Motyw dziecka

Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim

Spis treści

• Maria Konopnicka, „Nasza szkapa” - główni bohaterowie to trzej bracia – Felek, Wicek i Piotruś. Ich ojciec, Filip Mostowiak, jest jedynym żywicielem rodziny i pracuje jako przewoźnik różnych materiałów, np. piasku czy żwiru. Wraz z nadejściem zimy nie ma zleceń i ubogiej rodzinie jest jeszcze ciężej. Tym bardziej, że matka chłopców – Anulka – jest bardzo chora i niezdolna ani do pracy ani do prowadzenia domu. Malcy są przyzwyczajeni do biedy, uważają, że tak wygląda życie. Są również przyzwyczajeni do choroby matki i jej nieobecności w ich życiu, a sprzedaż kolejnych przedmiotów w celu zakupu lekarstw i jedzenia dla chorej jest dla nich zabawą i oznacza, że w domu pojawi się coś do jedzenia i drewno na opał. Chłopcy nie znają innego życia, innej rzeczywistości. Dla nich życie to nędza, nieregularne posiłki i zimno. Nieświadomość, że można inaczej żyć potęguje poczucie krzywdy. Najsmutniejszym fragmentem noweli, który dosadnie pokazuje, że trzej bracia wrośli w nędzę jest pogrzeb matki. Nie uczestniczą w ceremonii, nie płaczą nad grobem matki, nie modlą się. Cały czas bawią się ze szkapą, koniem, który w ich życiu zajmował więcej miejsca niż matka, którego darzyli większym zainteresowaniem i miłością. Nieszczęściem dzieci jest nieczułość na własny dramat, niemożność zauważenia, że są nieszczęśliwi, że jest inne życie.

• Charles Dickens, „Dawid Copperfield” - Dawid, rodzi się półsierotą. Po kilku latach, na nieszczęście chłopca, jego matka wychodzi powtórnie za mąż. Ojczym nie kocha małego, ani też nie stara się tego robić, w dodatku wywiera na matce presję, by ta również nie okazywała swoich uczuć. Dawid myśli, że skoro jego matka nie okazuje mu jej, to go już nie kocha. Wszystkie te wątpliwości potęgują się, gdy bez słowa sprzeciwu pozwala ona wysłać go do szkoły, gdzie będzie maltretowany przez nauczycieli. Po śmierci matki ojczym wysyła go do fabryki. Przez pewien czas chłopiec robi to, co do niego należy. Jednak w końcu zrozumie, że pragnie w życiu czegoś innego. Chce uczyć się, zdobywać wiedzę, by stać się kimś. Pragnienie Dawida sprawia, że udaje się on do swojej ciotki Betsey Trootwood, osoby bardzo surowej, ale o dobrym sercu. Mimo że ciotka nie była zadowolona z tego, iż Dawid urodził się chłopcem, jednak to właśnie ona pomaga mu dostać się do dobrej szkoły, to ona finansuje jego naukę, a później jego własne mieszkanie.

• Maria Dąbrowska, „Boże Narodzenie” - w utworze ukazane jest dzieciństwo szczęśliwe. Akcja toczy się na przełomie XIX i XX wieku w dworku na wsi. Dzieci tam żyjące są zadbane, kochane. Ich dzieciństwo upływa pod znakiem beztroski, dostatku, miłości. Oddają się przygotowaniu do świąt. Są wesołe i szczęśliwe. Kreacje dziecięce budowane przez nie odzwierciedlają idealne dzieciństwo. Dzieci są onieśmielone, i oszołomione nadchodzącymi świętami, chodzą po domu podenerwowane i nieśmiałe, a to pokazuje, jaki stosunek w tamtych czasach miało się do świąt, tego niezwykłego czasu. Kreacje dzieci najlepiej oddają wyjątkowość tych dni. Sposób, w jaki autorka buduje swoich bohaterów jest typowy dla małych dzieci, ciekawych świata, poznających życie.

• Antoine de Saint-Exup�ry, „Mały Książę” - tytułowy bohater książki to mieszkaniec planety B-612, miły chłopczyk o czarującym usposobieniu. Mały Książę ma cechy typowe dla większości dzieci - jest naiwny i prostoduszny, wszystkim wierzy, a sam nie kłamie. W poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, czy róża go kocha, Mały Książę wędruje przez kosmos. Spotyka tam kolejno: samotnego Króla; Próżnego; Pijaka; Bankiera; Latarnika oraz Geografa. Ten ostatni polecił mu zwiedzenie Ziemi. To tam Mały Książę zaprzyjaźnia się z Liskiem, oraz odkrywa, że swej róży nie może traktować tak, jak innych kwiatów. Podczas swej podróży Mały Książę spotyka postaci irracjonalne, wręcz głupie, których zachowanie nie ma najmniejszego sensu. Bankier wciąż liczy, Król szuka poddanych, a Próżny czeka na poklask. Pijak pije, ponieważ wstydzi się pijaństwa. Uosabia to postrzeganie dorosłych przesz dzieci. Często nie rozumieją postępowania dorosłych, którzy zapominają o przyjaźni i miłości. Mały Książę to postać wyjątkowo ciepła i liryczna. Jest to symbol idealnego dzieciństwa. Choć bohater nie rozumie wielu rzeczy, możemy podziwiać w nim prostolinijność, skromność i szacunek dla innych bez względu na poglądy. Mały Książę jest stały w uczuciach do Róży, a dzięki dobroci i życzliwości spełnia jej zachcianki. Podróż Małego Księcia symbolizuje poszukiwania, marzenia i pragnienia dziecka.

• William Golding, „Władca much” - w powieści dziecko poprzez popełnione zbrodnie buduje całkiem inną kreacje - kreacje dziecka zdemoralizowanego i złego. Przerażający obraz społeczności, stworzonej przez same dzieci na bezludnej wyspie po awarii samolotu, odbiera nam wiarę w niewinność dziecka. Bohaterowie opowiadania tworzą cywilizację na wzór świata dorosłych. Chłopcy zdani są tylko na siebie; najmłodsi mają po sześć lat, najstarsi - dwanaście. Bezludna tropikalna wyspa przypomina raj na ziemi, jednak bardzo prędko pojawiają się tu chaos i zło. Dzieci, znalazły się w sytuacji zbyt trudnej i zaskakująco obcej. Ci, którzy towarzyszą Jackowi, wyzbyli się wszelkich atrybutów rozwiniętej cywilizacji; stali się zdolni do najgorszego zła; ich pomalowane jaskrawo twarze i ciała są wrogie i obce. Dzieci są okrutne, zdolne nawet do bestialskiego mordu na własnym koledze. Kreacje dzieci ukazują zwierzęcy instynkt drzemiący w każdym człowieku, nawet małym, pozornie bezbronnym dziecku. Na wyspie były także dzieci wrażliwe np. Simon, lecz jego szlachetność, odwaga i wrażliwość nie ocaliły go. Zwyciężyły brutalna siła, przemoc i okrucieństwo. W walce o władzę zatraciło się to, co najistotniejsze.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 - - 12 - - 13 -