Jesteś w: Motyw piękna

Motyw piękna

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


• „Quo vadis”, Henryk Sienkiewicz - Ligia Kallina pochodziła z tajemniczego kraju Ligów i znalazła się w Rzymie jako zakładniczka. Formalnie była własnością Nerona, w praktyce wychowywała się od lat w domu Rzymian - chrześcijan. Była to śliczna młodziutka dziewczyna, o długich włosach, alabastrowej cerze, ślicznych świetlistych oczach. Miała bardzo zgrabną sylwetkę, była szczupła. Zalety wyglądu szły w parze z zaletami ducha. Ligia była mądra, wrażliwa, oczytana. Dla Marka Winicjusza była uosobieniem wiosny.

• „Chłopi”, Władysław Stanisław Reymont - autor przedstawia ciekawą kreację kobiecą ukazującą socjologiczne podstawy ideału piękna. Zarówno zachowania jak i wygląd Jagny wpisują się w naturalistyczną koncepcję powieści. Ta dziewiętnastoletnia dziewczyna, jedyna córka Dominikowej stanowi ideał wiejskiej urody - jest silna, postawna, może wykonywać wiele ciężkich prac, ma niespotykanie gładką i jasną cerę, piękne, długie złote włosy i modre oczy. Zdecydowanie jawi się jako najpiękniejsza kobieta we wsi Lipce. „Bo i urodna była, i strojna, i takiej postury, że i drugiej dziedzicównie z nią się nie mierzyć.” Była obiektem żądzy wielu mężczyzn, nawet Kuba nie jest obojętny na jej czar. W końcu mówi o niej „Całkiem kiej na tym obrazie!”.

• „Pod wrażeniem”, Kazimierz Przerwa - Tetmajer - autor jako lekarstwo na lęki proponuje hedonistyczną miłość. Wiersz jest zarówno erotykiem i panegirykiem, czyli utworem wysławiającym fizyczne piękno kobiety. Podmiotem mówiącym w wierszu jest mężczyzna przeżywający chwilę zbliżenia z kobietą, pragnący uchwycić jej piękno w tym konkretnym momencie. Przerwa - Tetmajer skupia się głównie na pięknie fizycznym kobiety. Opisy jej oczu, piersi i pozycji, jaką przybiera, są przesiąknięte erotyzmem. By dodać im jeszcze więcej zmysłowości i zwiewności, poeta opisuje grę świateł i cieni. Bohaterka wiersza jawi się dzięki temu jako anioł, lecz stanowi tylko chwilowy obiekt westchnień dekadenta.

„Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach”, Jan Kasprowicz - w cyklu sonetów Kasprowicza Bóg, natura i człowiek tworzą nierozerwalną jedność; przyroda nie jest tylko tłem, sztafażem, czymś obojętnym wobec człowieka, jest fizycznie i duchowo z nim zespolona, ona także rodzi się i odbywa drogę ku śmierci. Zarazem w „Krzaku dzikiej róży” natura to obraz harmonii świata, źródło wyciszenia, nieskończone piękno i odwieczny porządek.

• „Do pani”, Stanisław Grochowiak - w utworze odnajdujemy swoisty bunt wobec szablonowego piękna. „Do pani” jest makabroerotykiem - wierszem, który łączy elementy liryki miłosnej z elementami brzydoty, śmierci i makabry. Podmiotem mówiącym w wierszu jest mężczyzna, który wychwala domostwo damy swojego serca. Grochowiak, opisując straszne, niechlujne elementy dworu tytułowej pani, stosuje ton podniosły i patetyczny. Piękno jest zatem dla niego wyidealizowane, sztuczne, natomiast brzydota prawdziwa i bardziej ludzka.

• „Konkurs piękności męskiej”, Wisława Szymborska - utwór to relacja z zawodów sportowych. Autorka podkreśla sztuczność ciała i ruchu startujących tam zawodników. Ironizuje, porównując ich wygląd do strucli. Określa ich sposób pozowania jako walkę z nieistniejącym niedźwiedziem czy jaguarem. Wyśmiewa nawet ich ukłony uznając je za nienaturalne i zwraca uwagę, że dla wyglądy są oni w stanie narazić swoje zdrowie.

• „Kobiety Rubensa”, Wisława Szymborska - autorka w sposób skrótowy, ale bardzo trafny podsumowuje dotychczasowe ideały urody. Szymborska nie zachwyca się tytułowymi kobietami Rubensa, wręcz przeciwnie: jest zniesmaczona i uważa je za wulgarne. Autorka również nie popiera kobiet anorektyczek z „przeliczonymi żebrami i sterczącymi łopatkami”. Z pogardą stwierdza, że wiek XVII „nic dla płaskich nie ma”, tam liczyły się tylko ciała obfite. Szczupłe kobiety były uważane za piękne w średniowieczu, jako wielbione przez swoich rycerzy damy dworu i w wieku XX, gdzie stawały się gwiazdami kina.

Motyw piękna w sztuce


„Doryforos”, Poliklet – rzeźba to młodzieniec niosący włócznię, pochodzi z połowy V w. p.n.e.. Dzieło doskonale odzwierciedla zasadę, iż głowa powinna stanowić 1/7 wysokości ciała. Proporcje wszystkich części ciała oparte są na formule określającej ich wzajemny stosunek. „Doryforos” opierał ciężar ciała na prawej nodze; lewa pozostawiona w tyle dotykała ziemi zaledwie czubkami palców. Posąg jest pełen życia. Prawej nodze dźwigającej odpowiadała uniesiona lewa ręka, niosąca oszczep oparty na ramieniu. Podobnie, opuszczona prawa ręka odpowiadała cofniętej lewej nodze. Ścisła zależność układu poszczególnych części ciała tworzy harmonijną całość. Postać ukazana jest w kontrapoście, idealizm proporcji widoczny jest w ukazaniu anatomii i ekspresji rysów twarzy, mięśnie i główne partie ciała są wyraźnie wyeksponowane, a odległe spojrzenie zdaje się być zwrócone ku innemu światu.

„Dyskobol”, Myron - rzeźba pochodzi z V w. p.n.e. i spełnia wszelkie wymogi kanonu antycznego. Przedstawia młodego mężczyznę, atletę, uchwyconego w momencie między zamachem a wyrzutem dysku - w momencie, kiedy swoisty ruch znajduje wytchnienie. Rzeźba jest zatem statyczna, pozbawiona dynamiki, co jest cechą charakterystyczną większości rzeźb z tego okresu. Artysta zadbał również o ukazanie wielu szczegółów w wyglądzie „Dyskobola” - odbiorca może np. rozróżnić poszczególne mięśnie atlety lub dostrzec skupienie na jego twarzy. Myron zachował zatem równowagę między realistycznym przedstawieniem ciała a obowiązującym kanonem. Zgodnie z panującym wówczas ideałem piękna i trendami obowiązującymi w sztuce, artysta wykorzystał proporcję i właściwą miarę. Polega to przede wszystkim na tym, że poszczególne części ciała mają się do siebie zgodnie z zasadą proporcjonalności w rozumieniu geometrycznym, czyli np. głowa stanowi 1/8 długości całego ciała. Ponadto artysta wykorzystał zasadę symetrii i harmonii, dzięki którym poszczególne części rzeźby współgrają ze sobą i stanowią jedność.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -