Jesteś w:
Motyw apokalipsy
• Apokaliptyczne wizje w wybranych utworach literackich.
• Koniec świata. Przedstaw motyw, na przykładzie wybranych dzieł literackich.
• Różne ujęcia motywu sądu ostatecznego. Przedstaw analizując wybrane teksty literackie.
Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Innym sposobem ujęcia motywu apokalipsy czy sądu ostatecznego jest ukazanie jego oblicza w literaturze oraz innych tekstach kultury. Poniższe tematy należą do drugiej grupy, zakładającej związek literatury z innymi dziedzinami sztuki:
• Różne wizje apokalipsy w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach pochodzących z różnych epok.
• Wizja św. Jana oraz motyw apokalipsy w wybranych tekstach literackich i dziełach plastycznych.
• Motyw końca świata w literaturze i sztuce. Przedstaw, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
• Motyw sądu ostatecznego literaturze i sztuce. Przedstaw, odwołując się do wybranych przykładów.
• Różne ujęcia motywu sądu ostatecznego w literaturze i malarstwie. Przedstaw na wybranych przykładach.
• Wizja sądu ostatecznego w literaturze i sztuce. Zaprezentuj różne sposoby ujęcia motywu.
Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:
• Motyw apokalipsy spełnionej. Przedstaw zagadnienie na podstawie literatury XX wieku.
We wszystkich wymienionych tematach prezentacji uwagę zwrócić należy na to, co sugeruje jego sformułowanie. Może pojawić się wymóg sięgnięcia do różnych lub wybranych epok.
Określenie problemu (teza)
Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.
Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”:
• Apokalipsa jako temat literacki i malarski zawsze fascynowała twórców.
• Motyw końca świata jest motywem uniwersalnym. Towarzyszył on wszystkim rozwiniętym cywilizacjom.
• Autorzy dokonują reinterpretacji motywu sądu ostatecznego służącej określonemu, założonemu przez nich przesłaniu.
Wśród innych tez odnoszących się do motywu apokalipsy możemy odnotować następujące:
• Popularność motywu apokalipsy świadczy o nękającej wiecznie człowieka zagadce śmierci (w pracy tej należy zwrócić uwagę na rozumienie apokalipsy jako końca wszystkiego co żyje, także ludzkiej egzystencji. Można zaznaczyć, że dla niektórych końcem świata jest ich własna śmierć, dla innych zaś koniec świata to początek nowego życia).
• Apokalipsa jest wizją walki dobra ze złem, obrazem sądu ostatecznego.
• Apokalipsa, będąca zbiorem proroczych wizji wydarzeń towarzyszących końcowi dziejów, stanowi do dziś jedno z najbardziej zagadkowych, nieodgadnionych pism (w pracy z trak sformułowaną tezą należy przytoczyć różnorodne interpretacje apokalipsy).
Temat końca świata może przywołać poniższe problemy:
• Kultura, religia, literatura, sztuka, filozofia stworzyły wiele scenariuszy „końca wszechrzeczy”.
• Dokładnie nie wiemy kiedy nastąpi ten ostateczny dzień, ani jak dokładnie będzie on przebiegał. A to, co nieznane, budzi w nas zazwyczaj strach.
Wśród tez związanych z sądem ostatecznym możemy wyróżnić:
• Sąd ostateczny według wiary chrześcijan jest to sąd, który odbędzie się na końcu świata, wraz z powtórnym przyjściem Jezusa na Ziemię.
• Motyw sądu ostatecznego od wieków wykorzystywany przez artystów i pisarzy.
• Reakcje ludzi na sąd ostateczny różnią się w zależności od epoki i tego co chciał przekazać twórca.
• W tekstach kultury, na przestrzeni wieków, obserwujemy stopniowe odchodzenie artystów od pierwotnego sensu wizji sądu ostatecznego.
Przy precyzowaniu tezy można także zawęzić okres literacki, którego dotyczyć będzie praca. Inny obraz apokalipsy występuje w Biblii i nawiązującym do idei biblijnych średniowieczu, inaczej w późniejszej literaturze ukazane zostały elementy końca świata, zupełnie odmienny jest współczesny armagedon, szczególnie po II wojnie światowej, nazywanej „apokalipsą spełnioną”.
1. Błoński J., Gałczyński 1945-195, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1955, s. 8-9.
2. Bukowski K., Biblia a literatura polska. Antologia, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990, str. 346-363.
3. Chrzanowski M., Tarkowski S., Szkolny słownik motywów literackich, hasło: apokalipsa, Wydawnictwo „Skrypt”, Warszawa 2003, str. 6-11.
4. Chrząstkowska B., Poezje Czesława Miłosza, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1993, s. 85-92.
5. Drabarek B. i in., Szkoła analizy tekstów kultury, Wydawnictwo edukacyjne Agmen, Warszawa 2000, s.100.
6. Dziurawa K., Literatura w motywach, Wydawnictwo Kram, Warszawa 2004, s. 56.
7. Encyklopedia biblijna, praca zbiorowa pod red. P. J. Achtemeiera, Prymasowska Seria Wydawnicza, Warszawa 1999, (hasła Sąd Ostateczny, Apokalipsa).
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -
Motyw apokalipsy
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim
Spis treści
- Motyw apokalipsy - wprowadzenie
- Motyw apokalipsy w literaturze
- Motyw apokalipsy w malarstwie i muzyce
- Motyw apokalipsy w filmie
- Motyw apokalipsy - propozycje wstępów
- Motyw apokalipsy - propozycje zakończeń
- Motyw apokalipsy - tematy wypracowań
- Motyw apokalipsy - literatura przedmiotowa
- Motyw apokalipsy - literatura podmiotowa
• Apokaliptyczne wizje w wybranych utworach literackich.
• Koniec świata. Przedstaw motyw, na przykładzie wybranych dzieł literackich.
• Różne ujęcia motywu sądu ostatecznego. Przedstaw analizując wybrane teksty literackie.
Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Innym sposobem ujęcia motywu apokalipsy czy sądu ostatecznego jest ukazanie jego oblicza w literaturze oraz innych tekstach kultury. Poniższe tematy należą do drugiej grupy, zakładającej związek literatury z innymi dziedzinami sztuki:
• Różne wizje apokalipsy w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach pochodzących z różnych epok.
• Wizja św. Jana oraz motyw apokalipsy w wybranych tekstach literackich i dziełach plastycznych.
• Motyw końca świata w literaturze i sztuce. Przedstaw, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
• Motyw sądu ostatecznego literaturze i sztuce. Przedstaw, odwołując się do wybranych przykładów.
• Różne ujęcia motywu sądu ostatecznego w literaturze i malarstwie. Przedstaw na wybranych przykładach.
• Wizja sądu ostatecznego w literaturze i sztuce. Zaprezentuj różne sposoby ujęcia motywu.
Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:
• Motyw apokalipsy spełnionej. Przedstaw zagadnienie na podstawie literatury XX wieku.
We wszystkich wymienionych tematach prezentacji uwagę zwrócić należy na to, co sugeruje jego sformułowanie. Może pojawić się wymóg sięgnięcia do różnych lub wybranych epok.
Określenie problemu (teza)
Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.
Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”:
• Apokalipsa jako temat literacki i malarski zawsze fascynowała twórców.
• Motyw końca świata jest motywem uniwersalnym. Towarzyszył on wszystkim rozwiniętym cywilizacjom.
• Autorzy dokonują reinterpretacji motywu sądu ostatecznego służącej określonemu, założonemu przez nich przesłaniu.
Wśród innych tez odnoszących się do motywu apokalipsy możemy odnotować następujące:
• Popularność motywu apokalipsy świadczy o nękającej wiecznie człowieka zagadce śmierci (w pracy tej należy zwrócić uwagę na rozumienie apokalipsy jako końca wszystkiego co żyje, także ludzkiej egzystencji. Można zaznaczyć, że dla niektórych końcem świata jest ich własna śmierć, dla innych zaś koniec świata to początek nowego życia).
• Apokalipsa jest wizją walki dobra ze złem, obrazem sądu ostatecznego.
• Apokalipsa, będąca zbiorem proroczych wizji wydarzeń towarzyszących końcowi dziejów, stanowi do dziś jedno z najbardziej zagadkowych, nieodgadnionych pism (w pracy z trak sformułowaną tezą należy przytoczyć różnorodne interpretacje apokalipsy).
Temat końca świata może przywołać poniższe problemy:
• Kultura, religia, literatura, sztuka, filozofia stworzyły wiele scenariuszy „końca wszechrzeczy”.
• Dokładnie nie wiemy kiedy nastąpi ten ostateczny dzień, ani jak dokładnie będzie on przebiegał. A to, co nieznane, budzi w nas zazwyczaj strach.
Wśród tez związanych z sądem ostatecznym możemy wyróżnić:
• Sąd ostateczny według wiary chrześcijan jest to sąd, który odbędzie się na końcu świata, wraz z powtórnym przyjściem Jezusa na Ziemię.
• Motyw sądu ostatecznego od wieków wykorzystywany przez artystów i pisarzy.
• Reakcje ludzi na sąd ostateczny różnią się w zależności od epoki i tego co chciał przekazać twórca.
• W tekstach kultury, na przestrzeni wieków, obserwujemy stopniowe odchodzenie artystów od pierwotnego sensu wizji sądu ostatecznego.
Przy precyzowaniu tezy można także zawęzić okres literacki, którego dotyczyć będzie praca. Inny obraz apokalipsy występuje w Biblii i nawiązującym do idei biblijnych średniowieczu, inaczej w późniejszej literaturze ukazane zostały elementy końca świata, zupełnie odmienny jest współczesny armagedon, szczególnie po II wojnie światowej, nazywanej „apokalipsą spełnioną”.
Motyw apokalipsy - literatura przedmiotowa
1. Błoński J., Gałczyński 1945-195, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1955, s. 8-9.
2. Bukowski K., Biblia a literatura polska. Antologia, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990, str. 346-363.
3. Chrzanowski M., Tarkowski S., Szkolny słownik motywów literackich, hasło: apokalipsa, Wydawnictwo „Skrypt”, Warszawa 2003, str. 6-11.
4. Chrząstkowska B., Poezje Czesława Miłosza, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1993, s. 85-92.
5. Drabarek B. i in., Szkoła analizy tekstów kultury, Wydawnictwo edukacyjne Agmen, Warszawa 2000, s.100.
6. Dziurawa K., Literatura w motywach, Wydawnictwo Kram, Warszawa 2004, s. 56.
7. Encyklopedia biblijna, praca zbiorowa pod red. P. J. Achtemeiera, Prymasowska Seria Wydawnicza, Warszawa 1999, (hasła Sąd Ostateczny, Apokalipsa).
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -