeń w tej powieści nie jest tłem wydarzeń, ale symbolicznym odbiciem tego , co zachodzi we wnętrzu Józefa K.

„Nie jest konieczne, byś wyszedł z domu, pozostań przy stole, słuchaj, czekaj tylko. Nawet nie czekaj, bądź całkiem cicho i sam. Świat sam się przed tobą odsłoni, nie może być inaczej, będzie się wił przed tobą w ekstazie.”
Franz Kafka



  Dowiedz się więcej