Jesteś w: Motyw ogrodu

Motyw ogrodu

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


• Janusz Kofta, „Pamiętajcie o ogrodach”
Jonasz Kofta w swej piosence opis ogrodu kontrastuje z „betonową rzeczywistością XX wieku”. Tłumaczy, że nic nie zastąpi przyrody, która daje piękno, ukojenie, skłania do refleksji. W wierszu Kofta zwraca uwagę na to, że tylko ogród jest w stanie dać człowiekowi ukojenie w miejskim skwarze. Ogród jest wiec ucieczką przed cywilizacją, powrotem do „przejrzystych rzek”, do natury, ocaleniem dla człowieka współczesnego. Ogród jest oazą ciszy, symbolem przyrody, którą człowiek niszczy. Powtarzający się refren a w nim przesłanie skierowane do odbiorcy „ pamiętajcie o ogrodach, przecież stamtąd przyszliście” wskazuje na fakt, iż nie można uciekać od tradycji ponieważ w niej tkwimy.

• Zbigniew Herbert, „Barbarzyńca w ogrodzie”
Barbarzyńca w ogrodzie to zbiór esejów Herberta, będący zapisem spotkania autora z fundamentalnymi zabytkami kultury śródziemnomorskiej. Tytuł jest przewrotny – Herbert uznaje siebie za „barbarzyńcę” (ponieważ jest wschodnim Europejczykiem), próbującego opisać �ogród kultury”, w którym jest tylko przechodniem i podróżnikiem. Jednak wiedza Herberta o sztuce, sposoby interpretacji dzieł, postawa pokory i zachwytu wobec nich, uznanie dla doskonałości rzemiosła, wskazują na gruntowne wykształcenie, zarówno w dziedzinie historii, historii sztuki i architektury, są zaprzeczeniem „barbarzyństwa”. W tytule zbioru Herberta ogród oznacza więc kulturę europejską z jej bogactwem, wielością i pięknem.

• Zbigniew Herbert, „Kołatka”
W wierszu przedstawiono proces tworzenia tak ważny dla każdego artysty. Ponoć są pośród nich tacy, którzy „w głowie hodują ogrody”. Dla nich akt tworzenia jest naturalny a proces twórczy jest łatwą emanacją bujnej i pięknej jak ogród wyobraźni. Toporna, drewniana wyobraźnia staje się dla Herberta kołatką - „uderza” nią, a ona mu odpowiada. To rozmowa jest prosta i etycznie jednoznaczna. W ten żmudny sposób powstaje �”uchy poemat moralisty” - herbertowski ogród - miejsce spotkania etyki z estetyką.

Motyw ogrodu w sztuce


Malarstwo

Hieronim Bosch, „Ogród rozkoszy ziemskich” – tryptyk, który przedstawia m.in. raj rozkoszy, ogród Edenu, łącząc świat snu i gorączkowej halucynacji. Ziemski krajobraz podszyty jest niesamowitością, zawiera hybrydyczne fragmenty.

John Singer Sargent, „Goździk, lilia, lilia, róża” – autor swój obraz tworzył przez pół roku, po kilka minut dziennie. Starał się uchwycić ulotne chwile, kiedy światło słabnie i nabiera niezwykły odcień. Przedstawia ono fragment pięknego ogrodu, pełnego kwiatów. Na pierwszym planie widoczne są dwie dziewczynki tonące w roślinności. Są skupione na zapalaniu lampionów, nie zaś zainteresowane ogrodem. Dolną część płótna wypełnia ciemny pas bujnej trawy. Porastają ją goździki. Kwiaty wypełniają prawie całą przestrzeń płótna. Motyw chińskiego lampionu odzwierciedla typowe dla końca XIX w. zainteresowanie orientem. Nadaje także ogrodowi szczególnego uroku dekoracyjnego. Malarz dokonał gradacji kwiatów: od drobnych w dolnej części obrazu ukazuje nieco większe w środku i ogromne lilie na samej górze. Róże zaś, znajdujące się na prawie wszystkich poziomach obrazu, to symbol czystości. Najniżej znajdują się goździki – znak trwałości, piękna i skromności.

Józef Mehoffer, „Dziwny ogród” – malarz przedstawia ogród pełen zieleni, drzew, kwiatów. Erotyczne tchnienie nadają obrazowi postacie kobiet i małego, nagiego chłopca, który kojarzy się z Amorem. Intryguje tylko w tym malowidle zakłócająca proporcje wielka ważka – znak nietrwałości, ulotności danej chwili i przemijania.



Sztuka ogrodnicza

Ogrody są formą działalności człowieka obecną w naszej kulturze od zawsze. W prezentacji możesz przedstawić krótką historię ogrodnictwa, którą znajdziesz w bibliografii przedmiotowej (choćby w podanym artykule Karoliny Przybylskiej, dostępnym on-line).

Najważniejsze style ogrodowe to:

• Ogród w stylu francuskim (klasyczny)

Jest charakterystyczny dla posiadłości barokowych (powstał w drugiej połowie XVIII wieku). Powstał we Francji i szybko rozprzestrzenił się w całej Europie.

Charakterystyczną cechą ogrodów francuskich jest duże uporządkowanie oraz symetria dwuboczna względem głównej alejki. Drzewa i krzewy są równie, foremnie przystrzyżone – natura jest podporządkowana zamysłowi ogrodowego sztuksmistrza. Pełen jest otwartych przestrzeni trawników, kwietników i wód z masywami boskietów (drzew i krzewów ujętych w ściany żywopłotów) i ścianami alej. W ogrodzie francuskim często umieszczano elementy ozdobne, dekoracyjne, jak rzeźby czy dekoracyjne ławki. Czasem usypywano w nim sztuczne pagórki i kopce.

Przykładem ogrodu w stylu francuskim jest warszawski Ogród Saski – w czasach stanisławowskich „letni ogród Warszawy” czy ogród przy Zamku Królewskim w Warszawie.

• Ogród w stylu angielskim

Ogród w stylu angielskim zrywał z regularnością, sztucznością, zwłaszcza z prostymi liniami ogrodu francuskiego i wracał do naturalnych kształtów krajobrazu. Naturze daje się rozwijać (pod pewną kontrolą) tak, jak sama ona chce. Nie strzyże się drzew i krzewów w foremne bloki, ale daje im się rosnąć naturalnie.

Przykładem ogrodu w stylu angielskim są warszawskie Łazienki – zespół pałacowo-ogrodowy, park ukształtowany w czasach króla Stanisława Augusta.

Najsłynniejsze ogrody:

• Ogrody Semiramidy – wiszące ogrody zbudowane rzekomo w VII w. p.n.e. w Babilonie, składały się z piętrzących się jeden nad drugim tarasów, na których rosły drzewa i krzewy sprowadzone z różnych krajów świata.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -