Jesteś w:
Motyw domu
• Olga Tokarczuk, „Dom dzienny, dom nocny” - to opowieść o domach, które stanową w pewnym sensie większe ciało człowieka. W wyobraźni autorki mieszkania ożywają: budzą się i zasypiają wraz z ludźmi. Miewają także sny, które mogą przypominać sny człowieka. Wraz z ludźmi umierają. Z drugiej strony Tokarczuk przyrównuje dom do ciała człowieka: „Każdy z nas ma dwa domy - jeden konkretny, umiejscowiony w czasie i w przestrzeni: drugi - nieskończony, bez adresu, bez szans na uwiecznienie w architektonicznych planach. I że w obu żyjemy jednocześnie”. Dom jest materialnym obiektem, i zarazem symbolem rodziny, poczucia bezpieczeństwa, czy chęcią utworzenia swojej przestrzeni życiowej. Ludzie mają swoje wewnętrzne strychy i piwnice, zakamarki, okna i drzwi: „Ludzie są w środku zbudowani jak domy - mają klatki schodowe, obszerne halle, sienie zawsze oświetlone zbyt słabo(...) Te domy od środka wydają się niezamieszkane. Jedna ze ścian w korytarzu ma kolor mięsa i delikatnie pulsuje. Przez kredens w kuchni prześwieca, gdy się spojrzy dość uważnie, jakaś bezkształtna, gąbczasta żywa struktura.” Słowa Tokarczuk można interpretować wieloznacznie. Człowiek może stać się domem dla samego siebie i tylko od niego zależy czy będzie się w nim czuł dobrze, czy też nie.
• „Jan Kochanowski i kanclerz Zamoyski w Czarnolesie” lub „Odwiedziny w Czarnolesie”, Karol Miller - autor namalował Jana Kochanowskiego, siedzącego pod lipą, w otoczeniu żony i córek oraz stojącego z lewej strony, w pewnej odległości, kanclerza w towarzystwie kilku dworzan. Malarz przedstawił tu sielankowy wizerunek Czarnolasu. Mistrz Jan siedzi pod swoją ulubioną lipą, trzymając na kolanach ukochana córeczkę – Urszulkę. W ręku dzierży pióro. Możemy się domyślać, że właśnie tworzy jeden ze swych niezapomnianych utworów. Wkoło panuje porządek, ład i spokój. Domownicy oczekują szanowanego powszechnie gościa.
• „Dworek w Bronowicach”, Włodzimierz Tetmajer - na płótnie odnajdziemy wizerunek krytego strzechą budynku, podobnie jak w Soplicowie z pobielonymi ścianami. Przy wejściu widnieją okrągłe filary. Wkoło domu panuje porządek, pod oknami domów kwitną kwiaty, zaś po prawej stronie artysta ukazał sad. Mimo iż od napisania „Pana Tadeusza” do powstania obrazu minęło około siedemdziesięciu lat, polska kultura i architektura niewiele się zmieniły na wsi. Dzieło Tetmajera namalowane zostało w stonowanych pogodnych barwach. Dom został rozświetlony przez słońce. Dominującymi kolorami są otaczająca budynek zieleń oraz ciepły kolor dachu dworku.
• „Dworek w Gościeradzu”, Leon Wyczółkowski - przedstawiony międzywojenny dworek otaczają wysokie drzewa. Po ich kolorze możemy poznać, że artysta sportretował wczesną jesień, ponieważ część liści przybrała złotą barwę. Dom wydaje się większy, dzięki wzniesionemu nad wejściem piętru. Rodzaj architektury uwiecznionej przez artystę, świadczy o innej kulturze architektonicznej ziemi bydgoskiej.
We wstępie możemy odwołać się do definicji domu lub jego historii np.:
Według „Uniwersalnego słownika języka polskiego” dom może oznaczać mieszkanie, rodzinę, ród, miejsce pochodzenia, instytucję społeczną. Dla każdego z nas jest miejscem najbliższym, nieodłącznie związanym z naszym urodzeniem, wychowaniem, życiem. Nawet ludzie bezdomni mają jakich dach nad głową. Przez większą część naszego istnienia otoczeni jesteśmy murami – w szkole, w pracy, w mieszkaniu. W związku z tak rozpiętym obszarem znaczeniowym domu, nie dziwi fakt, że w literaturze przybiera on jeszcze szerszą gamę odniesień. Oprócz dosłownego znaczenia domu często niesie on z sobą bogatsze symboliczne treści.
A. Różne obrazy domu w literaturze polskiej. Zanalizuj wybrane przez siebie przykłady.
Przykład wstępu:
Dom to motyw uniwersalny, mający wiele znaczeń zarówno w literaturze, jak i malarstwie. Jego wygląd przeszedł olbrzymią metamorfozę od neolitycznych jaskiń, poprzez wiejskie chaty i bogate magnackie rezydencje, po współczesne bloki z wielkiej płyty i podmiejskie wille. Mimo to zawsze był miejscem najbliższych ludzkich relacji – rodzinnych, przyjacielskich. W literaturze służył prezentacji relacji między domownikami, sporów, kłótni, ale też chwil szczęścia i beztroski. Literatura polska na przykładzie domu prezentowała sposób myślenia i wartości panujące w danej epoce. Dom był nie tylko przestrzenią zamkniętą, odzwierciedlającą rodzinne relacje, ale mówił również o sytuacji światopoglądowej, politycznej społeczeństwa. W swojej prezentacji ukażę zarówno domy symbolizujące rodzinę, jak też ogół wartości prezentowanych przez polskie społeczeństwo.
B. Motyw domu w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
Przykład wstępu:
Dom to miejsce bardzo ważne dla każdego człowieka. Pod tym pojęciem można rozumieć zarówno określony budynek, gmach, chatę lub mieszkanie w bloku, jak i odnosić je do rodziny, domowego ogniska, bezpieczeństwa. Jeszcze inni interpretują dom w szerszym znaczeniu – jako „gniazdo ojczyste” lub kraj lat dziecinnych. Najczęściej przedstawiany jest w pozytywnych barwach, jako ostoja tradycji, jednak w literaturze możemy odnaleźć domy, w których mieszkańcy toczą ze sobą spory, nie potrafią się porozumieć. Ich wizerunki wykorzystywane są przez autorów do wskazania istotnych problemów społecznych czy moralnych. W malarstwie obraz domów stanowi główny element określonego pejzażu lub jest tłem dla ukazania konkretnej treści. W swej prezentacji przywołam zarówno tradycyjne wyobrażenia domostw, jak też takie, które odbiegają od idealistycznych wyobrażeń.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -
Motyw domu
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim• Olga Tokarczuk, „Dom dzienny, dom nocny” - to opowieść o domach, które stanową w pewnym sensie większe ciało człowieka. W wyobraźni autorki mieszkania ożywają: budzą się i zasypiają wraz z ludźmi. Miewają także sny, które mogą przypominać sny człowieka. Wraz z ludźmi umierają. Z drugiej strony Tokarczuk przyrównuje dom do ciała człowieka: „Każdy z nas ma dwa domy - jeden konkretny, umiejscowiony w czasie i w przestrzeni: drugi - nieskończony, bez adresu, bez szans na uwiecznienie w architektonicznych planach. I że w obu żyjemy jednocześnie”. Dom jest materialnym obiektem, i zarazem symbolem rodziny, poczucia bezpieczeństwa, czy chęcią utworzenia swojej przestrzeni życiowej. Ludzie mają swoje wewnętrzne strychy i piwnice, zakamarki, okna i drzwi: „Ludzie są w środku zbudowani jak domy - mają klatki schodowe, obszerne halle, sienie zawsze oświetlone zbyt słabo(...) Te domy od środka wydają się niezamieszkane. Jedna ze ścian w korytarzu ma kolor mięsa i delikatnie pulsuje. Przez kredens w kuchni prześwieca, gdy się spojrzy dość uważnie, jakaś bezkształtna, gąbczasta żywa struktura.” Słowa Tokarczuk można interpretować wieloznacznie. Człowiek może stać się domem dla samego siebie i tylko od niego zależy czy będzie się w nim czuł dobrze, czy też nie.
Motyw domu w malarstwie
• „Jan Kochanowski i kanclerz Zamoyski w Czarnolesie” lub „Odwiedziny w Czarnolesie”, Karol Miller - autor namalował Jana Kochanowskiego, siedzącego pod lipą, w otoczeniu żony i córek oraz stojącego z lewej strony, w pewnej odległości, kanclerza w towarzystwie kilku dworzan. Malarz przedstawił tu sielankowy wizerunek Czarnolasu. Mistrz Jan siedzi pod swoją ulubioną lipą, trzymając na kolanach ukochana córeczkę – Urszulkę. W ręku dzierży pióro. Możemy się domyślać, że właśnie tworzy jeden ze swych niezapomnianych utworów. Wkoło panuje porządek, ład i spokój. Domownicy oczekują szanowanego powszechnie gościa.
• „Dworek w Bronowicach”, Włodzimierz Tetmajer - na płótnie odnajdziemy wizerunek krytego strzechą budynku, podobnie jak w Soplicowie z pobielonymi ścianami. Przy wejściu widnieją okrągłe filary. Wkoło domu panuje porządek, pod oknami domów kwitną kwiaty, zaś po prawej stronie artysta ukazał sad. Mimo iż od napisania „Pana Tadeusza” do powstania obrazu minęło około siedemdziesięciu lat, polska kultura i architektura niewiele się zmieniły na wsi. Dzieło Tetmajera namalowane zostało w stonowanych pogodnych barwach. Dom został rozświetlony przez słońce. Dominującymi kolorami są otaczająca budynek zieleń oraz ciepły kolor dachu dworku.
• „Dworek w Gościeradzu”, Leon Wyczółkowski - przedstawiony międzywojenny dworek otaczają wysokie drzewa. Po ich kolorze możemy poznać, że artysta sportretował wczesną jesień, ponieważ część liści przybrała złotą barwę. Dom wydaje się większy, dzięki wzniesionemu nad wejściem piętru. Rodzaj architektury uwiecznionej przez artystę, świadczy o innej kulturze architektonicznej ziemi bydgoskiej.
Motyw domu - propozycje wstępów
We wstępie możemy odwołać się do definicji domu lub jego historii np.:
Według „Uniwersalnego słownika języka polskiego” dom może oznaczać mieszkanie, rodzinę, ród, miejsce pochodzenia, instytucję społeczną. Dla każdego z nas jest miejscem najbliższym, nieodłącznie związanym z naszym urodzeniem, wychowaniem, życiem. Nawet ludzie bezdomni mają jakich dach nad głową. Przez większą część naszego istnienia otoczeni jesteśmy murami – w szkole, w pracy, w mieszkaniu. W związku z tak rozpiętym obszarem znaczeniowym domu, nie dziwi fakt, że w literaturze przybiera on jeszcze szerszą gamę odniesień. Oprócz dosłownego znaczenia domu często niesie on z sobą bogatsze symboliczne treści.
A. Różne obrazy domu w literaturze polskiej. Zanalizuj wybrane przez siebie przykłady.
Przykład wstępu:
Dom to motyw uniwersalny, mający wiele znaczeń zarówno w literaturze, jak i malarstwie. Jego wygląd przeszedł olbrzymią metamorfozę od neolitycznych jaskiń, poprzez wiejskie chaty i bogate magnackie rezydencje, po współczesne bloki z wielkiej płyty i podmiejskie wille. Mimo to zawsze był miejscem najbliższych ludzkich relacji – rodzinnych, przyjacielskich. W literaturze służył prezentacji relacji między domownikami, sporów, kłótni, ale też chwil szczęścia i beztroski. Literatura polska na przykładzie domu prezentowała sposób myślenia i wartości panujące w danej epoce. Dom był nie tylko przestrzenią zamkniętą, odzwierciedlającą rodzinne relacje, ale mówił również o sytuacji światopoglądowej, politycznej społeczeństwa. W swojej prezentacji ukażę zarówno domy symbolizujące rodzinę, jak też ogół wartości prezentowanych przez polskie społeczeństwo.
B. Motyw domu w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
Przykład wstępu:
Dom to miejsce bardzo ważne dla każdego człowieka. Pod tym pojęciem można rozumieć zarówno określony budynek, gmach, chatę lub mieszkanie w bloku, jak i odnosić je do rodziny, domowego ogniska, bezpieczeństwa. Jeszcze inni interpretują dom w szerszym znaczeniu – jako „gniazdo ojczyste” lub kraj lat dziecinnych. Najczęściej przedstawiany jest w pozytywnych barwach, jako ostoja tradycji, jednak w literaturze możemy odnaleźć domy, w których mieszkańcy toczą ze sobą spory, nie potrafią się porozumieć. Ich wizerunki wykorzystywane są przez autorów do wskazania istotnych problemów społecznych czy moralnych. W malarstwie obraz domów stanowi główny element określonego pejzażu lub jest tłem dla ukazania konkretnej treści. W swej prezentacji przywołam zarówno tradycyjne wyobrażenia domostw, jak też takie, które odbiegają od idealistycznych wyobrażeń.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -