Jesteś w:
Motyw ogrodu
Dalsza historię kontynuuje drugi autor poematu, Jean de Meun. Drugi autor pragnie ukazać rozkosze związane z cielesną miłością. De Meun z cynizmem podchodzi do kultu dziewictwa, jest zdecydowanym przeciwnikiem wstrzemięźliwości seksualnej. Dla ukazania swoich przekonań wykorzystuje upersonifikowaną Matkę Naturę, wzywającą stworzenie do nieprzerwanej aktywności płciowej. Ostatecznie bohater poematu zrywa różę, zdobywając cytadelę zbudowaną przez Zazdrość. Ogród przedstawiony w utworze jest źródłem rozkoszy, umiejscowieniem pragnień miłosnych człowieka.
• Jan Kochanowski. „Na lipę”
Jan Kochanowski opisuje lipę - element wielkiego świata przyrody życzliwego człowiekowi. Lipa obiecuje chłód i spokój, wygodę i ciszę. Autor odwołuje się do mitycznego ogrodu Hesperyd, w którym rosły drzewa o złotych jabłkach, a obok ze źródła tryskała ambrozja - napój bogów. Porównanie lipy do hesperyjskiego drzewa podkreśla jej wyjątkowość i szczególne znaczenie. Niezwykłe drzewo, o cennych właściwościach, symbolizuje bezpieczeństwo i harmonię, jakie zapewnić może człowiekowi spokojna egzystencja na wsi.
• Giovani Boccaccio „Cudowny ogród” (nowela ze zbioru „Dekameron”)
Boccaccio w swej opowieści opisuję historię zamężnej Dianory, która pragnąc uwolnić się od natrętnego zalotnika Ansalda, obiecuje oddać się mu, jeśli stworzy dla niej ogród, który kwitłby w styczniu tak samo jak w maju. Ansaldo spełnia to życzenie przy pomocy wynajętego czarownika, który tworzy wspaniały, piękny ogród, pełen wszelkiego rodzaju kwiatów, drzew i ziół. Dianora jest zrozpaczona, nie przewidziała bowiem takiego przebiegu wypadków. Mówi o swej obietnicy mężowi Gilbertowi, który okazuje się być człowiekiem uczciwym, nie krytykuje postępku żony i każe jej dotrzymać danego słowa. Dianora przychodzi więc do domu Ansalda smutna, z postanowieniem oddania się człowiekowi, którego nie kocha – zgodnie z nakazem męża. Kiedy Ansaldo dowiaduje się o postawie Gilberta, opanowuje swoje żądze i zwalnia Dianorę z obietnicy. Czarownik zaś widząc tak szlachetną postawę Ansalda zrzeka się korzyści materialnych za pomoc w stworzeniu ogrodu.
• Mikołaj Rej „Żywot człowieka poczciwego”
Mikołaj Rej w swoim renesansowym traktacie przedstawia ogród jako symbol prostego, szczęśliwego życia w bezpośrednim kontakcie z naturą. Ogród jest nieodłączną częścią gospodarstwa, rozkosz i pożytek łączą się w tej służbie, a przepisy na szczepienie drzewek i hodowlę winorośli stanowią nieodłączną część pracowitego i pobożnego życia.
• Wacław Potocki „Ogród, ale nie plewiony”
Drugi obok „Moralitetów” wielki zbiór fraszek Wacława Potockiego. We wstępie do zbioru autor wyjaśnia znaczenie tytułu. Ogród „nieplewiony” (tj. nie uprawiany, nie doglądany przez ogrodnika) oznacza różnorodność tematyczną utworów i ich nieuporządkowanie. Podobnie jak w ogrodzie, którym nikt się nie zajmuje, znaleźć możemy i pokrzywy, i róże, i lilie, w zbiorze fraszek znajdziemy i żarty, i przygody, i utwory poważne.
• Ignacy Krasicki, „Żona modna”
Ignacy Krasicki drwi z zachcianek modnej żony, ulegającej sentymentalnym wzorcom, która pragnie posiadać urozmaicony ogród pełen cyprysowych gaików, meczecików, wanien holenderskich, klateczek na ptaszki, aby mogła w nim przebywać, czytać sentymentalne książki (przywoływana jest między innymi Nowa Heloiza Jana Jakuba Rousseau) i rozmyślać nad losem ich bohaterów.
• Stanisław Trembecki, „Sofijówka”
Sofijówka to ogród, park pejzażowy stworzony przez Szczęsnego Potockiego na pustkowiu pod Humaniem (Ukraina) na cześć trzeciej żony magnata, Zofii Wittowej-Potockiej (od imienia Potockiej pochodzi nazwa ogrodu), słynnej z urody i awanturniczej przeszłości. Sofijówka została zbudowana za niebagatelną wówczas sumę 15 mln złotych
Sofijówka Trembeckiego to poemat chwalący ogród stworzony przez Potockiego. Na początku utworu autor opisuje Ukrainę jako kraj bogaty, żyzny, arkadyjski i z burzliwą historią. Później narrator przystępuje do opisu tytułowego ogrodu. Tłumaczy, że to bożek miłości trafił Potockiego swą strzałą podczas polowania, nakazał mu założyć ogród i nazwać go imieniem Zofii (stąd nazwa „Sofijówka”). Eros dokładnie opisuje, jak ma wyglądać ogród.
Potocki, narrator poematu, zaczyna budować ogród, zajmuje mu to kilka lat. Narrator opisuje swój spacer po ogrodzie, zachwyca się jego pięknem. W ogrodzie znajdują się groty, pagórki, źródła, polany, fontanny, posągi. Grota Tetidion posłużyła za pretekst do wprowadzenia Owidiuszowskiego opisu zgwałcenia Tetydy przez Peleusa, zdrój – do potępienia pijaństwa, jako hamującego rozwój nauk, i do pochwały polityki oświatowej Aleksandra I, a polanka – do zreferowania, za Lukrecjuszem, kosmogonicznej teorii periodycznego powtarzania się cyklu rozwojowego wszechświata i zasad hedonistycznej etyki (w formie dysputy dwóch „szkolnych atletów”). Sofijówka jest przykładem ogrodu, mającego podporządkować naturę człowiekowi i kulturze. Natura zostaje w wizji ogrodu autorstwa Trembeckiego przedstawiona jako ujarzmiona przez człowieka, poddana przez niego przeróbkom na jego modłę. Poszczególne elementy ogrodu odsyłają nas do historii mitologicznych, wpisują się w tradycje kultury europejskiej.
• Adam Mickiewicz, „Dziady” część IV
Gustaw przypomina sobie ogród, który był miejscem spotkań z ukochaną. Było to także miejsce ich ostatecznego rozstania. Po latach wraca do ogrodu, ale nic nie jest tam tak piękne, jak kiedyś – niby altana, drzewa te same, ale wszystko się zmieniło, ponieważ nie ma już tam jego ukochanej. Gustaw z czcią przechowuje listek z ogrodu, który był świadkiem jego miłosnych schadzek oraz rozstania.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -
Motyw ogrodu
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimDalsza historię kontynuuje drugi autor poematu, Jean de Meun. Drugi autor pragnie ukazać rozkosze związane z cielesną miłością. De Meun z cynizmem podchodzi do kultu dziewictwa, jest zdecydowanym przeciwnikiem wstrzemięźliwości seksualnej. Dla ukazania swoich przekonań wykorzystuje upersonifikowaną Matkę Naturę, wzywającą stworzenie do nieprzerwanej aktywności płciowej. Ostatecznie bohater poematu zrywa różę, zdobywając cytadelę zbudowaną przez Zazdrość. Ogród przedstawiony w utworze jest źródłem rozkoszy, umiejscowieniem pragnień miłosnych człowieka.
• Jan Kochanowski. „Na lipę”
Jan Kochanowski opisuje lipę - element wielkiego świata przyrody życzliwego człowiekowi. Lipa obiecuje chłód i spokój, wygodę i ciszę. Autor odwołuje się do mitycznego ogrodu Hesperyd, w którym rosły drzewa o złotych jabłkach, a obok ze źródła tryskała ambrozja - napój bogów. Porównanie lipy do hesperyjskiego drzewa podkreśla jej wyjątkowość i szczególne znaczenie. Niezwykłe drzewo, o cennych właściwościach, symbolizuje bezpieczeństwo i harmonię, jakie zapewnić może człowiekowi spokojna egzystencja na wsi.
• Giovani Boccaccio „Cudowny ogród” (nowela ze zbioru „Dekameron”)
Boccaccio w swej opowieści opisuję historię zamężnej Dianory, która pragnąc uwolnić się od natrętnego zalotnika Ansalda, obiecuje oddać się mu, jeśli stworzy dla niej ogród, który kwitłby w styczniu tak samo jak w maju. Ansaldo spełnia to życzenie przy pomocy wynajętego czarownika, który tworzy wspaniały, piękny ogród, pełen wszelkiego rodzaju kwiatów, drzew i ziół. Dianora jest zrozpaczona, nie przewidziała bowiem takiego przebiegu wypadków. Mówi o swej obietnicy mężowi Gilbertowi, który okazuje się być człowiekiem uczciwym, nie krytykuje postępku żony i każe jej dotrzymać danego słowa. Dianora przychodzi więc do domu Ansalda smutna, z postanowieniem oddania się człowiekowi, którego nie kocha – zgodnie z nakazem męża. Kiedy Ansaldo dowiaduje się o postawie Gilberta, opanowuje swoje żądze i zwalnia Dianorę z obietnicy. Czarownik zaś widząc tak szlachetną postawę Ansalda zrzeka się korzyści materialnych za pomoc w stworzeniu ogrodu.
• Mikołaj Rej „Żywot człowieka poczciwego”
Mikołaj Rej w swoim renesansowym traktacie przedstawia ogród jako symbol prostego, szczęśliwego życia w bezpośrednim kontakcie z naturą. Ogród jest nieodłączną częścią gospodarstwa, rozkosz i pożytek łączą się w tej służbie, a przepisy na szczepienie drzewek i hodowlę winorośli stanowią nieodłączną część pracowitego i pobożnego życia.
• Wacław Potocki „Ogród, ale nie plewiony”
Drugi obok „Moralitetów” wielki zbiór fraszek Wacława Potockiego. We wstępie do zbioru autor wyjaśnia znaczenie tytułu. Ogród „nieplewiony” (tj. nie uprawiany, nie doglądany przez ogrodnika) oznacza różnorodność tematyczną utworów i ich nieuporządkowanie. Podobnie jak w ogrodzie, którym nikt się nie zajmuje, znaleźć możemy i pokrzywy, i róże, i lilie, w zbiorze fraszek znajdziemy i żarty, i przygody, i utwory poważne.
• Ignacy Krasicki, „Żona modna”
Ignacy Krasicki drwi z zachcianek modnej żony, ulegającej sentymentalnym wzorcom, która pragnie posiadać urozmaicony ogród pełen cyprysowych gaików, meczecików, wanien holenderskich, klateczek na ptaszki, aby mogła w nim przebywać, czytać sentymentalne książki (przywoływana jest między innymi Nowa Heloiza Jana Jakuba Rousseau) i rozmyślać nad losem ich bohaterów.
• Stanisław Trembecki, „Sofijówka”
Sofijówka to ogród, park pejzażowy stworzony przez Szczęsnego Potockiego na pustkowiu pod Humaniem (Ukraina) na cześć trzeciej żony magnata, Zofii Wittowej-Potockiej (od imienia Potockiej pochodzi nazwa ogrodu), słynnej z urody i awanturniczej przeszłości. Sofijówka została zbudowana za niebagatelną wówczas sumę 15 mln złotych
Sofijówka Trembeckiego to poemat chwalący ogród stworzony przez Potockiego. Na początku utworu autor opisuje Ukrainę jako kraj bogaty, żyzny, arkadyjski i z burzliwą historią. Później narrator przystępuje do opisu tytułowego ogrodu. Tłumaczy, że to bożek miłości trafił Potockiego swą strzałą podczas polowania, nakazał mu założyć ogród i nazwać go imieniem Zofii (stąd nazwa „Sofijówka”). Eros dokładnie opisuje, jak ma wyglądać ogród.
Potocki, narrator poematu, zaczyna budować ogród, zajmuje mu to kilka lat. Narrator opisuje swój spacer po ogrodzie, zachwyca się jego pięknem. W ogrodzie znajdują się groty, pagórki, źródła, polany, fontanny, posągi. Grota Tetidion posłużyła za pretekst do wprowadzenia Owidiuszowskiego opisu zgwałcenia Tetydy przez Peleusa, zdrój – do potępienia pijaństwa, jako hamującego rozwój nauk, i do pochwały polityki oświatowej Aleksandra I, a polanka – do zreferowania, za Lukrecjuszem, kosmogonicznej teorii periodycznego powtarzania się cyklu rozwojowego wszechświata i zasad hedonistycznej etyki (w formie dysputy dwóch „szkolnych atletów”). Sofijówka jest przykładem ogrodu, mającego podporządkować naturę człowiekowi i kulturze. Natura zostaje w wizji ogrodu autorstwa Trembeckiego przedstawiona jako ujarzmiona przez człowieka, poddana przez niego przeróbkom na jego modłę. Poszczególne elementy ogrodu odsyłają nas do historii mitologicznych, wpisują się w tradycje kultury europejskiej.
• Adam Mickiewicz, „Dziady” część IV
Gustaw przypomina sobie ogród, który był miejscem spotkań z ukochaną. Było to także miejsce ich ostatecznego rozstania. Po latach wraca do ogrodu, ale nic nie jest tam tak piękne, jak kiedyś – niby altana, drzewa te same, ale wszystko się zmieniło, ponieważ nie ma już tam jego ukochanej. Gustaw z czcią przechowuje listek z ogrodu, który był świadkiem jego miłosnych schadzek oraz rozstania.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -