Jesteś w: Motyw dziecka

Motyw dziecka

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


• „Władcy much”, reż. Peter Brook - katastrofy lotniczej, która miała miejsce nad odległą wyspą tropikalną, przetrwała jedynie grupa czterdziestu chłopców - uczniów renomowanych szkół podstawowych. Pod dowództwem demokratycznie wybranego lidera Ralpha oraz zachowaniu szczególnej dyscypliny, chłopcy starają się przetrwać. Jednak Jack stojący na czele chórzystów rozpoczyna walkę o przywództwo dzieląc tym samym chłopców na dwie rywalizujące grupy. Jego zwolennicy - Myśliwi - posuwają się z czasem do coraz bardziej okrutnych działań. Im bardziej prymitywni się stają, tym bardziej terroryzują grupę Ralpha z tragicznym konsekwencjami.

• „Życie jest piękne”, reż. Roberto Benigni - film opowiada historię Guido Orefice, który w momencie wybuchu wojny trafia ze swoim synem i żoną do obozu koncentracyjnego. Guido i jego najbliżsi są Żydami. Bohater nie poddaje się przeciwnościami losu, stara się, by jego syn nie dowiedział się, gdzie i w jakim celu się zaleźli. Ukrywa go w baraku, bo nie chce, by mu go odebrano i by oszczędzić mu traumatycznych przeżyć. Guido wmawia dziecku, że ich nowa rzeczywistość jest fikcyjna, a oni sami są uczestnikami gry, w której główną nagrodą jest zdobycie 1000 punktów i prawdziwy czołg. Ojciec kreuje wokół siebie wymyślony świat. Świat, w którym strażnicy obozu muszą być okrutni (im także zależy na wygraniu głównej nagrody). Starania ojca nie idą na marne. Chłopiec doczekał końca wojny – wygrał czołg. Guido niestety został rozstrzelany. Oglądając film mamy świadomość zafałszowanego obrazu wojny i obozów koncentracyjnych. Przedstawione sytuacje w rzeczywistości nie mogłyby mieć miejsca, bo jest to nietypowy film o Holocauście, ale film mistrzowski, który zupełnie odmiennie ukazuje ludzką zagładę.

Motyw dziecka - propozycje wstępów


We wstępie możemy odwołać się do definicji dziecka lub dzieciństwa np.:

• Dzieciństwo - med., psychol. Pierwszy okres postnatalnego rozwoju osobniczego (ontogeneza), od chwili urodzenia do zakończenia procesu wzrastania;
• Dzieciństwo - pierwszy okres życia człowieka.

„Słownik symboli” Władysława Kopalińskiego podaje, że dziecko jest symbolem początku, niewinności, niewiedzy. Jest ono niezwykle ważne dla Boga, który kocha najmłodszych, lubi z nimi przebywać.

Tradycyjnymi symbolami, z którymi kojarzymy dzieciństwo, są: poranek, czystość, dziecięce atrybuty, jak: kołyska, becik, smoczek czy grzechotka. Wizerunek dziecka może być alegorią nowości - np. Nowego Roku.

A. Motyw dziecka w literaturze na przykładzie wybranych utworów z różnych epok.

Przykład wstępu:

Anthony de Mello powiedział: „Człowieka, który patrzy w oczy dziecka uderza przede wszystkim ich niewinność i owa niezdolność do kłamstwa, do zakładania maski czy chęci bycia kimś innym niż jest.” Z definicji dziecko to niedorosła istota ludzka od urodzenia do wieku młodzieńczego; każdy, niezależnie od wieku, potomek w stosunku do rodziców, syn, córka. Powszechnie dziecko kojarzy nam się z niewinnością i beztroską wynikająca z braku doświadczeń. Jego bezbronność doprowadza do tego, że czasem doznają krzywd. Ale dziecko to także radość i energia, bunt przeciwko złu i budowanie własnej tożsamości. Różne obrazy dziecka pojawiają się w kolejnych epokach. W polskiej literaturze dziecko pojawiło się w renesansie, kiedy Kochanowski pisał o śmierci Urszulki. W pozytywizmie ukazany był obraz dziecka cierpiącego, wyzyskiwanego i pozostawionego na pastwę otoczenia. I tak dochodzimy do współczesności. Tu wielu autorów kreuje swoich dziecięcych bohaterów na niewinne ofiary prześladowań czy wojny. Ma to na celu wzbudzenie współczucia i pokazanie niesprawiedliwości świata. Dziecko również pomaga nam poznać świat z jego perspektywy, podkreśla kruchość i „małość” wobec wielkiego świata. Jednak w literaturze poznajemy również drugi typ bohatera. Mianowicie dziecko jako buntownik przeciwko złu.

B. Kreacje dziecka w literaturze i sztuce. Porównaj różne ujęcia na wybranych przykładach.

Przykład wstępu:

Dzieciństwo to pierwszy okres życia człowieka, kojarzony najczęściej z beztroską, brakiem odpowiedzialności, zabawą i nauką podstawowych czynności. Dzieckiem nazywamy człowieka od urodzenia do osiągnięcia wieku dojrzałego, ale dzieckiem swych rodziców jest się do końca życia. Dzieciństwo w dużym stopniu zależy od tego w jaki sposób rodzice wychowują swoje pociechy. Duży wpływ do również sytuacja materialna w jakiej się znajdują. Dla jednych okres ten jest czymś wspaniałym, powracają do niego przez całe życie. Inni zaś starają się o nim zapomnieć i nie wracać wspomnieniami do okresu lat dziecięcych.

„Należy chwytać szczęście w przelocie, bo często za całe oparcie i pociechę w życiu ma się tylko wspomnienie szczęśliwego dzieciństwa” - słowa Alphonsa Daudeta podkreślają, jak ważnym etapem w życiu człowieka są pierwsze lata jego egzystencji. Analizując teksty literackie i obrazy malarskie zawierające odniesienia do motywu dziecka i dzieciństwa można postawić tezę, iż literatura i malarstwo ukazują zarówno dzieci szczęśliwe i beztroskie, jak i opuszczone i zaniedbane.

Motyw dziecka - propozycje zakończeń


Najważniejszym elementem zakończenia są wnioski nawiązujące do postawionej tezy. Jest ono także podsumowaniem całej pracy. Warto postarać się, by zakończenie nie zamykało i nie wyczerpywało danego tematu, a ukazywało inne możliwości interpretacji, dalsze kierunki poszukiwań.

A. Motyw dziecka w literaturze na przykładzie wybranych utworów z różnych epok.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -  - 10 -  - 11 -  - 12 -  - 13 -