Jesteś w:
Motyw dziecka
Motyw dziecka przejawiał dość szybki rozwój. W pierwszych epokach dziecko stanowiło tło, z czasem zajęło postacie drugoplanowe. Dopiero literatura romantyczna uczyniła dziecko samodzielnym bohaterem, a kilkadziesiąt lat później pisarze świat dzieci i położenie najbiedniejszych z nich uczynili jednym z ważniejszych tematów prozy i poezji. Na przykładzie ich losów analizowali szerokie zjawiska społeczne. Jak widać w tendencji pisarskiej dzieci w jakikolwiek sposób skrzywdzone i nieszczęśliwe zajęły większość dzieł. Ukazując cierpienie lub tragedię dziecka, można zaprotestować przeciw pewnym niedociągnięciom społecznym, niesprawiedliwości i zaniedbaniom. Szczęśliwe dzieciństwo jest o wiele rzadsze i poświęca się mu dużo mniej uwagi.
Przykład zakończenia:
B. Kreacje dziecka w literaturze i sztuce. Porównaj różne ujęcia na wybranych przykładach.
Przykład zakończenia:
Kończąc swoją prezentację, zacytuję fragment z podręcznika Józefa Bachórza: „Janusz Korczak [...] napisał w 1919 roku w książce Jak kochać dziecko: „Nie ma dzieci, są ludzie”. Prus zapewne przystałby na tę aforystyczną przenośnię. Zawiera się w niej bliski mu nakaz poszanowania osobowości dziecka i autonomii dzieciństwa. Rozmówcy, który by się żachnął na tę metaforę, powiedziałby: oczywiście – są dzieci. Są – i nie pojmują tysięcy rzeczy, których muszą się stopniowo nauczyć. Jednakże nie wynika stąd, że dziecięce satysfakcje i rozczarowania, zwycięstwa i porażki, radości i smutki – to tylko miniatury prawdziwych ludzkich problemów, czy niby-problemy. Pewne, że dzieci uczą się dla przyszłości, ale zarazem żyją swoją własną teraźniejszością i mają do jej przeżywania prawo, nie gorsze niż dorośli do przeżywania swojej.”
Temat dziecka można potraktować wieloaspektowo. Przy jego uściśleniu należy zastanowić się nad jedną z możliwych form jego realizacji. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnikowo:
• Motyw dziecka w literaturze na przykładzie wybranych utworów z różnych epok.
• Dziecięcy bohater w literaturze. Przedstaw na wybranych przykładach.
• Obraz dziecka w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
• Przedstaw i porównaj różne kreacje dzieci w literaturze.
Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Innym sposobem ujęcia motywu dziecka jest ukazanie jego oblicza w literaturze oraz innych tekstach kultury. Poniższe tematy należą do drugiej grupy, zakładającej związek literatury z innymi dziedzinami sztuki:
• Motyw dziecka w literaturze i sztukach plastycznych. Przedstaw różne sposoby jego ujęcia na wybranych przykładach.
• Różne kreacje dziecka w literaturze i sztukach plastycznych. Przedstaw na wybranych przykładach.
• Przedstaw różne sposoby kreowania bohatera dziecięcego w literaturze i malarstwie.
• Dziecko w tekstach kultury. Przedstaw zagadnienie na podstawie literatury i wybranej dziedziny sztuki
• Kreacje dziecka w literaturze i sztuce. Porównaj różne ujęcia na wybranych przykładach.
W tak sformułowanych tematach trzeba oprócz przykładów książkowych odnaleźć i zaprezentować motywy taneczne występujące w sztukach plastycznych (malarstwo, rzeźba, plakat, itp.), filmie czy muzyce. Kolejnym popularnym nawiązaniem do omawianego tematu jest możliwość ukazania funkcji dziecka w tekstach kultury. Temat można sformułować następująco:
• Motyw dziecka i jego funkcja. Omów różne jego wersje w wybranych utworach.
• Rola motywu dziecka w literaturze XIX i XX wieku. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:
• Dziecko w świecie dorosłych. Omów, odwołując się do XIX-wiecznej literatury.
• Wpływ wojny na psychikę dziecka. Omów problem na podstawie wypranych tekstów literatury polskiej i obcej.
• Dziecko jako ofiara Holocaustu. Omów problem analizując wybrane przykłady literackie i filmowe.
We wszystkich wymienionych tematach prezentacji uwagę zwrócić należy na to, co sugeruje jego sformułowanie. Może pojawić się wymóg sięgnięcia do różnych lub wybranych epok.
Określenie problemu – teza
Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.
Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”:
• Dziecko stało się jednym z głównych motywów literackich i było wykorzystywane na przestrzeni wielu epok, a dziecięce kreacje zostały bardzo zróżnicowane.
• Dziecko to bardzo częsty temat w literaturze i sztuce. Motyw ten jest opisywany w różnych kontekstach i formach.
Teza może ograniczyć dobór lektur, wskazując wyłącznie na rodzime utwory:
• Literatura polska obok naiwnych dzieci przedstawia dojrzałe kreacje małych bohaterów.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 - - 12 - - 13 -
Motyw dziecka
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim
Spis treści
- Motyw dziecka - wprowadzenie
- Motyw dziecka w literaturze
- Motyw dziecka w malarstwie
- Motyw dziecka w filmie
- Motyw dziecka - propozycje wstępów
- Motyw dziecka - propozycje zakończeń
- Motyw dziecka - propozycje tematów wypracowań
- Motyw dziecka - literatura podmiotowa
- Motyw dziecka - literatura przedmiotowa
Motyw dziecka przejawiał dość szybki rozwój. W pierwszych epokach dziecko stanowiło tło, z czasem zajęło postacie drugoplanowe. Dopiero literatura romantyczna uczyniła dziecko samodzielnym bohaterem, a kilkadziesiąt lat później pisarze świat dzieci i położenie najbiedniejszych z nich uczynili jednym z ważniejszych tematów prozy i poezji. Na przykładzie ich losów analizowali szerokie zjawiska społeczne. Jak widać w tendencji pisarskiej dzieci w jakikolwiek sposób skrzywdzone i nieszczęśliwe zajęły większość dzieł. Ukazując cierpienie lub tragedię dziecka, można zaprotestować przeciw pewnym niedociągnięciom społecznym, niesprawiedliwości i zaniedbaniom. Szczęśliwe dzieciństwo jest o wiele rzadsze i poświęca się mu dużo mniej uwagi.
Przykład zakończenia:
B. Kreacje dziecka w literaturze i sztuce. Porównaj różne ujęcia na wybranych przykładach.
Przykład zakończenia:
Kończąc swoją prezentację, zacytuję fragment z podręcznika Józefa Bachórza: „Janusz Korczak [...] napisał w 1919 roku w książce Jak kochać dziecko: „Nie ma dzieci, są ludzie”. Prus zapewne przystałby na tę aforystyczną przenośnię. Zawiera się w niej bliski mu nakaz poszanowania osobowości dziecka i autonomii dzieciństwa. Rozmówcy, który by się żachnął na tę metaforę, powiedziałby: oczywiście – są dzieci. Są – i nie pojmują tysięcy rzeczy, których muszą się stopniowo nauczyć. Jednakże nie wynika stąd, że dziecięce satysfakcje i rozczarowania, zwycięstwa i porażki, radości i smutki – to tylko miniatury prawdziwych ludzkich problemów, czy niby-problemy. Pewne, że dzieci uczą się dla przyszłości, ale zarazem żyją swoją własną teraźniejszością i mają do jej przeżywania prawo, nie gorsze niż dorośli do przeżywania swojej.”
Motyw dziecka - propozycje tematów wypracowań
Temat dziecka można potraktować wieloaspektowo. Przy jego uściśleniu należy zastanowić się nad jedną z możliwych form jego realizacji. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnikowo:
• Motyw dziecka w literaturze na przykładzie wybranych utworów z różnych epok.
• Dziecięcy bohater w literaturze. Przedstaw na wybranych przykładach.
• Obraz dziecka w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
• Przedstaw i porównaj różne kreacje dzieci w literaturze.
Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Innym sposobem ujęcia motywu dziecka jest ukazanie jego oblicza w literaturze oraz innych tekstach kultury. Poniższe tematy należą do drugiej grupy, zakładającej związek literatury z innymi dziedzinami sztuki:
• Motyw dziecka w literaturze i sztukach plastycznych. Przedstaw różne sposoby jego ujęcia na wybranych przykładach.
• Różne kreacje dziecka w literaturze i sztukach plastycznych. Przedstaw na wybranych przykładach.
• Przedstaw różne sposoby kreowania bohatera dziecięcego w literaturze i malarstwie.
• Dziecko w tekstach kultury. Przedstaw zagadnienie na podstawie literatury i wybranej dziedziny sztuki
• Kreacje dziecka w literaturze i sztuce. Porównaj różne ujęcia na wybranych przykładach.
W tak sformułowanych tematach trzeba oprócz przykładów książkowych odnaleźć i zaprezentować motywy taneczne występujące w sztukach plastycznych (malarstwo, rzeźba, plakat, itp.), filmie czy muzyce. Kolejnym popularnym nawiązaniem do omawianego tematu jest możliwość ukazania funkcji dziecka w tekstach kultury. Temat można sformułować następująco:
• Motyw dziecka i jego funkcja. Omów różne jego wersje w wybranych utworach.
• Rola motywu dziecka w literaturze XIX i XX wieku. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:
• Dziecko w świecie dorosłych. Omów, odwołując się do XIX-wiecznej literatury.
• Wpływ wojny na psychikę dziecka. Omów problem na podstawie wypranych tekstów literatury polskiej i obcej.
• Dziecko jako ofiara Holocaustu. Omów problem analizując wybrane przykłady literackie i filmowe.
We wszystkich wymienionych tematach prezentacji uwagę zwrócić należy na to, co sugeruje jego sformułowanie. Może pojawić się wymóg sięgnięcia do różnych lub wybranych epok.
Określenie problemu – teza
Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.
Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”:
• Dziecko stało się jednym z głównych motywów literackich i było wykorzystywane na przestrzeni wielu epok, a dziecięce kreacje zostały bardzo zróżnicowane.
• Dziecko to bardzo częsty temat w literaturze i sztuce. Motyw ten jest opisywany w różnych kontekstach i formach.
Teza może ograniczyć dobór lektur, wskazując wyłącznie na rodzime utwory:
• Literatura polska obok naiwnych dzieci przedstawia dojrzałe kreacje małych bohaterów.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 - - 12 - - 13 -