Jesteś w:
Motyw piękna
• „Legenda o św. Aleksym” - utwór opisuje Aleksego, syna rzymskiego patrycjusza. Popularność św. Aleksego "męża pobożnego", który wyrzekł się majątku, wysokiego urodzenia oraz osobistego szczęścia wiązała się przede wszystkim ze średniowiecznym ideałem ascetycznej świętości. "Legenda... „ głosiła pochwałę ubóstwa, wyrzeczenie się dóbr materialnych i szczęścia osobistego, ideał pokory i posłuszeństwa wobec nakazów religijnych, wskazywała drogę zbawienia poprzez umartwianie się i pokorne znoszenie przeciwności losu. Aleksy osiągnął ideał piękna człowieczego pokazując innym ludziom swojej epoki jak mają żyć by obcować z Bogiem i uzyskać zbawienie.
• „Boska komedia”, Dante Alighieri - dzieło stanowi przełom między renesansem a średniowieczem. Fragment księgi pierwszej czyśćca to obrazek doskonale oddający myśl estetyczną epoki. „Wschodnim szafirom podobne lazury” - ta metafora ukazuje umiłowanie dla czystych, przejrzystych barw, dla koloru. Wizja Boga, jako najwyższego piękna jawi się jako blask rozświetlający wschodnią część czyśćca. Wreszcie cztery gwiazdy rozświetlające ziemskie niebiosa – liczba i blask w jednym. Także pod względem formy utwór ukazuje ideał rytmu, symetrii i zgodności długości wersów i sylab. Trójca Święta, którą poeta widzi pod koniec wędrówki po Raju, jawi się pisarzowi jako piękno niezrównane, absolutne. Są to trzy różnobarwne obręcze, których piękna nigdy nie zdoła oddać ubogi język poety, pozostający instrumentem zbyt niedoskonałym, by przekazać piękno wyrastające z mistycznego uniesienia, wiary.
• „Dekameron”, Giovanni Boccaccio - dzieło odważne w duchu renesansowego humanizmu, według którego najbardziej interesujący jest człowiek. Nowele stanowią celny opis obyczajów w epoce włoskiego renesansu, dając wyraz z jednej strony bujnemu życiu pełnemu miłości, erotycznych przygód i ludzkiej zmysłowości, z drugiej zaś strony wyrażając podziw dla inteligencji, sprawności umysłu ludzkiego, bystrości i sprytu.
• „Sonet 53”, William Shakespeare - w utworze podmiot liryczny za pomocą apostrofy pyta się pięknego mężczyzny, przy którym, jak stwierdza „błądzą miliony”, czym on tak naprawdę jest, z czego powstał, gdyż jego piękno przewyższa wszystkie inne żyjące istoty. Twierdzi, że mitologiczny Adonis – piękny i młody kochanek Afrodyty jest „urody jego odbiciem miernym”, zauważa, że ma on tak piękne lico, jak sama Helena, która doprowadziła do wojny trojańskiej. Podmiot porównuje go do wszelkich cudów i błogosławionych zjawisk. Na koniec stwierdza, że niewielka część urody tego mężczyzny jest we wszelkich rzeczach powszechnie uważanych za piękne, ale w rzeczywistości, żadna mu nie dorównuje.
• „Sonety do Laury”, Francesco Petrarka - cykl 317 wierszy ukazuje cierpienie poety, jego niespełnioną i tragiczną miłość do Laury – kobiety, którą to Petrarca miał spotkać pewnego dnia w kościele. W Sonecie 157 podmiot liryczny wspomina piękno ukochanej. Przyznaje, że nigdy nie zapomni jej widoku i dnia, w którym ją spotkał. Zastanawia się czy jest ona śmiertelniczką czy boginią, która „wypogodziła niebo w kręgu całym”. W ostatnich dwóch strofach dokładnie opisuje jej urodę. Porównuje m.in. jej włosy z czystym złotem, rzęsy z hebanem, oczy z gwiazdami, zęby z perłami, a łzy z kryształami.
• „Do trupa”, Jan Andrzej Morsztyn - w utworze pojawiają się zupełnie odmienne kanony estetyczne: oto obraz ,,ukochanej zmarłej” przybiera kształt dość realistycznie opisywanego ,,trupa”. A zatem nowymi kanonami estetycznymi w baroku stały się: realizm i turpizm (kult brzydoty). Zapewne było to skutkiem dominującego w epoce baroku motywu ,,vanitas”, czyli przemijania, któremu podlega także piękno ludzkiego ciała. Można również stwierdzić, iż Jan Andrzej Morsztyn był konceptystą, czyli autorem popisującym się poprzez swoje dzieła kunsztem pisarskim, który w tym czasie był szczególnie doceniany przez dwór.
• III część ,,Dziadów”, Adam Mickiewicz - Konrad - główny bohater jest postacią dojrzałego romantyzmu. Dobro narodu przedkłada nad własne problemy. Wierzy, że jako poeta ma specjalne prawa, przemawia w imieniu ojczyzny i narodu. Jawi się nam, jako Prometeusz, a władza jest mu potrzebna nie na własny użytek, ale po to by dźwignąć ojczyznę. Swój bunt obraca przeciw Bogu, któremu zarzuca obojętność wobec cierpień swych rodaków, czuje się odpowiedzialny za losy ojczyzny. Konrad to najpopularniejszy bohater polskiego romantyzmu, uważany za najdoskonalsze wcielenie modelu poety-wieszcza i poety-patrioty. Dla romantyka najpiękniejsze jest to, czego już nie ma. Ewentualnie - czego jeszcze nie ma. W romantyzmie nie ma piękna proporcji, harmonijnego układu części, jest natomiast silne uczucie, tajemniczość, malowniczość i symbolika. Konrad posiada wszystkie cechy, które realizują koncepcję piękna romantycznego.
• „Fortepian Szopena” Cyprian Kamil Norwid - muzyka Szopena stanowi dla poety rodzaj dopełnienia piękna doskonałego, a takie wyżyny sztuki osiągnęło bardzo niewielu artystów. Twórczość Szopena może podnieść rzeczywistość do poziomu ideału, radykalnie ją odmienić, uczynić bytem doskonałym. Natchnieniem i źródłem talentu jest głównie polskość, to ona stała się w muzyce Szopena przedmiotem owego uwznioślenia, transformacji z prozaicznej realności w ideał.
• „Padlina”, Charles Baudelaire - podmiotem mówiącym w wierszu jest mężczyzna, który pewnego letniego poranka zabrał na spacer ukochaną. Podczas romantycznej przechadzki napotkali gnijące ciało martwego stworzenia. Adresatką wiersza jest ukochana podmiotu. „Padlinę” można podzielić na dwie części. W utworze występuje głownie obrazowanie naturalistyczne, poeta dba o szczegóły opisu ciała martwego stworzenia i wykorzystuje wyrażenia wulgarne (np. „ścierwo”, „plugawa”). Autor którym wydobywa kontrast i rozdźwięk między tym, co ulotne - piękno, młodość, a tym, co czeka każdego człowieka - śmierć, brzydota i gnicie. Padlina, zatem zgodnie z zasadą panującego w XIX w. symbolizmu, stanowi symbol przemijania.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -
Motyw piękna
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim• „Legenda o św. Aleksym” - utwór opisuje Aleksego, syna rzymskiego patrycjusza. Popularność św. Aleksego "męża pobożnego", który wyrzekł się majątku, wysokiego urodzenia oraz osobistego szczęścia wiązała się przede wszystkim ze średniowiecznym ideałem ascetycznej świętości. "Legenda... „ głosiła pochwałę ubóstwa, wyrzeczenie się dóbr materialnych i szczęścia osobistego, ideał pokory i posłuszeństwa wobec nakazów religijnych, wskazywała drogę zbawienia poprzez umartwianie się i pokorne znoszenie przeciwności losu. Aleksy osiągnął ideał piękna człowieczego pokazując innym ludziom swojej epoki jak mają żyć by obcować z Bogiem i uzyskać zbawienie.
• „Boska komedia”, Dante Alighieri - dzieło stanowi przełom między renesansem a średniowieczem. Fragment księgi pierwszej czyśćca to obrazek doskonale oddający myśl estetyczną epoki. „Wschodnim szafirom podobne lazury” - ta metafora ukazuje umiłowanie dla czystych, przejrzystych barw, dla koloru. Wizja Boga, jako najwyższego piękna jawi się jako blask rozświetlający wschodnią część czyśćca. Wreszcie cztery gwiazdy rozświetlające ziemskie niebiosa – liczba i blask w jednym. Także pod względem formy utwór ukazuje ideał rytmu, symetrii i zgodności długości wersów i sylab. Trójca Święta, którą poeta widzi pod koniec wędrówki po Raju, jawi się pisarzowi jako piękno niezrównane, absolutne. Są to trzy różnobarwne obręcze, których piękna nigdy nie zdoła oddać ubogi język poety, pozostający instrumentem zbyt niedoskonałym, by przekazać piękno wyrastające z mistycznego uniesienia, wiary.
• „Dekameron”, Giovanni Boccaccio - dzieło odważne w duchu renesansowego humanizmu, według którego najbardziej interesujący jest człowiek. Nowele stanowią celny opis obyczajów w epoce włoskiego renesansu, dając wyraz z jednej strony bujnemu życiu pełnemu miłości, erotycznych przygód i ludzkiej zmysłowości, z drugiej zaś strony wyrażając podziw dla inteligencji, sprawności umysłu ludzkiego, bystrości i sprytu.
• „Sonet 53”, William Shakespeare - w utworze podmiot liryczny za pomocą apostrofy pyta się pięknego mężczyzny, przy którym, jak stwierdza „błądzą miliony”, czym on tak naprawdę jest, z czego powstał, gdyż jego piękno przewyższa wszystkie inne żyjące istoty. Twierdzi, że mitologiczny Adonis – piękny i młody kochanek Afrodyty jest „urody jego odbiciem miernym”, zauważa, że ma on tak piękne lico, jak sama Helena, która doprowadziła do wojny trojańskiej. Podmiot porównuje go do wszelkich cudów i błogosławionych zjawisk. Na koniec stwierdza, że niewielka część urody tego mężczyzny jest we wszelkich rzeczach powszechnie uważanych za piękne, ale w rzeczywistości, żadna mu nie dorównuje.
• „Sonety do Laury”, Francesco Petrarka - cykl 317 wierszy ukazuje cierpienie poety, jego niespełnioną i tragiczną miłość do Laury – kobiety, którą to Petrarca miał spotkać pewnego dnia w kościele. W Sonecie 157 podmiot liryczny wspomina piękno ukochanej. Przyznaje, że nigdy nie zapomni jej widoku i dnia, w którym ją spotkał. Zastanawia się czy jest ona śmiertelniczką czy boginią, która „wypogodziła niebo w kręgu całym”. W ostatnich dwóch strofach dokładnie opisuje jej urodę. Porównuje m.in. jej włosy z czystym złotem, rzęsy z hebanem, oczy z gwiazdami, zęby z perłami, a łzy z kryształami.
• „Do trupa”, Jan Andrzej Morsztyn - w utworze pojawiają się zupełnie odmienne kanony estetyczne: oto obraz ,,ukochanej zmarłej” przybiera kształt dość realistycznie opisywanego ,,trupa”. A zatem nowymi kanonami estetycznymi w baroku stały się: realizm i turpizm (kult brzydoty). Zapewne było to skutkiem dominującego w epoce baroku motywu ,,vanitas”, czyli przemijania, któremu podlega także piękno ludzkiego ciała. Można również stwierdzić, iż Jan Andrzej Morsztyn był konceptystą, czyli autorem popisującym się poprzez swoje dzieła kunsztem pisarskim, który w tym czasie był szczególnie doceniany przez dwór.
• III część ,,Dziadów”, Adam Mickiewicz - Konrad - główny bohater jest postacią dojrzałego romantyzmu. Dobro narodu przedkłada nad własne problemy. Wierzy, że jako poeta ma specjalne prawa, przemawia w imieniu ojczyzny i narodu. Jawi się nam, jako Prometeusz, a władza jest mu potrzebna nie na własny użytek, ale po to by dźwignąć ojczyznę. Swój bunt obraca przeciw Bogu, któremu zarzuca obojętność wobec cierpień swych rodaków, czuje się odpowiedzialny za losy ojczyzny. Konrad to najpopularniejszy bohater polskiego romantyzmu, uważany za najdoskonalsze wcielenie modelu poety-wieszcza i poety-patrioty. Dla romantyka najpiękniejsze jest to, czego już nie ma. Ewentualnie - czego jeszcze nie ma. W romantyzmie nie ma piękna proporcji, harmonijnego układu części, jest natomiast silne uczucie, tajemniczość, malowniczość i symbolika. Konrad posiada wszystkie cechy, które realizują koncepcję piękna romantycznego.
• „Fortepian Szopena” Cyprian Kamil Norwid - muzyka Szopena stanowi dla poety rodzaj dopełnienia piękna doskonałego, a takie wyżyny sztuki osiągnęło bardzo niewielu artystów. Twórczość Szopena może podnieść rzeczywistość do poziomu ideału, radykalnie ją odmienić, uczynić bytem doskonałym. Natchnieniem i źródłem talentu jest głównie polskość, to ona stała się w muzyce Szopena przedmiotem owego uwznioślenia, transformacji z prozaicznej realności w ideał.
• „Padlina”, Charles Baudelaire - podmiotem mówiącym w wierszu jest mężczyzna, który pewnego letniego poranka zabrał na spacer ukochaną. Podczas romantycznej przechadzki napotkali gnijące ciało martwego stworzenia. Adresatką wiersza jest ukochana podmiotu. „Padlinę” można podzielić na dwie części. W utworze występuje głownie obrazowanie naturalistyczne, poeta dba o szczegóły opisu ciała martwego stworzenia i wykorzystuje wyrażenia wulgarne (np. „ścierwo”, „plugawa”). Autor którym wydobywa kontrast i rozdźwięk między tym, co ulotne - piękno, młodość, a tym, co czeka każdego człowieka - śmierć, brzydota i gnicie. Padlina, zatem zgodnie z zasadą panującego w XIX w. symbolizmu, stanowi symbol przemijania.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -