Jesteś w: Motyw Żydów

Motyw Żydów

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


lub wręcz przeciwnie, podkreślając ślepą ufność w stereotypy:

Nie ma w Polsce afery, w trakcie której nie pojawiłyby się głosy, że wszystkiemu są winni Żydzi i masoni. Oczywiście za każdym razem społeczność żydowska urasta w Polsce do ogromnych rozmiarów. Dyskusja, czy Polacy są antysemitami, czy nie, jest bardzo stara i w kwestii zbiorowej wręcz niemożliwa do rozstrzygnięcia. Bez wątpienia z nią wiąże się wiele stereotypów (źródło online: http://wiadomosci.o2.pl/?s=512&t=8268).

Przykład wstępu:

W Polsce stosunek do wyznawców judaizmu jest wciąż tematem kontrowersyjnym. Trudno mówić o jednoznacznej tolerancji, czyli pobłażaniu dla cudzych poglądów, upodobań, wierzeń, dla cudzego postępowania. Analizując polską historię i literaturę, odnaleźć można zarówno dowody na otwartą postawę Polaków wobec Żydów, szczególnie podczas II wojny światowej, kiedy wielu przedstawicieli naszego kraju ratowało prześladowanych wyznawców judaizmu, narażając własne życie, jak też przykłady na niechęć i brak poszanowania odmiennej kultury. W swojej pracy przedstawię różnorodne sposoby ukazania przedstawicieli narodu żydowskiego w polskiej literaturze. W tym celu odwołam się do wizerunku Żyda – patrioty – Jankiela, Mendla Gdańskiego, karczmarza z „Wesela” oraz Marka Edelmana, bohatera reportażu Hanny Krall.


B. Żydzi w literaturze i filmie XX wieku. Przedstaw na dowolnie wybranych przykładach.

Przykład wstępu:

W literaturze XX wieku głównym zagadnieniem związanym z narodem żydowskim jest Holokaust, czyli zagłada wyznawców judaizmu, która miała miejsce w czasie drugiej wojny światowej. Hitlerowcy uważali ten naród za „podludzi”, a Adolf Hitler przeznaczył do całkowitej eksterminacji. Jedną z oznak izolacji Żydów było tworzenie specjalnych dzielnic żydowskich, czyli gett. Getta były z reguły odizolowane od pozostałych części miasta wysokim murem. Żydzi musieli nosić znak rozpoznawczy, którym była gwiazda Dawida. Wiele gett, a także obozów koncentracyjnych znajdowało się na terenach Polski, dlatego temat zagłady ludności aryjskiej często pojawia się w powojennej polskiej prozie. Również film dojrzał po latach do trudnego tematu śmierci milionów osób i w ostatnich dziesięcioleciach coraz więcej obrazów poświęconych zostaje losowi Żydów w najtrudniejszych dla nich latach.

C. Motyw Żydów w literaturze polskiej. Omów na przykładzie utworów z różnych epok.

Przykład wstępu:

Jeszcze do niedawna Polska była krajem wielonarodowościowym. Dość sporą grupę stanowili Żydzi. Pierwsi dotarli do naszego kraju za panowania Kazimierza Wielkiego. Do drugiej wojny światowej żyło w naszym kraju mnóstwo lichwiarzy, kupców i rzemieślników żydowskich. Zamieszkiwali oni całe dzielnice. Żyli obok Polaków i z Polakami, prowadzili interesy, zakładali rodziny. Polacy mieli do nich różny - przeważnie niechętny - stosunek. Po II wojnie światowej wielu z nich musiało opuścić kraj z powodu nagonki władz komunistycznych, która szczególnie ostrą formę przybrała w roku 1968. To oczywiste, że bogata kultura, jak i tragiczne losy potomków Mojżesza stanowiły inspirację dla wielu literatów. Polska to jedna z żydowskich ojczyzn, dlatego też twórczy dialog kultury żydowskiej i polskiej był nieunikniony. Sposób przedstawiania narodu Mojżeszowego był najczęściej odbiciem nastrojów społecznych, panujących w Polsce, co postaram się zaprezentować na przykładzie wybranych utworów.

Motyw Żydów - propozycje zakończeń


Najważniejszym elementem zakończenia są wnioski nawiązujące do postawionej tezy. Jest ono także podsumowaniem całej pracy.

A. Tolerancja wobec Żydów w literaturze polskiej. Przedstaw, prezentując utwory z różnych epok literackich.

Przykład zakończenia:

Podsumowując można stwierdzić, że nie istnieje jednorodny sposób przedstawienia Żydów w literaturze polskiej. Antysemityzm przeplata się w literaturze z oznakami zrozumienia i tolerancji, apelowania o godne traktowanie przedstawicieli judaizmu. Choć istnieją takie postacie jak Klucznik, czy uczestnicy manifestacji antysemickiej w Warszawie ukazanej przez Konopnicką, nie brakuje ludzi którzy szczerze podziwiają i darzą sympatią przedstawicieli narodu żydowskiego. Zarówno kochający Polskę Jankiel, jak i bohater powstania w getcie, a także wieloletni polski kardiolog Marek Edelman zasługują na szacunek. Literatura pragnie również przekazać ponadczasową myśl, iż nie jest ważne kto jest jakiego wyznania, czy narodowości. Najważniejsze to czy dana osoba jest dobrym człowiekiem.

B. Żydzi w literaturze i filmie XX wieku. Przedstaw na dowolnie wybranych przykładach.

Przykład zakończenia:

Literatura i film przedstawiają indywidualny i zbiorowy portret nacji żydowskiej w najtrudniejszym dla niej czasie. Żydzi zostali ukazani przede wszystkim jako porządni uczciwi ludzie - ofiary systemu totalitarnego. Zdarzali się wśród nich zdrajcy, ale były to wyjątki. Żydzi to bardzo często ludzie utalentowani, wrażliwi, mający poczucie piękna, kochający swe rodziny, poświęcający się dla ich dobra. Kochali życie i pragnęli żyć, ale w czasach II wojny światowej zostali skazani na zagładę. Ocaleli nieliczni dzięki pomocy innych ludzi.

C. Motyw Żydów w literaturze polskiej. Omów na przykładzie utworów z różnych epok.

Przykład zakończenia:

Stosunki polsko - żydowskie układały się różnie, zależnie od sytuacji politycznej. Niestety, tylko ciężki los spowodował zbratanie się obu narodów. W czasach pokoju - także dziś - zaobserwować można wiele przejawów antysemityzmu. Powodem postaw antysemickich jest najczęściej niezrozumienie i mała znajomość kultury żydowskiej. A przecież jest ona niezwykle bogata i barwna. Uważam, że losy i obyczaje Izraelitów w literaturze polskiej są niewyczerpanym tematem. Motyw Żyda był i nadal jest niezwykle chętnie eksploatowany, dlatego nie można go pominąć przy rozpatrywaniu motywów literackich i malarskich.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -